Μετεωρίτες, θραύσματα βράχων που έφτασαν στη Γη από το διάστημα, μαστιγώνουν τον πλανήτη μας από τη γέννησή του, πριν από περίπου 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια, μέχρι και σήμερα, συχνά προκαλώντας ελάχιστες ζημιές και, σπανίως, πυροδοτούν κατακλυσμιαία γεγονότα. Όμως, από πού ακριβώς έρχονται αυτά τα ουράνια σώματα; Μια νέα έρευνα δίνει την απάντηση.
Μελετώντας τη σύνθεση των μετεωριτών που έχουν πέσει στη Γη και τους αστεροειδείς του ηλιακού συστήματός μας, οι αστρονόμοι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι περίπου το 70% των γνωστών «πληγμάτων» προήλθε από μόλις τρεις ομάδες αστεροειδών που βρίσκονται στην Κύρια Ζώνη αστεροειδών, μεταξύ των πλανητών Άρη και Δία.
Οι ερευνητές, σε τρεις διαφορετικές μελέτες, κατάφεραν να καταγράψουν την προέλευση των περισσότερων από τους δεκάδες χιλιάδες γνωστούς μετεωρίτες που «προσγειώθηκαν» στη Γη. Στο πλαίσιο της έρευνάς τους οι αστρονόμοι έκαναν ψηφιακές προσομοιώσεις που τους επέτρεψαν να μοντελοποιήσουν τον σχηματισμό και την εξέλιξη των «οικογενειών αστεροειδών» που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο, στην Κύρια Ζώνη αστεροειδών.
«Είναι μια ομάδα αστεροειδών που έχουν παρόμοιες τροχιές, επειδή αποτελούν θραύσματα από τη σύγκρουση δύο αστεροειδών», είπε ο αστρονόμος Μίροσλαβ Μπροζ, του Πανεπιστημίου του Καρόλου στην Πράγα, ο βασικός συγγραφέας δύο μελετών που δημοσιεύονται στην επιστημονική επιθεώρηση Nature και Astronomy and Astrophysics.
Από τις συγκρούσεις στην Κύρια Ζώνη των αστεροειδών πετρώδη θραύσματα εκτοξεύονται τυχαία στο διάστημα και κάποια από αυτά φτάνουν να χτυπήσουν τη Γη.
«Αν και είναι γνωστοί περισσότεροι από 70.000 μετεωρίτες, μόνο το 6% από αυτούς είχε ταυτοποιηθεί, λόγω της σύνθεσής τους, ότι προήλθαν από τη Σελήνη, τον Άρη ή την Εστία, έναν από τους μεγαλύτερους αστεροειδείς της Κύριας Ζώνης. Η προέλευση των υπόλοιπων παρέμενε αδιευκρίνιστη», εξήγησε ο αστρονόμος Μίχαελ Μάρσετ, του Ευρωπαϊκού Νότιου Αστεροσκοπείου της Χιλής, ο βασικός συγγραφέας της μίας από τις δύο μελέτες που δημοσιεύτηκαν στο Nature.
Η Οικογένεια αστεροειδών Μασσαλίας, που σχηματίστηκε πριν από περίπου 40 εκατομμύρια χρόνια, ευθύνεται για το 37% των γνωστών μετεωριτών που έφτασαν στη Γη, σύμφωνα με τη μελέτη. Από το Σμήνος Κάριν (5,8 εκατομμυρίων ετών) και την Οικογένεια της Κορωνίδας (7,6 εκατ. ετών) προήλθε άλλο ένα 33%.
Άλλο ένα 8% των μετεωριτών προήλθε από τις Οικογένειες αστεροειδών 8 Χλωρίς (Flora) και Νύσα και το 6% από την Εστία. Παλαιότερες μελέτες έδειξαν ότι λιγότερο από το 1% των μετεωριτών που έπληξαν τη Γη προήλθε από τον Άρη και τη Σελήνη.
Οι επιστήμονες ακόμη ερευνούν την προέλευση του υπόλοιπου 15% των γνωστών μετεωριτών.
Αυτοί οι διαστημικοί βράχοι έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της ζωής στη Γη.
Οι νέες έρευνες δεν εξέτασαν την προέλευση εκείνου του μετεωρίτη που έπληξε τη Γη πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια, εξαφάνισε τους δεινόσαυρους και επέτρεψε στα θηλαστικά να κυριαρχήσουν. Μια άλλη μελέτη που δημοσιεύτηκε τον Αύγουστο, έδειξε ότι εκείνο το αντικείμενο σχηματίστηκε πέρα από τον Δία και πιθανότατα κινήθηκε προς το εσωτερικό του ηλιακού συστήματος, αποτέλεσε μέρος της Κύριας Ζώνης των αστεροειδών και κάποια στιγμή, ενδεχομένως έπειτα από κάποια σύγκρουση, εκτοξεύτηκε προς τη Γη.
Όπως έδειξε εκείνη η σύγκρουση, ένας μεγάλος μετεωρίτης θα μπορούσε να αποτελεί θανάσιμη απειλή για τη Γη. Το 2022 η NASA έστειλε το διαστημικό εκκρεμές DART να προσκρούσει σκοπίμως στον αστεροειδή Δίμορφο, σε μια «αποστολή πλανητικής άμυνας» που απέδειξε ότι ένα διαστημόπλοιο θα μπορούσε να αλλάξει την τροχιά ενός ουράνιου σώματος όσο χρειάζεται για την ασφάλεια της Γης.
Ορισμένοι μετεωρίτες που έπεσαν στη Γη δίνουν επίσης στοιχεία για την πρώιμη ιστορία του ηλιακού συστήματος. Είναι ουσιαστικά απομεινάρια της εποχής πριν από τον σχηματισμό των πλανητών γύρω από τον νεογέννητο Ήλιο. «Οι χονδρίτες είναι πρωτόγονοι μετεωρίτες που έχουν διατηρήσει την αρχική σύνθεσή τους αφού σχηματίστηκαν στον πρωτοπλανητικό δίσκο μας», εξήγησε ο Μάρσετ.