Αντιμέτωπος με μεγάλες προκλήσεις θα βρεθεί αμέσως μόλις αναλάβει τα καθήκοντά του ο νέος υπουργός Οικονομικών - πιθανότατα θα είναι ο Χρήστος Σταϊκούρας - καθώς το ζητούμενο είναι να υλοποιήσει το φιλόδοξο πρόγραμμα της Νέας Δημοκρατίας, χωρίς να υπάρξουν προστριβές και αντιπαραθέσεις με τους Ευρωπαίους δανειστές.
Είναι χαρακτηριστικό ότι, πριν ακόμη ορκιστεί το νέο υπουργικό συμβούλιο, στις Βρυξέλλες οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης θα συζητήσουν για την Ελλάδα, με βάση την τρίτη μεταμνημονιακή αξιολόγηση από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, η οποία είχε προκαλέσει αίσθηση μετά τις ευρωεκλογές, καθώς προειδοποιούσε για τον κίνδυνο σοβαρών αποκλίσεων από το δημοσιονομικό στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ και τόνιζε ότι έχουν σημειωθεί καθυστερήσεις σε πολλές και σοβαρές μεταρρυθμίσεις.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο νέος υπουργός Οικονομικών θα κινηθεί συναινετικά έναντι των Ευρωπαίων, αποφεύγοντας συγκρούσεις, ενώ για το 2019 η νέα κυβέρνηση θα εφαρμόσει τον προϋπολογισμό της κυβέρνησης Τσίπρα, ενδεχομένως με ορισμένες διορθωτικές κινήσεις για να μην υπάρξει απόκλιση από το στόχο για το πλεόνασμα.
Τα πρώτα δείγματα γραφής της νέας κυβέρνησης στην οικονομική πολιτική θα δοθούν με τον προϋπολογισμό για το 2020, όπως έχει ξεκαθαρίσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, και, από την άποψη αυτή, θα είναι κρίσιμη η διαπραγμάτευση που θα πρέπει να γίνει με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, τον Σεπτέμβριο. Σε αυτή την φάση, η κυβέρνηση δεν σκοπεύει να θέσει αίτημα για μείωση του δημοσιονομικού στόχου, κάτι που προγραμματίζεται για το 2020, ώστε να έχει εμπεδωθεί η αξιοπιστία της έναντι των εταίρων και δανειστών.
Οι μεταρρυθμίσεις
Την ώρα που η ελληνική οικονομία ανακάμπτει, έστω και με μέτριους ρυθμούς μετά από πολλά χρόνια, η νέα κυβέρνηση θα κληθεί αμέσως μετά την ανάληψη της εξουσίας να υλοποιήσει τις απαιτούμενες δομικές μεταρρυθμίσεις διαφυλάσσοντας τους δημοσιονομικούς στόχους και δημιουργώντας ένα αποτελεσματικό μοντέλο ανάπτυξης για τη χώρα.
Τα σημαντικότερα μέτωπα για τη νέα κυβέρνηση είναι:
• Τα υψηλό επίπεδο του δημόσιου χρέους.
• Τα «κόκκινα» δάνεια.
• Η ανεργία η οποία παρότι έχει υποχωρήσει παραμένει σε υψηλά επίπεδα.
• Το brain drain.
• Το επενδυτικό κενό.
• Τα σχετικά υψηλά ποσοστά φτώχειας στους πολίτες.
Το υψηλό ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα περιορίζει την απομόχλευση και την κερδοφορία των τραπεζών μειώνοντας το ύψος των πιστώσεων που μπορούν να διοχετευθούν στην πραγματική οικονομία η οποία πάσχει από ανεπαρκείς επενδύσεις και χαμηλή αύξηση της παραγωγικότητας.
Το μεγάλο ζητούμενο, για τον επιχειρηματικό κόσμο, είναι να προχωρήσουν άμεσα όλα εκείνα τα αναγκαία αναπτυξιακά μέτρα που θα δημιουργήσουν ένα ευνοϊκό επενδυτικό περιβάλλον: μείωση φορολογικών συντελεστών και ασφαλιστικών εισφορών, εξορθολογισμός δημόσιων δαπανών, πάταξη της φοροδιαφυγής, εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος και αποκατάσταση της ρευστότητας στην αγορά.
Ορόσημα οι αξιολογήσεις των Οίκων Αξιολόγησης
Κρίσιμες θεωρούνται οι αξιολογήσεις του ελληνικού δημόσιο χρέους από τους Οίκους Αξιολόγησης που έχουν δώσει ήδη «ραντεβού» για :
– Τις 2 Αυγούστου 2019 θα εκδώσει πρώτος ανακοίνωση ο Οίκος Fitch για την Ελλάδα.
– Τις 23 Αυγούστου θα ανακοινώσουν την αξιολόγησή τους οι Moody’s
– Τις 25 Οκτωβρίου οπότε θα αποφανθεί επισήμως ο Οίκος Standard and Poor’s
– Την 1η Νοεμβρίου οπότε θα εκδώσει ανακοίνωση ο Οίκος BDRS.
Μάλιστα, όπως αναφέρει στην τελευταία έκθεσή της η Bank of America – Merill Lynch μια θετικότερη αξιολόγηση, είτε λόγω των αποτελεσμάτων των εκλογών, είτε απλώς λόγω ομαλότερης πρόσβασης στις αγορές, θα δώσει το σήμα για να ενταχθούν τα ελληνικά ομόλογα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) καθώς αυτό που εμποδίζει την ΕΚΤ να το κάνει, είναι η χαμηλή πιστοληπτική αξιολόγηση της Ελλάδας.
Οποιαδήποτε θετική αξιολόγηση ενδέχεται να προκαλέσει προσδοκίες ότι θα καταλήξει σε μια κατάταξη της Ελλάδας στην Επενδυτική Βαθμίδα, για τα επόμενα 2-3 χρόνια. Λογικά κάτι τέτοιο, σε συνδυασμό με το QE της ΕΚΤ αναμένεται να μεταβάλει τα ελληνικά spreads.
Οι προτεραιότητες
Συνεπώς η καινούργια κυβέρνηση που θα προκύψει από τη σημερινή εκλογική διαδικασία θα πρέπει να σπεύσει ώστε:
α) να προλειάνει το έδαφος για να μειώσει τον στόχο για τα πλεόνασματα, καθώς διαπιστώνεται δημοσιονομικός εκτροχιασμός λόγω εκλογών,
β) να μετάσχει στην ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ επί Λαγκάρντ,
γ) να προσελκύσει επενδυτές που θα επιλέξουν να αγοράσουν φτηνότερα τα ελληνικά ομόλογα. Μάλιστα σε συγκριτικό τεστ, η Bank of America καταδεικνύει ότι ήδη από τα τέλη Μαΐου μετά τις ευρωεκλογές, τα ελληνικά ομόλογα κάνουν «ράλι» μειώνοντας τη διαφορά επιτοκίου από τα ιταλικά ή και, στην περίπτωση των 5ετών, μηδενίζοντας και ξεπερνώντας τα σε χαμηλές αποδόσεις.