Αύριο αρχίζει ο νέος γύρος διαπραγματεύσεων με τους επικεφαλής των Θεσμών στην Αθήνα και το οικονομικό επιτελείο έχει προετοιμασθεί για... μάχη των «λεπτομερειών», που μόνο λεπτομέρειες δεν είναι, αφού από την έκβαση των συνομιλιών θα κριθεί αν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα κάνει πίσω στην απαίτησή του για πρόσθετα μέτρα το 2018, αλλά και το πώς θα «ζυγισθούν» τα μέτρα για τις συντάξεις και το αφορολόγητο όριο.
Οι διαπραγματεύσεις δεν αναμένεται να είναι σύντομες. Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, Μαργαρίτης Σχοινάς, δήλωσε ότι οι εκπρόσωποι των Θεσμών θα παραμείνουν «αρκετές ημέρες» στην Αθήνα, ενώ, όπως έχει «διαρρεύσει» εδώ και αρκετές ημέρες, έχουν εγκαταλειφθεί οι σκέψεις για μια έκτακτη σύγκληση του Eurogroup πριν από τις 22 Μαΐου, κάτι που αποτελεί άλλη μια ένδειξη ότι θα χρειασθεί αρκετές πρόσθετες διαπραγματεύσεις για να φθάσουμε στο τελικό κείμενο της τεχνικής συμφωνίας (staff-level agreement).
Πρέπει να σημειωθεί ότι η διαπραγμάτευση γίνεται ακόμη πιο περίπλοκη αυτή την φορά, επειδή η τεχνική συμφωνία με τους Θεσμούς θα πρέπει να είναι απολύτως ευθυγραμμισμένη και με το κείμενο του νέου μνημονίου (MEFP) για το πρόγραμμα του ΔΝΤ, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί, εφόσον βέβαια συμφωνηθεί να υπάρξει ένα νέο χρηματοδοτικό πρόγραμμα του Ταμείου για την Ελλάδα.
Αυτό σημαίνει ότι, σε αντίθεση με προηγούμενες διαπραγματεύσεις, δεν θα είναι δυνατό να αφήνονται στην άκρη οι όποιες διαφωνίες του Ταμείου με την ελληνική κυβέρνηση και τους ευρωπαϊκούς Θεσμούς, αλλά θα πρέπει να διευθετούνται με κοινά αποδεκτό τρόπο.
Το πλεόνασμα του 2018
Έτσι, ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που θα πρέπει να διευθετηθούν σε αυτές τις συνομιλίες είναι οι σοβαρές αποκλίσεις που υπάρχουν ως τώρα στις εκτιμήσεις για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2018.
Πριν οριστικοποιηθούν τα στοιχεία για το 2016, που αποτέλεσαν έκπληξη μεγάλου μεγέθους για τον Π. Τόμσεν και τα στελέχη της ομάδας του, το Ταμείο εκτιμούσε ότι το 2017 η Ελλάδα θα φθάσει το στόχο του προγράμματος για το πλεόνασμα (1,8% έναντι στόχου 1,75%), αλλά το 2018 θα βρεθεί σε απόσταση 1,5% του ΑΕΠ από το στόχο (3,5%).
Αυτή η εκτίμηση, που περιλήφθηκε στην έκθεση Fiscal Monitor του Ταμείου, τροφοδότησε πολλά σενάρια σχετικά με την εκδήλωση πιέσεων από το ΔΝΤ για εφαρμογή κάποιων ή και όλων των μέτρων της διετίας 2019-2020 από το 2018, ώστε να καλυφθεί το δημοσιονομικό κενό.
Βέβαια, θα πρέπει να υπογραμμισθεί ότι και η τελευταία πρόβλεψη του Ταμείου για πλεόνασμα 2% το 2018 δεν έχει ενσωματώσει τα τελευταία στοιχεία για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2016. Είναι χαρακτηριστικό ότι το Ταμείο προέβλεπε στο Fiscal Monitor πλεόνασμα 3,3% το 2016, ενώ τελικά, όπως είναι γνωστό, το πλεόνασμα εκτινάχθηκε στο επίπεδο του 4%.
Από την πλευρά τους, η κυβέρνηση, όπως και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα υποστηρίξουν στις νέες συνομιλίες ότι το υψηλό πλεόνασμα του 2016 έχει, σε πολύ μεγάλο βαθμό, μόνιμο χαρακτήρα και θα πρέπει, έτσι, να θεωρείται βέβαιο ότι η Ελλάδα θα επιτύχει το στόχο του προγράμματος χωρίς να χρειασθούν πρόσθετα μέτρα.
Συντάξεις και αφορολόγητο
Εκτός από αυτό το μείζον θέμα των διαπραγματεύσεων, διαφωνίες αναμένεται να ανακύψουν και για τον ακριβή τρόπο εφαρμογής των μειώσεων στις συντάξεις και στο αφορολόγητο όριο, παρότι υπάρχει συμφωνία επί της αρχής για το χρόνο ισχύος των μέτρων και για τους στόχους εξοικονόμησης.
Σχετικά με τις συντάξεις, το υπουργείο Εργασίας επιδιώκει να μπει ένας «κόφτης» του ποσοστού μείωσης, ώστε να αποφευχθούν μεγάλα «ψαλιδίσματα» σε ήδη χαμηλές συντάξεις.
Επίσης, θα πρέπει να γίνουν νέοι υπολογισμοί για το αφορολόγητο, σε συνδυασμό με τους συντελεστές της κλίμακας φορολογίας εισοδήματος, δεδομένου ότι η μείωση του αφορολόγητου κάτω από τα 6.000 ευρώ θα φέρει πολύ μεγάλη εξοικονόμηση, αρκετά μεγαλύτερη από το στόχο του 1% του ΑΕΠ, και θα πρέπει να γίνουν αρκετά σημαντικές μειώσεις στους συντελεστές για να «βγει ο λογαριασμός».