«Η κατεύθυνση της κυβέρνησης είναι καθαρή και σταθερή για πολιτικές που υποστηρίζουν την μακροπρόθεσμη προοπτική και την ανακούφιση των ευάλωτων συμπολιτών μας» τόνισε ο υφυπουργός Εργασίας Παναγιώτης Τσακλόγλου, κατά την συζήτηση, επί της Αρχής, του σχεδίου νόμου για τον «Εξορθολογισμό ασφαλιστικής και συνταξιοδοτικής νομοθεσίας, ενίσχυση ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και άλλες διατάξεις», στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων.
Ο υφυπουργός Εργασίας, απέσυρε το άρθρο 32 του νομοσχεδίου που αφορά την μεταβίβαση ακινήτου του ΕΦΚΑ προς την «Κιβωτό του Κόσμου» μέχρι, όπως είπε, να διαλευκανθεί η υπόθεση των καταγγελιών που έχουν υπάρξει.
Ο κ. Τσακλόγου ανέφερε ότι αυτό το νομοσχέδιο είναι η έκτη διαθρωτική μεταρρύθμιση του υπουργείου και έχει τέσσερις βασικούς στόχους: την εννοιοποίηση και τον εξορθολογισμό αποσπασματικών και κατακερματισμένων κανόνων του ασφαλιστικού μας συστήματος. Την εναρμόνιση κανόνων φορολογικής και ασφαλιστικής διοίκησης. Την ενίσχυση προστασίας ευάλωτων ομάδων συμπολιτών μας. Την βελτίωση της εξυπηρέτησης των πολιτών.
Αναφερόμενος στο έκτακτο επίδομα των 250 ευρώ που θα δοθεί τον Δεκέμβριο σε χαμηλοσυνταξιούχους και ευάλωτους, τόνισε πως η περίμετρος του είναι σημαντικά αυξημένη και συνολικά θα το λάβουν 2,3 εκατομμύρια συμπολίτες μας. Επίσης, καθορίζονται οι προϋποθέσεις για την αναπροσαρμογή των συντάξεων από 1/1/2023 με βάση τον πληθωρισμό και την αύξηση του ΑΕΠ, που θα επιφέρει αύξηση σε ποσοστό άνω του 7% σε 1,4 εκατ. συνταξιούχους, μικρότερες αυξήσεις σε 300.000 συνταξιούχους που θα μηδενιστεί η προσωπική διαφορά, ενώ στους υπόλοιπους θα μειωθεί σημαντικά η προσωπική διαφορά ώστε να δουν και αυτοί αυξήσεις τα επόμενα χρόνια. Ο υφυπουργός επισήμανε τις μειώσεις των ετών που εισάγονται για μη βεβαιωμένες απαιτήσεις του ΕΦΚΑ, καθώς και την αύξηση των δόσεων για τις ρυθμίσεις οφειλών που παρέχονται. Όπως και στις διατάξεις για την αναπηρία, της μάχιμης 5ετίας των ενστόλων. Τις εναρμονίσεις στις άδειες μητρότητας, τα κίνητρα για την μετατροπή των συμβάσεων μερικής απασχόλησης σε πλήρους εργασίας. Την δυνατότητα πρόωρων αναπηρικών συντάξεων στο Δημόσιο υπό όρους, για διαδοχική ασφάλιση σε φορείς εκτός ΕΦΚΑ.
Ο κ. Τσακλόγου ανέφερε πως «γνωρίζουμε ότι η επόμενη χρονιά θα είναι δύσκολη. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των οίκων, οι χώρες της ΕΕ αναμένεται να γνωρίσουν ύφεση το 2023, όχι όμως και η Ελλάδα, παρότι ο ρυθμός μεγέθυνσης αναμένεται ότι θα είναι αισθητά χαμηλότερος από αυτόν του 2022. Ο προσανατολισμός του υπουργείου Εργασίας, εν μέσω διαδοχικών κρίσεων, εστιάζει στον εργαζόμενο, τον άνεργο, τον συνταξιούχο. Γιατί αυτούς αφορούν και η αύξηση του αφορολόγητου, η μείωση του ΕΝΦΙΑ, των ασφαλιστικών εισφορών, η κατάργηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης, η αύξηση του κατώτατου μισθού, η στήριξη των εισοδημάτων την περίοδο της πανδημίας, και η απορρόφηση του συντριπτικά μεγαλύτερου μέρους των επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης».
ς βασική προτεραιότητα της κυβέρνησης, τόνισε ο υφυπουργός, είναι «να αναταχθεί γρήγορα η εθνική μας οικονομία με διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και πολλές επενδύσεις που φέρνουν δουλειές, αύξηση της παραγωγικότητας, οδηγώντας και σε υψηλότερες αμοιβές». Γνωρίζουμε, υπογράμμισε, πως «οι ανάγκες των πολιτών είναι μεγάλες. Θα συνεχίσουμε να είμαστε δίπλα σε εργαζόμενους, συνταξιούχους, ΑμΕΑ, ευπαθείς ομάδες, επιχειρήσεις και νοικοκυριά, χωρίς να παραμελούμε τους δημοσιονομικούς μας στόχους».
Ο εισηγητής της ΝΔ Διονύσης Ακτύπης ανέφερε πως το νομοσχέδιο βρίσκεται ξεκάθαρα προς τη σωστή κατεύθυνση και έχει καταφανώς κοινωνικό πρόσημο. Επικεντρώνεται στην ενίσχυση της προστασίας ευάλωτων πληθυσμιακών ομάδων, στην βελτίωση της εξυπηρέτησης των πολιτών, στην προστασία της μητρότητας και την προώθηση της ισότητας, στην κατάργηση των διακρίσεων στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων, στον εξορθολογισμό ασφαλιστικών και συνταξιοδοτικών διατάξεων, στην συμμόρφωση της Διοίκησης με δικαστικές αποφάσεις. Ειδικότερα, ο βουλευτής της ΝΔ σημείωσε πως εξειδικεύονται οι ρυθμίσεις που είναι απαραίτητες για την εφαρμογή μεγάλου μέρους του «κοινωνικού πακέτου» της ΔΕΘ. Προβλέπονται οι όροι και οι προϋποθέσεις για την χορήγηση έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης των 250 ευρώ στους ευάλωτους συνταξιούχους, τους δικαιούχους αναπηρικού επιδόματος, τους ανασφάλιστους υπερήλικες, τους δικαιούχους Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και τους δικαιούχους Επιδόματος Παιδιού, που θα δοθεί εντός του Δεκεμβρίου. Επιταχύνεται η καταβολή των ποσών που θα προκύψουν από το «ξεπάγωμα» των συντάξεων την 1η Ιανουαρίου 2023. Μειώνει σε 10 χρόνια, από 20 που ισχύει σήμερα, τον χρόνο που έχει στη διάθεσή του ο e-ΕΦΚΑ προκειμένου να βεβαιώσει και να εισπράξει απαιτήσεις από ασφαλιστικές εισφορές που δεν καταβλήθηκαν. Σε ό,τι αφορά τις οφειλές που δημιουργούνται από 1/1/2026 και μετά, θα παραγράφονται στα 5 χρόνια. Μονιμοποιείται από 1/1/2023 η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3%. Προβλέπει τη ρύθμιση ασφαλιστικών εισφορών σε 24 από 12 μηνιαίες δόσεις, με ελάχιστο μηνιαίο ποσό τα 50 ευρώ. Την παύση υφ' όρον της ποινικής δίωξης των οφειλετών που είναι σε ρύθμιση για όσο διάστημα εξυπηρετείται αυτή. Δίνονται κίνητρα για την μετατροπή συμβάσεων μερικής απασχόλησης σε πλήρους. Θεσπίζεται πρόγραμμα επιδότησης ασφαλιστικών εισφορών σε επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα. Μειώνεται το ποσοστό αναπηρίας από το 67% στο 50% για συγκεκριμένες ομάδες ασφαλισμένων, που απαιτείται για να λάβει κανείς παροχές αναπηρίας. Καταργούνται οι επιμέρους συνταξιοδοτικές διατάξεις των φορέων που έχουν ενταχθεί στον ΕΦΚΑ για τη χορήγηση αναπηρικής σύνταξης από κοινή νόσο, και δημιουργείται ένα ενιαίο πλαίσιο. Παύει η διάκριση σε «παλαιούς» και «νέους» ασφαλισμένους του ν. 2084/1992. Από 1η Ιανουαρίου 2025 ο τέως ΟΓΑ θα υπαχθεί στο ενιαίο πλαίσιο της αναπηρίας. Θεσπίζεται ενιαία ημερομηνία καταβολής σύνταξης αναπηρίας. Εισάγονται διατάξεις που εξισώνουν την άδεια προστασίας στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα. Την ειδική παροχή προστασίας μητρότητας δικαιούνται οι γυναίκες που αποκτούν παιδιά με τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας. Καταργείται η ειδική εισφορά 1% των ασφαλισμένων του πρώην ΤΠΔΥ καθώς και για τις λοιπές κατηγορίες ασφαλισμένων που δεν είναι ασφαλισμένοι στο ΤΠΔΥ. Θεσπίζεται η επέκταση του δικαιώματος «μάχιμης πενταετίας» σε όλους τους ένστολους. Η απαγόρευση διακρίσεων στην εργασία σε βάρος οροθετικών ατόμων στον ιό HIV κατά το στάδιο της πρόσληψης ή της παραμονής στην εργασία. Εισάγονται προστατευτικές διατάξεις για ευάλωτους πολίτες που έλαβαν καλόπιστα προνοιακά επιδόματα του ΟΠΕΚΑ χωρίς να τα δικαιούνται.
Η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, από την δική της πλευρά, χαρακτήρισε «οξύμωρο η κυβέρνηση να φέρνει ένα νομοσχέδιο με τίτλο "εξορθολογισμός της ασφαλιστικής και συνταξιοδοτικής νομοθεσίας και ενίσχυσης των ευάλωτων ομάδων» όταν κατήργησε την 13η σύνταξη που έδωσε ο ΣΥΡΙΖΑ, στέρησε από 1.200.000 χαμηλοσυνταξιούχους τα αναδρομικά, που εκτόξευσε τις εκκρεμείς συντάξεις, θέσπισε το σύστημα των fast- trak απονομής με πολλά προβλήματα και σοβαρά λάθη, ενώ παραμένουν σε εκκρεμότητα, οι 125.000 επικουρικές συντάξεις, τα 55.000 εφάπαξ και οι 70.000 παράλληλες συντάξεις που ακόμα δεν έχουν εκδοθεί». Κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι απαξίωσε τον ΕΦΚΑ, λοιδορώντας τους υπαλλήλους, εισάγοντας τους ιδιώτες και επιχειρώντας να ιδιωτικοποιήσει την διοίκησή του με μετακλητά στελέχη με υψηλούς μισθούς. Η κυβέρνηση, είπε, αποκρύπτει ότι οι νέες αυξήσεις στις συντάξεις που θα δοθούν έχουν δρομολογηθεί από την διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Αναφερόμενη επί της Αρχής του νομοσχεδίου, η κ. Ξενογιαννακοπούλου είπε πως «είναι μια σύνδεση από αποσπασματικές ρυθμίσεις ήσσονος σημασίας, αφορούν ένα στενό κύκλο ενδιαφερομένων», «δεν αντιμετωπίζουν τις πραγματικές ανάγκες» και «έχουν μια έντονη προεκλογική στόχευση, καθώς ορισμένες θα μπορούσαν να είχαν θεσπιστεί εδώ και πολλά χρόνια». Προχώρησε σε πέντε παρατηρήσεις. Ειδικότερα, για το έκτακτο επίδομα των 250 ευρώ, υποστήριξε πως η περίμετρός του είναι μικρότερη από εκείνη του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ και το ποσό είναι ένα πολύ μικρό και αναντίστοιχο με την κοινωνική και οικονομική κατάσταση που βιώνουμε. Για τις παραγραφές οφειλών στον ΕΦΚΑ, είπε ότι ενώ σκόπιμα καλλιεργήθηκε όλο αυτό το διάστημα ότι θα παραγραφούν όλες οι οφειλές πέρα της δεκαετίας, τελικά, δεν αφορούν τις βεβαιωμένες από το ΚΕΑΟ ή εάν έχει ενημερωθεί ο οφειλέτης με οποιοδήποτε τρόπο. Και αυτό είναι «παγίδα». Υπολογίζεται ότι θα διαγραφούν οφειλές 250 εκατ. ευρώ, όταν το σύνολο είναι 43,5 δισ. ευρώ, «άρα μιλάμε για ένα αντίδωρο στον ωκεανό». Για τις δόσεις των ρυθμίσεων από 12 σε 24, είπε η βουλευτής ότι «κάνετε το ελάχιστο και δεν θα σώσει την κατάσταση». Πρότεινε για τους χαμηλοοφειλέτες διαγραφή μέρους και ρυθμίσεις χωρίς να επηρεάζονται τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα. Για την ρύθμιση με τα όρια ηλικίας στο Δημόσιο, ανέφερε πως είμαστε σαφώς αντίθετοι, καθώς ανοίγει την πόρτα για την αύξηση των ορίων ηλικίας. Τέλος, χαρακτήρισε απαράδεκτες τις ρυθμίσεις για το Μετοχικό Ταμείο των δημοσίων υπαλλήλων, λέγοντας ότι σε αυτό δεν συμμετέχει με οποιοδήποτε τρόπο το Δημόσιο και «έρχεστε ουσιαστικά εσείς από την πίσω πόρτα να κάνετε εκμετάλλευση και διαχείριση της περιουσίας του».
Ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ Γιώργος Μουλκιώτης, ανέφερε πως «τα πραγματικά κοινωνικά προβλήματα δεν αντιμετωπίζονται με νομοσχέδια που κινούνται στο πλαίσιο εκλογικού κύκλου, όπως στοχεύει το παρόν νομοσχέδιο». Ως θετικά στοιχεία του νομοσχεδίου, είπε ο βουλευτής, είναι η αύξηση της περιόδου ειδικής άδειας προστασίας μητρότητας από 6 σε 9 μήνες για τις μητέρες-μισθωτές ασφαλισμένες. Η μερική ενιαιοποίηση των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας. Η αύξηση της βασικής σύνταξης του ΟΓΑ. Η παραγραφή των αξιώσεων του ΕΦΚΑ από τα 20 χρόνια στα 10. Δειλές όμως, χαρακτήρισε τις διατάξεις για τις 24 δόσεις για χρέη στον ΕΦΚΑ, καθώς θα διευκολύνει μόνο τους μικρο-οφειλέτες. Πρότεινε πάγωμα των αυξήσεων των επιτοκίων επί των ασφαλιστικών χρεών και γενναία ρύθμιση των οφειλών σε 100 ή 120 δόσεων, με έκπτωση 80% έως 100% σε πρόστιμα και προσαυξήσεις. Χαρακτήρισε την έκτακτη οικονομική ενίσχυση ύψους 250 ευρώ ως ένα ακόμα επίδομα φτώχειας. Για την αύξηση ορίων ηλικίας μειωμένης σύνταξης στο Δημόσιο κατά 7 χρόνια, είπε ότι τινάζει στον αέρα τον οικογενειακό προϋπολογισμό χιλιάδων ανθρώπων. Διαφώνησε με τον προτεινόμενο «εξορθολογισμό» του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων (ΜΤΠΥ). Ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής, επανέλαβε την πρόταση για ένα νέο ΕΚΑΣ για 350.000 χαμηλοσυνταξιούχους και προανήγγειλε ότι το κόμμα του θα καταθέσει σειρά προτάσεων με τροπολογίες.
Ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ Χρήστος Κατσώτης, υποστήριξε ότι το νομοσχέδιο δεν περιλαμβάνει καμία θετική εξέλιξη στα ασφαλιστικά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα των εργαζομένων και συνταξιούχων μισθωτών ή αυτοαπασχολουμένων. Αντίθετα, είπε, έχουμε περικοπές σε συντάξεις, καταργήσεις της 13ης και της 14ης σύνταξης, του ΕΚΑΣ, του εφάπαξ, μεγάλες μειώσεις στους συντελεστές αναπλήρωσης κλπ, που ψηφίστηκαν τα τελευταία χρόνια. Συνεχίζει στην ίδια αντιλαϊκή αρχή της ανταποδοτικότητας εξανεμίζοντας τον αναγκαίο κοινωνικό χαρακτήρα του ασφαλιστικού συστήματος. Θολώνει την μεθοδευμένη απεμπλοκή του κράτους από τις υποχρεώσεις του. Διατηρεί τον συνολικό πυρήνα των ασφαλιστικών νόμων Κατρούγκαλου-Βούτση. Ο στόχος, είπε, σε πρωτογενή πλεονάσματα ανοίγει ένα νέο κύκλο επίθεσης στα λαϊκά εισοδήματα. Η ύφεση κάνει «φτερό στον άνεμο» ακόμα και τα πενιχρά εισοδήματα που είναι για την ανακούφιση του λαού και θα βγουν και πάλι από τις τσέπες των εργαζομένων. Καταλόγισε στην πολιτική του Κεφαλαίου την δημιουργία των ευάλωτων ομάδων στις οποίες, όπως είπε, «δίνετε λίγα ψίχουλα…». Αναφερόμενος στις διατάξεις του νομοσχεδίου, ο βουλευτής είπε μεταξύ άλλων, ότι το επίδομα των 250 ευρώ που η κυβέρνηση το παρουσιάζει ως «σανίδα σωτήριας», είναι προκλητικό και υποτιμά τη νοημοσύνη του λαού. Δεν προσφέρει καμία ανακούφιση, καθώς διατηρούνται όλοι εκείνοι οι μηχανισμοί που ευθύνονται για τις συντάξεις πείνας, την ακρίβεια, την ενεργειακή κρίση και την επίθεση στα εργατικά εισοδήματα. Το επίδομα θα το λάβει το 1/5 των ανέργων που είναι στην τακτική επιδότηση ως μακροχρόνια άνεργοι και όχι όσοι είναι άνεργοι πάνω από δυο χρόνια. Οι ρυθμίσεις αποπληρωμής οφειλών στον ΕΦΚΑ δεν αφορούν εκείνους που πραγματικά δεν μπορούν να αποπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους. Τα περισσότερα χρέη, εκτίμησε, θα παραμείνουν ενεργά, αφορούν ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους που έχουν πληγεί τα τελευταία χρόνια. Επίσης, εξέφρασε την πλήρη διαφωνία του με τις διατάξεις για το Μετοχικό Ταμείο Δημοσίων Υπαλλήλων.
Η ειδική αγορήτρια της Ελληνικής Λύσης Μαρία Αθανασίου, χαρακτήρισε «ευφάνταστο» τον τίτλο του εξορθολογισμού της ασφαλιστικής νομοθεσίας. Περιλαμβάνει, είπε, «μια σειρά από αποσπασματικές ρυθμίσεις, προεκλογικού χαρακτήρα, για ζητήματα που με πολύ απλές διατάξεις θα μπορούσαν να έχουν επιλυθεί, εδώ και πολλά χρόνια. Αποδεικνύοντας ότι η κυβέρνηση για άλλη μια φορά επιλέγει να διατηρήσει τις παλαιές παθογένειες για προσωπικό όφελος, αντί να βάλει το μαχαίρι στο κόκκαλο και να εξορθολογίσει αλλά και να εκσυγχρονίσει παροχές και διαδικασίες». Μεταξύ άλλων, η βουλευτής εστίασε στην κατάργηση της αυτοδιαχείρισης του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων, μιλώντας για διαμοιρασμό της περιουσίας του. Ζήτησε να επανέλθει η συνταξιοδότηση γονέων ΑΜΕΑ με θεμελίωση 25ετούς ασφάλισης και βαρέα και ανθυγιεινά ένσημα σε όλα τα ακτινολογικά εργαστήρια, χωρίς διακρίσεις.
Η ειδική αγορήτρια του ΜέΡΑ 25 Μαρία Απατζίδη, υποστήριξε και εκείνη ότι το νομοσχέδιο αυτό «κινείται με το βλέμμα στις προσεχείς βουλευτικές εκλογές. Με παροχές ψίχουλα στις ευάλωτες ομάδες. Αναμειγνύονται ένοχα θετικές ρυθμίσεις με εντελώς σκανδαλώδεις». Για την εφάπαξ οικονομική στήριξη των 250 ευρώ, είπε ότι αυτή «είναι εμπαιγμός και αναδεικνύει την αναλγησία της κυβέρνησης που εξαντλεί την κοινωνική της πολιτική σε επικοινωνιακά παιχνίδια. Καθώς τα ποσά αυτά δεν επαρκούν να καλύψουν ούτε κατά το ήμισυ τις αυξήσεις στους λογαριασμούς ρεύματος ενός μηνός». Για τις μειώσεις των εισφορών, σημείωσε πως δεν λαμβάνονται οι επιπτώσεις που θα έχουν στο ασφαλιστικό σύστημα που χάνει συνεχώς πόρους. Πρόκειται για μία κοντόφθαλμη και ιδεοληπτική προσέγγιση της κυβέρνησης. Για την μείωση σε 10 χρόνια, από 20 χρόνια των οφειλών του ΕΦΚΑ, η βουλευτής είπε ότι «αφορά μόλις το 0,58% του συνόλου των χρεών, που διαχειρίζεται το ΚΕΑΟ». Για την αύξηση σε 24 από 12 των μηνιαίων δόσεων της πάγιας ρύθμισης ασφαλιστικών οφειλών στον ΕΦΚΑ, είπε «πολύ λίγο, πολύ αργά». Μεταξύ άλλων η κ. Απατζίδη χαρακτήρισε ως τις πλέον σκανδαλώδεις ρυθμίσεις αυτές που αφορούν το Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων, καθώς είναι αντίθετες με κάθε αρχή χρηστής διοίκησης και δημοκρατικότητας. Χαρίζετε, είπε η βουλευτής, «στα αρπακτικά που καραδοκούν, την περιουσία του ΜΤΠΥ. Μια περιουσία που αποκτήθηκε με το αίμα των δημοσίων υπαλλήλων μέσα σε διάρκεια 155 χρόνων. Μετατρέποντας το Ταμείο σε πεδίον δόξης λαμπρό, αυθαιρεσίας, αυταρχισμού, διαφθοράς, και κατάχρησης χρήματος».
Την ερχόμενη Δευτέρα, η Επιτροπή αποφάσισε να διεξαχθούν η ακρόαση φορέων και η επί των άρθρων συζήτηση και ψήφιση του νομοσχεδίου. Το πρωί της Τετάρτης, θα πραγματοποιηθεί η δεύτερη ανάγνωση και ψήφιση του σχεδίου νόμου, προκειμένου την Πέμπτη, 24 Νοεμβρίου, να εισαχθεί για συζήτηση και ψήφιση στην Ολομέλεια, όπως έχει προγραμματιστεί από την Διάσκεψη των Προέδρων.