Οι τράπεζες βάζουν πλαφόν στα επιτόκια προθεσμίας

Με το σταγονόμετρο και έχοντας ως γνώμονα τη διατήρηση υψηλών περιθωρίων κέρδους θα περάσουν οι συστημικές τράπεζες στους αποταμιευτές τις αυξήσεις στα επιτόκια της ΕΚΤ το 2023, παρά το γεγονός ότι δέχθηκαν έντονη κριτική και πιέσεις, ακόμη και από την κυβέρνηση, για μια πιο γενναιόδωρη πολιτική προς τους καταθέτες.

Αυτό φάνηκε ήδη από την πρώτη παρουσίαση των προοπτικών για το 2023, που έγινε προς τους επενδυτές από την Τρ. Πειραιώς. Η διοίκηση τηςξεκαθάρισε χθες ότι σκοπεύει να ακολουθήσει πολύ προσεκτική πολιτική, σε ό,τι αφορά το κόστος χρηματοδότησης, ώστε να προστατεύσει το υψηλό καθαρό επιτοκιακό της περιθώριο. Η διαφορά μέσου επιτοκίου χορηγήσεων - κόστους χρήματος υπολογίζεται ότι αυτό τον χρόνο θα ξεπεράσει το 2%, ποσοστό εξαιρετικά υψηλό, που θα διευκολύνει την τράπεζα να περάσει σε υψηλή κερδοφορία.

Στην ίδια κατεύθυνση αναμένεται ότι θα κινηθούν όλες οι συστημικές τράπεζες, που έχουν θέσει ως πρώτη προτεραιότητα, μετά την εξυγίανση των χαρτοφυλακίων, την επίτευξη υψηλής κερδοφορίας, σε ένα περιβάλλον που διευκολύνει την προσέγγιση αυτού του στόχου, καθώς η ΕΚΤ αυξάνει σημαντικά τα επιτόκια για να αναχαιτίσει τον πληθωρισμό. Αυτό, παρά το γεγονός ότι μη συστημικές τράπεζες, όπως η Attica και η Παγκρήτια, έχουν ήδη προχωρήσει σε αυξήσεις στα επιτόκια των καταθέσεων προθεσμίας πάνω από το 1%.

Η Πειραιώς βάζει ένα «πλαφόν» στην αύξηση των επιτοκίων καταθέσεων προθεσμίας, την οποία συνδέει με το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων με το οποίο υπολογίζονται οι τόκοι που πληρώνει η ΕΚΤ στις εμπορικές τράπεζες για τις καταθέσεις τους. Ειδικότερα, αναφέρθηκε στην παρουσίαση στους επενδυτές, ότι το μέσο επιτόκιο προθεσμιακών καταθέσεων δεν θα ξεπεράσει το μισό του επιτοκίου καταθέσεων της ΕΚΤ, το οποίο σήμερα διαμορφώνεται στο 2%.

Έτσι, με βάση την υπόθεση ότι το επιτόκιο καταθέσεων της ΕΚΤ θα αυξηθεί φέτος στο 2,50%, η Πειραιώς υπολογίζει ότι το μέσο επιτόκιο των προθεσμιακών καταθέσεων θα αυξηθεί, στο τέλος του έτους, στο 1,2%. Όπως φαίνεται στο γράφημα, τα επιτόκια των προθεσμιακών ακολούθησαν το 2022 μια αργή ανοδική πορεία, από το 0,1% στο 0,2%, για να καταλήξουν στο τέλος του 2023 στο 1,2%. Η Πειραιώς υπολογίζει ότι θα αυξηθούν οι προθεσμιακές καταθέσεις στο μείγμα των καταθέσεών της, φθάνοντας περίπου στο 35% των συνολικών καταθέσεων.

Τα επιτόκια προθεσμιακών καταθέσεων της Τρ. Πειραιώς

Πρέπει να σημειωθεί ότι η πρόβλεψη για μέσο επιτόκιο προθεσμιακών καταθέσεων 1,2% διατυπώνεται με βάση την υπόθεση ότι το επιτόκιο της ΕΚΤ θα αυξηθεί από το 2% στο 2,5%, αλλά στην πραγματικότητα, σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις των αναλυτών, η αύξηση αυτή θα έλθει ήδη από την Πέμπτη, ενώ η ΕΚΤ αναμένεται να προχωρήσει σε άλλη μία ή και δύο αυξήσεις, που θα ανεβάσουν το επιτόκιο καταθέσεων στο 3% - 3,25%. Με βάση αυτή την υπόθεση, το μέσο προθεσμιακό επιτόκιο της Πειραιώς, που θα αυξάνεται με κάποια καθυστέρηση σε σχέση με τις κινήσεις της ΕΚΤ, πιθανότατα θα διαμορφωθεί γύρω στο 1,5% στο τέλος του έτους.

Με αυτά τα δεδομένα, φαίνεται ότι οι αποταμιευτές που θα προτιμήσουν τις καταθέσεις προθεσμίας θα λάβουν μεν μια καλύτερη απόδοση από το 2022, που ήταν σχεδόν μηδενική, αλλά πολύ χαμηλότερη, περίπου τη μισή, από το αντίστοιχο ποσοστό αύξησης του επιτοκίου της ΕΚΤ.

Η διάθεση των τραπεζών να παραμείνουν φειδωλές προς τους καταθέτες εξηγείται από το γεγονός ότι έχουν ήδη επαρκή -και με το παραπάνω- ρευστότητα, ενώ η θετική πορεία της οικονομίας από μόνη της, χωρίς να χρειάζονται ιδιαίτερα κίνητρα προς τους καταθέτες, οδηγεί σε αύξηση των καταθέσεων.

Σύμφωνα με στοιχεία της ΤτΕ, το μέσο επιτόκιο των νέων προθεσμιακών καταθέσεων με διάρκεια έως 1 έτος από νοικοκυριά παρέμεινε τον Νοέμβριο αμετάβλητο στο 0,20%, ενώ στη διάρκεια του 2022 ακολούθησε... βασανιστικά αργή ανοδική πορεία, παρότι από το καλοκαίρι η ΕΚΤ προχώρησε σε επιθετική αύξηση των επιτοκίων της.

Τα επιτόκια προθεσμίας το 2022

Παρά τα ουσιαστικά μηδενικά επιτόκια στο σύνολο των καταθέσεων, το υπόλοιπο των καταθέσεων στο τέλος του 2023 αυξανόταν σε 12μηνη βάση με ρυθμό 4,8%. Συνολικά, οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα τον Δεκέμβριο αυξήθηκαν 5.004 εκατ. ευρώ, ενώ αύξηση κατά 3.214 εκατ. ευρώ παρουσίασαν οι καταθέσεις των νοικοκυριών.