Η «νεότερη ιστορία» των Μεταλλείων Κασσάνδρας στη Χαλκιδική, που αρχίζει μετά την εγκατάλειψή τους από την καναδική TVX, κρύβει ουκ ολίγες… αμαρτίες, ενώ η υπόσχεση της Eldorado να βγάλει χρυσό χωρίς επικίνδυνες περιβαλλοντικές επιπτώσεις, με μια αμφιλεγόμενη μέθοδο πυρομεταλλουργίας (flash smelting), παραμένει μετέωρη μέχρι σήμερα, που ανακοινώθηκε η αναστολή της επένδυσης της καναδικής εταιρείας.
Τον Ιανουάριο του 2003, όλα τα στοιχεία ενεργητικού της TVX στην Κασσάνδρα περιήλθαν στο Ελληνικό Δημόσιο και η καναδική εταιρεία αποζημιώθηκε με 11 εκατ. ευρώ. Την ίδια ημέρα, τα ίδια στοιχεία ενεργητικού μεταβιβάσθηκαν στην Ελληνικός Χρυσός, εταιρεία συμφερόντων της European Goldfields και του ομίλου Μπόμπολα, επίσης με τίμημα 11 εκατ. ευρώ.
Η συναλλαγή αυτή παραπέμπει μάλλον σε ιδιωτικοποίηση… ρωσικού τύπου, παρά σε σοβαρή και διαφανή συναλλαγή του Δημοσίου με τους επενδυτές. Αυτό, άλλωστε, επιβεβαιώθηκε από την Κομισιόν, που καταλόγισε στο Δημόσιο ότι η συναλλαγή έγινε με τόσο ασύμφορους όρους για το κράτος, ώστε να αποτελούν παροχή κρατικής ενίσχυσης στον αγοραστή.
Τον Δεκέμβριο του 2015, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε οριστικά αυτή την υπόθεση υπέρ της Κομισιόν, απορρίπτοντας προσφυγή του Ελληνικού Δημοσίου και υποχρεώνοντας την Ελληνικός Χρυσός να επιστρέψει τις παράνομες κρατικές ενισχύσεις (το ελληνικό κείμενο της απόφασης εδώ: http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=172971&doclang=EL).
Σημειώνεται ότι στο αρχικό εγχείρημα εξαγοράς των μεταλλείων συμμετείχε ένας επιχειρηματίας καταδικασμένος για υποθέσεις ναρκωτικών και με, γενικότερα, αμφιλεγόμενο track record, ο Ρουμάνος Φρανκ Τίμις, που έστησε και τη μεγάλη χρηματιστηριακή κομπίνα με τα πετρέλαια του Πρίνου.
Τα Μεταλλεία Κασσάνδρας, που πουλήθηκαν από το Δημόσιο με το αστείο τίμημα των 11 εκατ. ευρώ, έκρυβαν αποθέματα χρυσού, πιθανά και βεβαιωμένα, 7,6 εκατομμυριών ουγγιών, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του 2011 από την European Goldfields. Με τις (υψηλές) τιμές χρυσού εκείνης της εποχής, η αξία τους ξεπερνούσε τα 9 δισ. δολ., ενώ η εταιρεία είχε ανακοινώσει ότι πιθανόν να εντοπίζονταν περισσότερα αποθέματα, με ένα ερευνητικό πρόγραμμα κόστους μόλις 9,2 εκατ. ευρώ.
Την ίδια χρονιά, μπήκε δυναμικά στο παιχνίδι της χρυσοθηρίας στην Χαλκιδική η Eldorado, που έχει σήμερα βασικό μέτοχο τον παγκόσμιας εμβέλειας επενδυτικό οργανισμό Blackrock. Η Eldorado εξαγόρασε την European Goldfields και ο όμιλος Μπόμπολα απέκτησε συμμετοχή στην Eldorado, μεταβιβάζοντας σε αυτή μετοχές της European Goldfields.
Η Eldorado εξασφάλισε την κρίσιμη άδεια για παραγωγή χρυσού, υπό τον όρο ότι θα χρησιμοποιούσε μια μη δοκιμασμένη, σε μεταλλεύματα όπως τα ελληνικά, μέθοδο πυρομεταλλουργίας, το flash smelting. Αν χρησιμοποιούνταν οι «παραδοσιακές» χημικές μέθοδοι, η καταστροφή του περιβάλλοντος θα ήταν τεράστια, σε μια περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και με σχετικά ανεπτυγμένες τουριστικές δραστηριότητες.
Όμως, ως τώρα η Eldorado δεν έχει εκπληρώσει την υπόσχεση σύμφωνα με τους όρους που είχαν τεθεί. Αντί να αποδείξει ότι η τεχνική του flash smelting μπορεί να εφαρμοσθεί στη Χαλκιδική, με επιτόπιες δοκιμές, όπως είχε δεσμευθεί, η εταιρεία επικαλείται επιτυχείς εργαστηριακές δοκιμές σε εργαστήριο της Φινλανδίας, κάτι που σημαίνει ότι παραμένει σε απόσταση από την εκπλήρωση των συμβατικών της υποχρεώσεων. Στην πραγματικότητα, δηλαδή, το σχέδιο της Eldorado ήταν ήδη μετέωρο, πολύ πριν ανακοινώσει την αναστολή της επένδυσής της, με ηρωικές κορώνες κατά της κυβέρνησης…