Με στόχευση στις τουριστικές αγορές των ΗΠΑ, του Καναδά, της Λατινικής Αμερικής, της Αυστραλίας και των αραβικών χωρών και διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος η Ελλάδα θα επιδιώξει να ισοσκελίσει τις απώλειες -λόγω του πολέμου στην Ουκρανία- από την ρωσική αγορά, η οποία τα προηγούμενα χρόνια υπήρξε ιδιαίτερα σημαντική ειδικά για τη Βόρεια Ελλάδα.
Ταυτόχρονα μέσα από προγράμματα και ενισχύσεις επιδιώκεται η στήριξη των τουριστικών επιχειρήσεων σε ζητήματα ρευστότητας που δημιουργούν οι εισερχόμενες πληθωριστικές πιέσεις. Ωστόσο, η αντιμετώπιση του προβλήματος έλλειψης προσωπικού, που τη φετινή τουριστική περίοδο ήταν περισσότερο έντονο από κάθε άλλη χρονιά, είναι το κυρίαρχο ζητούμενο, για το οποίο προωθούνται παρεμβάσεις σε συνεργασία με το υπουργείο Εργασίας, για το συνταίριασμα των αναγκών της τουριστικής αγοράς με την προσφορά σε εργασία, όπως είναι καταγεγραμμένη στα μητρώα των ανέργων. Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται σε προγράμματα κατάρτισης, επιμόρφωσης, και επανεκπαίδευσης, ενώ η Θεσσαλονίκη βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της προσπάθειας, καθώς σχεδιάζεται η δημιουργία Τουριστικής Ακαδημίας, η οποία μάλιστα θα έχει και αγγλόφωνο τμήμα, ώστε να προσελκύσει σπουδαστές από όλον τον κόσμο.
Τα παραπάνω γνωστοποίησαν η υφυπουργός Τουρισμού Σοφία Ζαχαράκη και ο Γενικός Γραμματέας του ΕΟΤ Δημήτρης Φραγκάκης, στην εκδήλωση - συζήτηση, με θέμα «Οι προκλήσεις της νέας τουριστικής σεζόν για την Ελλάδα, με φόντο τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία και την ενεργειακή κρίση που επηρεάζει νοικοκυριά και "παίκτες" της ταξιδιωτικής βιομηχανίας», που διοργάνωσε το ΑΠΕ-ΜΠΕ στο πλαίσιο της έκθεσης Philoxenia 2022. Την εκδήλωση άνοιξε ο δημοσιογράφος και επικεφαλής της Διεύθυνσης Μακεδονίας του ΑΠΕ-ΜΠΕ Σταύρος Τζίμας σημειώνοντας ότι στις προθέσεις του Πρακτορείου είναι η διοργάνωση αντίστοιχων θεματικών εκδηλώσεων στις κλαδικές εκθέσεις της ΔΕΘ Helexpo. Τη συζήτηση συντόνισε ο Πρόεδρος και Γενικός Διευθυντής του ΑΠΕ-ΜΠΕ Αιμίλιος Περδικάρης.
«Η ικανοποίηση για τις φετινές επιδόσεις και οι ανησυχίες της γεωπολιτικής αστάθειας»
ο 2022 αποδείχθηκε για τον ελληνικό τουρισμό μία εξαιρετικά πετυχημένη χρόνια, δεδομένων και των γεωπολιτικών, οικονομικών και μετα-πανδημικών αβεβαιοτήτων που καθόρισαν σε ένα βαθμό την τουριστική κίνηση διεθνώς. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, όπως είπε η κ. Ζαχαράκη «ανέτρεψε σχεδιασμούς, μούδιασε την αγορά, πάγωσε τις προκρατήσεις, δεν υπήρξαν όμως ακυρώσεις και υπήρξε αναθέρμανση από τον Μάρτιο και μετά» και «πλησιάζουμε τις επιδόσεις του 2019 ως προς τα έσοδα».
Σε ό,τι αφορά το 2023 η υφυπουργός εξήγησε ότι υπάρχει συγκρατημένη αισιοδοξία «γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε τον πολύ σημαντικό παράγοντα των πληθωριστικών τάσεων, αυτόν τον εισερχόμενο πληθωρισμό, αλλά και μία ευρωπαϊκή πραγματικότητα στενότητας των νοικοκυριών, που πρέπει να δούμε πώς θα επηρεάσει». Ωστόσο, όπως πρόσθεσε, υπάρχει «μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα μεγάλης ζέσης και όρεξης για ταξίδια, που φαίνεται και από τους μεγάλους tour operators, και τις αεροπορικές εταιρείες και κάποιες ενδιαφέρουσες έρευνες από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού».
«Πήγαμε πάρα πολύ καλά φέτος», ανέφερε από την πλευρά του ο κ. Φραγκάκης, υπενθυμίζοντας ότι εξαιτίας της πανδημίας «δύο χρόνια η Ελλάδα πέρασε από τη χειρότερη κρίση της ιστορίας στον τουρισμό», καθώς «τον Μάρτιο του 2020 ο τουρισμός ήταν στο μηδέν» και αυτό «σταδιακά δημιούργησε ανασφάλεια και κακή ψυχολογία», όμως «με συνεκτικό σχέδιο καταφέραμε να κάνουμε κάτι που φάνταζε άθλος να φτάσουμε φέτος στα επίπεδα 2019 στα έσοδα, που πιθανόν να τα ξεπεράσουμε μέχρι τέλος του έτους». «Αν κάτι κερδίσαμε από την κρίση ήταν η σύμπνοια, η συνεργασία όλων των φορέων μπροστά σε κοινό εχθρό», υπογράμμισε και χαρακτήρισε «ορόσημο» τη φετινή παρουσία της χώρας στη διεθνή έκθεση τουρισμού στο Λονδίνο.
«Τα προβλήματα του 2022»
Σε ό,τι αφορά τα προβλήματα που απασχόλησαν τον τουριστικό κλάδο τη φετινή χρονιά η κ. Ζαχαράκη επισήμανε: «Το προσωπικό ήταν, είναι και θα είναι μία συζήτηση, που θα συνεχίσουμε να κάνουμε. Οι μεγάλες ελλείψεις που προέκυψαν δεν είναι τωρινές, είχαν αρχίσει να καταγράφονται τα τελευταία χρόνια, εντάθηκαν όμως και εκτοξεύτηκαν οι ανάγκες στη μετά- covid εποχή, γιατί πάρα πολύς κόσμος, αντιλαμβανόμενος την ευαλωτότητα και το πόσο πολύ ευμετάβλητες είναι οι εξωτερικές συνθήκες που επηρεάζουν τη φιλοξενία, θέλησαν να πάνε κάπου αλλού, επιχείρησαν και επέλεξαν κάποια άλλα επαγγέλματα. Αυτό είναι μια μεγάλη κουβέντα που θα συνεχίσουμε να κάνουμε θεσμικά ως κυβέρνηση. Σε συνεργασία με το υπουργείο Εργασίας εντείνουμε τη δυνατότητα συνέργειας μεταξύ της ΔΥΠΑ (Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης- πρώην ΟΑΕΔ) και των αναγκών που υπάρχουν στο κομμάτι φιλοξενίας. Κάνουμε βήματα βελτίωσης της τουριστικής εκπαίδευσης».
Το μεγαλύτερο πρόβλημα φέτος ήταν οι ελλείψεις στο προσωπικό, συμφώνησε και ο γγ του ΕΟΤ. «Είναι πολύ σημαντικό θέμα, βέβαια δεν είναι το μόνο, το μεγαλύτερο πρόβλημα κατά τη γνώμη μου είναι η εποχικότητα του τουρισμού, είναι δομικό ζήτημα του τουρισμού που προσπαθούμε να το αντιμετωπίσουμε, κάνοντας καμπάνιες όλον τον χρόνο και δημιουργώντας εικόνα στο εξωτερικό ότι η Ελλάδα είναι 12μηνος προορισμός. Είναι δύσκολο στοίχημα, θέλει χρόνο, συνέπεια, συγκεκριμένα πράγματα που πρέπει να γίνουν», επισήμανε ο κ. Φραγκάκης.
Παρατήρησε δε ότι «στο κομμάτι του προσωπικού την ίδια ώρα που ψάχνουν επιχειρήσεις προσωπικό στα μητρώα υπάρχουν χιλιάδες άνεργοι καταγεγραμμένοι».
«Τα χαμένα έσοδα από τη Ρωσία και ο ισοσκελισμός με άνοιγμα σε μεγάλες αγορές»
Σε ό,τι αφορά τις απώλειες από την αγορά της Ρωσίας, εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, η υφυπουργός Τουρισμού τόνισε ότι «δε μιλάμε ποτέ για χαμένες αγορές, όμως είμαστε πραγματιστές, όταν ο πόλεμος συνεχίζεται και όταν επηρεάζεται και μια δεύτερη και τρίτη αγορά δεν μπορούμε να συζητάμε μετρημένα- μιλώντας για το 2023- και να συνυπολογίζουμε αυτή την αγορά». «Δεν μπορούμε να αποκλείσουμε κανέναν πολίτη ταξιδιώτη, ο οποίος έχει προτιμήσει την Ελλάδα. Η Μακεδονία, ιδιαίτερα η Χαλκιδική είχε πολύ σημαντικό μερίδιο από τη ρωσική αγορά», παρατήρησε, αναγνωρίζοντας παράλληλα, ότι η συγκεκριμένη πρόκληση και δυσκολία έγινε μία ευκαιρία και οι επιχειρηματίες μπόρεσαν να βοηθήσουν ώστε οι προορισμοί να ενισχυθούν από άλλες χώρες. «Αυτή τη στιγμή βλέπουμε μια πολύ δυναμική παρουσία από τη Ρουμανία, η μέση δαπάνη αυξάνεται από Ρουμανία και από άλλες όμορες ή γειτονικές χώρες. Μας δημιουργεί αισιοδοξία ότι βλέπουμε Βρετανούς, Γερμανούς [...] Η διαφοροποίηση είναι μία λέξη κλειδί και είναι και η απάντηση που έδωσαν οι ίδιοι οι επιχειρηματίες στη μεγάλη πρόκληση της δυσκολίας ως προς το γεωπολιτικό κομμάτι», εξήγησε.
Ο κ. Φραγκάκης σημείωσε ότι «η Ρωσική αγορά ήταν είναι και θα είναι σοβαρή σημαντική αγορά για την Ελλάδα, ειδικά για τη Βόρεια Ελλάδα είναι εξαιρετικά σημαντική».
«Φέτος είχαμε υπολογίσει, πριν τον πόλεμο, ότι θα είχαμε περίπου 350.000-400.000 Ρώσους επισκέπτες, προφανώς αυτοί χάθηκαν. Δε βλέπω να έρχονται ούτε του χρόνου. Ελπίζουμε ότι θα τελειώσει γρήγορα ο πόλεμος. Εμείς αντιμετωπίζουμε εγγενές πρόβλημα στη Ρωσία, έχουμε γραφείο του ΕΟΤ που δεν μπορεί να λειτουργήσει υπό τις παρούσες συνθήκες, είναι ένα πρόσθετο πρόβλημα», διευκρίνισε.
Ο γγ του ΕΟΤ επισήμανε ότι η στρατηγική του Οργανισμού θα καθοριστεί στη βάση των γεωπολιτικών δεδομένων. «Ξέρουμε ότι έχουμε μπει σε περίοδο κρίσεων, κάποιες αγορές θα πληγούν από μελλοντικές κρίσεις. Εμείς έχουμε ένα ευρύ πρόγραμμα επέκτασης σε νέες αγορές: Στις ΗΠΑ και τον Καναδά -από το 2020 είχαμε ξεκινήσει να δουλεύουμε πριν την πανδημία και φέτος οι καρποί φάνηκαν- περίπου 600.000 Αμερικανοί ήλθαν στην Ελλάδα μέχρι τώρα και οι απευθείας πτήσεις συνεχίζονται. Προσπαθούμε να ανοίξουμε την αγορά της Λατινικής Αμερικής, μία εξαιρετική αγορά για την Ελλάδα, μια ευκαιρία για την Ελλάδα, γιατί υπάρχουν τέσσερις χώρες με στενούς δεσμούς με τη χώρα μας. Ανοίξαμε ξανά το γραφείο του ΕΟΤ στη Μαδρίτη ως σύνδεσμο με Λατινική Αμερική, έχουμε κάνει συμφωνίες με δύο αεροπορικές εταιρείες που φέρνουν κόσμο στην Ευρώπη. Μια τρίτη αγορά πολύ σημαντική είναι οι αραβικές χώρες [...] και μια άλλη αγορά η Αυστραλία, που ήταν κλειστή δυο χρόνια, υπάρχει μεγάλο κομμάτι της Ομογένειας εκεί και μας δίνει τη δυνατότητα να έχουμε γραφείο, θα την αξιοποιήσουμε, θα ανοίξουμε γραφείο το 2023 στην Αυστραλία. Αυτές οι στοχεύσεις μπορούν να ισοσκελίσουν απώλειες από ρωσική αγορά», διευκρίνισε ο κ. Φραγκάκης.
Η τουριστική εκπαίδευση
Σε ό,τι αφορά την τουριστική εκπαίδευση η κ. Ζαχαράκη παρατήρησε ότι το ΙΕΚ Τουρισμού που λειτουργεί στην Περαία, όπως και η σχολή ξεναγών καθιστούν τη Θεσσαλονίκη «ένα εκπαιδευτικό κέντρο ως προς την τουριστική εκπαίδευση». «Μιλάμε για αναβάθμιση που προωθούμε εμπράκτως», πρόσθεσε η υφυπουργός και ανακοίνωσε ότι «θέλουμε μέσα από την προσπάθεια και συνεργασία που έχουμε, τεχνική βοήθεια μισού εκατομμυρίου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, να στοχεύσουμε στη δημιουργία μιας τουριστικής ακαδημίας που θα έχει και αγγλόφωνο τμήμα, για να μπορέσουμε να προσελκύσουμε κόσμο να έλθει στην Ελλάδα να έλθει να σπουδάσει εδώ».
Σε ό,τι αφορά τους πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είπε πως «46 εκατ ευρώ προορίζονται για εξ αποστάσεως σεμινάρια επιδοτούμενα, που θα διαρκούν τρεις μήνες και θα είναι εστιασμένα στο upskilling και reskilling ανθρώπων, που είναι ήδη στον τουρισμό, άνεργοι εποχικά εργαζόμενοι που θέλουν να αναπτύξουν περαιτέρω τις δεξιότητές τους». Συνολικά, όπως είπε, 320 εκατ. από το Ταμείο Ανάκαμψης θα πάνε στη βελτίωση υποδομών και προσβασιμότητας στον τουρισμό, την ψηφιοποίηση και το ανθρώπινο δυναμικό του.
ΑΠΕ-ΜΠΕ