Η Ένωση Κεντρώων απέστειλε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τους αρχηγούς των κομμάτων την πρότασή του για το προσφυγικό.
«Αντιμετωπίζουμε πρωτοφανείς προκλήσεις στο προσφυγικό και το μεταναστευτικό αλλά και σε θέματα εξωτερικής και εσωτερικής ασφάλειας. Γι’ αυτό πρέπει να δράσουμε βάσει εθνικής γραμμής την οποία θα συμφωνήσουμε σε σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών υπό την αιγίδα του ΠτΔ. Ο ανθρωπισμός και η αλληλεγγύη του ελληνικού λαού είναι δεδομένες και συνεχώς αποδεικνύονται στην πράξη» αναφέρει ο Βασίλης Λεβέντης.
Και προσθέτει: «Οι ολιγωρίες της κυβέρνησης ήταν μοιραίες για τις οποίες είχα επανειλημμένα προειδοποιήσει και είχα καταθέσει επίκαιρη ερώτηση στον πρωθυπουργό στις 14-12-2015 όπου επίσημα είχα θέσει την κυβέρνηση προ των ευθυνών της. Αλλά ο πρωθυπουργός και η κυβέρνηση για μια ακόμη φορά ολιγώρησαν.
Ένα παράδειγμα: καθυστέρηση δημιουργίας των hotspots, της επάνδρωσης με κατάλληλο προσωπικό και μηχανήματα με αποτέλεσμα την έκθεση των εμπειρογνωμόνων που υιοθετήθηκε από τις Βρυξέλλες το Δεκέμβρη του 2015 και τέθηκε η χώρα «υπό αμφισβήτηση» και υπό τη δαμόκλειο σπάθη της προθεσμίας συμμόρφωσης εντός τριμήνου που λήγει στις 10 Μαρτίου 2016».
«Τώρα τι κάνουμε»; αναρωτιέται και τονίζει ότι στόχος των μέτρων είναι η διατήρηση: Της ασφάλειας και της κοινωνικής συνοχής εντός Ελλάδας, της παραμονής της Ελλάδας στο Schengen, του status quo στα Βαλκάνια και τις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας, της πρόληψης αλλαγής πολικής της ΕΕ έναντι της ΠΓΔΜ (παράδειγμα της Ειδομένης)
Οι προτάσεις της Ένωσης Κεντρώων
I. Διεθνής πολιτική (1 σημείο)
Πρέπει να υπάρξει πολιτική βούληση τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και διεθνές επίπεδο αφού η διαχείριση των ροών προσφύγων και παράνομων μεταναστών ξεπερνά τις δυνατότητες κάθε εθνικού κράτους μέλους της ΕΕ.
Σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο η Ελλάδα πρέπει να είναι υπέρ:
α) Σταδιακού τερματισμού όλων των διενέξεων στην Μέση Ανατολή μέσω και της τελικής συντριβής του Ισλαμικού Κράτους
β) Παροχή από μέρους της ΕΕ, του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας τεράστιας βοήθειας προς τις χώρες της Μέσης Ανατολής που έχουν πληγεί για την ανοικοδόμησή τους όχι μόνο υλικά μέσω δημιουργίας υποδομών και οικονομικής ανάπτυξης αλλά πρωτίστως μέσω της δημιουργίας θεσμών και ενός συστήματος παιδείας. Μόνο έτσι μπορεί μεσο-μακροπρόθεσμα να ανακοπεί το προσφυγικό-μεταναστευτικό ρεύμα προς την ΕΕ και αλλού.
II. Ελλάδα-ΝΑΤΟ-ΕΕ / (12 σημεία)
Α. Γενικό πλαίσιο
1. Ταχύτατη και πλήρης συμμόρφωση στις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η χώρα έναντι της ΕΕ για την αντιμετώπιση του προσφυγικού-μεταναστευτικού ζητήματος ώστε να μην κινδυνεύσουμε με έξοδο από το Schengen.
2. Η Ελλάδα δεν πρέπει να βρεθεί διεθνώς και ευρωπαϊκώς απομονωμένη. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ευθυγραμμιστεί με τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο προσφυγικό-μεταναστευτικό και να συνεργαστεί με το ΝΑΤΟ. Εξάλλου είναι κράτος μέλος της ΕΕ και επομένως συνδιαμορφώνει τις αποφάσεις της. Επίσης ανήκει στο ΝΑΤΟ όπου έχει δικαίωμα βέτο δηλαδή και εκεί συνδιαμορφώνει τις αποφάσεις.
Διευκρίνιση: γιατί βλέπουμε θετικά την έλευση του ΝΑΤΟ:
- Θα δουν οι σύμμαχοί μας ακριβώς τί συμβαίνει στην περιοχή και ιδίως στο Αιγαίο
- Ότι η Ελλάδα κάνει ό,τι μπορεί
- Πώς δρουν τα κυκλώματα δουλεμπόρων και ποια χώρα δεν σταματά την παράνομη διακίνηση ανθρώπων στο Αιγαίο.
3. Δημιουργία συμμαχιών: πριν τη Σύνοδο Κορυφής ΕΕ-Τουρκίας στις 7 Μαρτίου 2016 η Ελλάδα πρέπει να έχει εξαντλήσει όλες τις πιθανότητες συμμαχιών με τα κράτη μέλη της Ε-Ε και τη στήριξη των ΗΠΑ (ενεργή διπλωματία). Μόνο με συμμαχίες (άλλα κράτη-μέλη, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ΗΠΑ) μπορούμε να εξασφαλίσουμε ότι δεν θα γίνουμε ως χώρα ένας απέραντος καταυλισμός προσφύγων-παράνομων μεταναστών. Σκοπός των συμμαχιών: υιοθέτηση κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής στο προσφυγικό-μεταναστευτικό που θα γίνεται σεβαστή από όλα τα κράτη-μέλη (έγγραφες δεσμεύσεις) ώστε να αποφεύγονται οι μονομερείς ενέργειες.
4. Ιδιαίτερη προσοχή στα Δωδεκάνησα. Να περιλαμβάνονται ρητά και εγγράφως στο επιχειρησιακό σχέδιο του ΝΑΤΟ. Αλλιώς σοβαρότατος κίνδυνος να μετατοπιστούν οι μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές στο Νότιο Αιγαίο από το Βόρειο και Κεντρικό. ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ: Το Καστελόριζο και τα μάτια μας. Κατά την Τουρκία δεν ανήκει στο Αιγαίο αλλά στην Ανατολική Μεσόγειο. Αλλά το Καστελόριζο είναι το «κλειδί» γιατί εξασφαλίζει την ένωση της ελληνικής με την κυπριακή υφαλοκρηπίδα-ΑΟΖ, ουσιαστικά δηλαδή την σύνδεση της Ελλάδας με τη Μεγαλόνησο Κύπρο. Στο Καστελόριζο ενώνονται τρεις ΑΟΖ: Ελλάδα-Κύπρος-Αίγυπτος. Λόγω του Καστελόριζου η Τουρκία δεν έχει (θαλάσσια) σύνορα με την Αίγυπτο.
5. Να μείνει ανοικτός ο βόρειος «βαλκανικός διάδρομος». Γιατί αλλιώς θα ανοίξουμε και άλλο μέτωπο: αυτό της Πάτρας, της Ηγουμενίτσας και του Ιονίου που με χίλιες προσπάθειες καταφέραμε να κλείσουμε.
6. Διαπραγμάτευση εκ νέου της υποχρεωτικής και όχι προαιρετικής κατανομής των βαρών του προσφυγικού-μεταναστευτικού βάσει ποσοστώσεων στο εσωτερικό της Ε.Ε. που δεν έχει ποτέ ενεργοποιηθεί (μόνο 590 άτομα μέσω του μέχρι τώρα προαιρετικού μηχανισμού relocation) προκειμένου να αποφευχθεί ο εγκλωβισμός στη χώρα πληθυσμού του οποίου τελικός προορισμός είναι οι χώρες της Κεντρικής και ιδίως της Βορειοδυτικής Ευρώπης. Στόχος να αυξηθούν τα ποσοστά μετεγκατάστασης που στην παρούσα φάση είναι εξαιρετικά χαμηλά.
7. Οι συμφωνίες επανεισδοχής να γίνονται όχι μόνο από κράτη-μέλη γιατί είναι αναποτελεσματικές (όρα συμφωνία επανεισδοχής Ελλάδας-Πακιστάν) αλλά κυρίως από την ίδια ΕΕ με τις τρίτες χώρες λόγω μεγαλύτερου πειθαναγκασμού.
Β. Τουρκία
8. Σχεδιασμός προγραμμάτων επανεγκατάστασης (resettlement) απευθείας από την Τουρκία βάσει ποσοστώσεων. Παράδειγμα προγράμματος resettlement: πραγματοποιήθηκε από θρησκευτικές οργανώσεις της Ιταλίας προκειμένου να μεταφερθούν άμεσα πρόσφυγες με σοβαρά προβλήματα υγείας εγκατεστημένοι σε καταυλισμούς της Τουρκίας.
9. Πίεση στην Τουρκία να συνεργαστεί για την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης στο πεδίο τόσο της πρόληψής της όσο και στο πεδίο της επαναπροώθησης των λαθρομεταναστών. Συγκεκριμένο παράδειγμα πρόληψης: η επανεξέταση του καθεστώτος νόμιμης εισόδου στην Τουρκία από χώρες αποστολής μεγάλου αριθμού οικονομικών μεταναστών. Να πιεστεί η Τουρκία στο θέμα της βίζας που εφαρμόζει προς ορισμένες τρίτες χώρες Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής. Τώρα με ένα εισιτήριο αεροπορικό φτάνει ο Μαροκινός οικονομικός μετανάστης στην Κωνσταντινούπολη και μετά περνά απέναντι στα ελληνικά παράλια.
Για να πιεστεί η Τουρκία ως προς τα παραπάνω: Η όποια οικονομική βοήθεια προς την Τουρκία να γίνεται σταδιακά και αφού εμπράκτως έχει ανταποκριθεί σε συγκεκριμένες υποχρεώσεις.
Γ. Αντιμετώπιση οικονομικών βαρών από Ελλάδα
10. Να αξιοποιηθούν όλα τα χρηματοδοτικά εργαλεία ενίσχυσης που έχει ήδη θέσει η ΕΕ στη διάθεση της Ελλάδας. Συγκεκριμένα: όπως ενημερωθήκαμε ο επικεφαλής της πρώην γνωστής ως task force (νυν Υπηρεσία Υποστήριξης και Διαρθρωτικών Αλλαγών) η Ελλάδα έχει πολύ χαμηλή απορροφητικότητα από το χρηματοδοτικό πακέτο ύψους 470 εκ. €ΥΡΩ από το ΤΑΜΕ (Ευρωπαϊκό Ταμείο Μετανάστευσης, Ασύλου και Ένταξης)[1]. Σύμφωνα με τον ίδιο δεν ακολουθήθηκαν οι προβλεπόμενες διαδικασίες όπως διαφανείς διαγωνισμοί (δηλαδή δεν ακολουθήθηκε η ευρωπαϊκή νομοθεσία για τις δημόσιες συμβάσεις), με αποτέλεσμα να μην επωφεληθεί η χώρα από αυτό το χρηματοδοτικό εργαλείο. Από το ΤΑΜΕΙΟ ΑΠΟΡΩΝ μπορούμε να λάβουμε 330 εκ. ΕΥΡΩ. Έχει αξιοποιηθεί αυτή η πηγή; [2]
Μέχρι τώρα το κόστος υποδοχής διαχείρισης των προσφυγικών-μεταναστευτικών ροών επιβαρύνονται οι δήμοι, οι περιφέρειες, το Υπουργείο Εσωτερικών (κρατικοί πόροι) κατά την αρμοδιότητα του καθενός.
11. Το κόστος υποδοχής και διαχείρισης μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών υπολογιζόμενο στο 1,8 δις ΕΥΡΩ να μην συνυπολογίζεται στο κρατικό έλλειμμα και να αφαιρείται από το δημόσιο χρέος της χώρας.
12. Ενίσχυση της διάθεσης κονδυλίων από την ΕΕ για την υποστήριξη της υποδοχής, διαχείρισης και προσωρινής «αποκατάστασης» των μεταναστών στις χώρες της ΕΕ που επιβαρύνονται από την πρωτοφανή κρίση.
III. Ελλάδα-Άλλα μέτρα (7 σημεία)
Να στείλουμε το μήνυμα ότι δεν είμαστε «εύκολος προορισμός» παρόλο που τηρούμε τα διεθνή standards για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
1. Αυστηρός διαχωρισμός προσφύγων από μετανάστες και ανάλογη αντιμετώπιση (όπως επαναπροώθηση των τελευταίων).
2. Βελτίωση των υφιστάμενων διαδικασιών καταγραφής ιδίως δια της εξασφάλισης επαρκούς προσωπικού και επαρκούς αριθμού σαρωτών δακτυλικών αποτυπωμάτων (screening) για την καταγραφή και ταυτοποίηση των προσφύγων-μεταναστών και τον έλεγχο των ταξιδιωτικών τους εγγράφων μέσω των βάσεων δεδομένων του Συστήματος Πληροφοριών Schengen (SIS) και της Interpol αλλά και των εθνικών βάσεων δεδομένων.
3. Ειδική μέριμνα για τα ασυνόδευτα ανήλικα μέσω της εξασφάλισης εγκαταστάσεων στέγασης ώστε να αποφευχθεί η παράνομη διακίνηση και εκμετάλλευσή τους (human trafficking).
4. Δημιουργία ανοικτών δομών κράτησης «ενδιάμεσου τύπου» (δηλ. τύπου ανάμεσα στους ήδη υπάρχοντες και στου κλειστού τύπου «Αμυγδαλέζα») που θα ανταποκρίνονται στα ελάχιστα πρότυπα για κράτηση, συνθήκες διαβίωσης και υγιεινής και γενικά τα ανθρώπινα δικαιώματα ΑΛΛΑ με αυστηρή επιτήρηση ιδίως μέσω δημιουργίας μητρώου – πρωτοκόλλου για αλλοδαπούς των οποίων η απομάκρυνση είναι εφικτή.
5. Αυστηροποίηση των όρων της πάγιας διαδικασίας νομιμοποίησης /επαναφοράς στη νομιμότητα πολιτών τρίτων χωρών, λόγω απόκτησης δεσμών με τη χώρα που διενεργείται στο πεδίο της «νόμιμης μετανάστευσης», ώστε να ματαιωθούν οι προσδοκίες των παράτυπων οικονομικών μεταναστών για χορήγηση τίτλου διαμονής. Παράδειγμα: Εθνική άδεια διαμονής (άρθρο 17 του καινούριου νομοσχεδίου)[3]. Τί σημαίνει αυτό το άρθρο: ότι θέλουμε να μείνουν όλοι οι πρόσφυγες-μετανάστες εδώ; Τί θέλουμε να κάνουμε ως χώρα; Δεν μπορούμε να κάνουμε ad hoc νομιμοποιήσεις γιατί δημιουργούμε προσδοκίες.
6. Προβολή σε όλα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης των εναλλακτικών μεθόδων απομάκρυνσης, όπως η οικειοθελής επιστροφή με τη συνδρομή του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης.
7. Θεσμοθέτηση μητρώου για τον έλεγχο και την πιστοποίηση των ΜΚΟ και άλλων ανθρωπιστικών οργανώσεων.