Τα επίπεδα του οξυγόνου στις λίμνες γλυκού νερού του πλανήτη μειώνονται με ανησυχητικά γρήγορο ρυθμό, ταχύτερο από ό,τι το οξυγόνο στους ωκεανούς, μία τάση για την οποία ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό η άνοδο της θερμοκρασίας της Γης λόγω της κλιματικής αλλαγής. Αυτή η εξέλιξη απειλεί τη βιοποικιλότητα των λιμνών, αλλά και την ποιότητα του πόσιμου νερού, το οποίο συχνά προέρχεται από λίμνες.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Κέβιν Ρόουζ του Πολυτεχνικού Ινστιτούτου Ρενσελάερ της Νέας Υόρκης, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», ανέλυσαν 45.000 δείγματα (της περιόδου 1941-2017) από 393 λίμνες ανά τον κόσμο, κυρίως από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Τα περισσότερα στοιχεία αφορούσαν λίμνες της εύκρατης ζώνης, μεταξύ των 23 και 66 μοιρών γεωγραφικού πλάτους στο βόρειο και στο νότιο ημισφαίριο.
Διαπιστώθηκε ότι τα μέσα επίπεδα οξυγόνου έχουν από το 1980 μέχρι σήμερα μειωθεί κατά 5,5% στην επιφάνεια των λιμνών και κατά σχεδόν 19% στα βαθύτερα νερά τους. Από την άλλη πλευρά, σε μερικές λίμνες (87 από τις 393) με ρύπανση λόγω των γεωργικών καλλιεργειών και των λιπασμάτων, τα επίπεδα επιφανειακού οξυγόνου έχουν αυξηθεί, καθώς η σταδιακή άνοδος της θερμοκρασίας ευνοεί τα κυανοβακτήρια, η φωτοσύνθεση των οποίων αυξάνει το οξυγόνο στα επιφανειακά λιμναία ύδατα, ενώ παράλληλα μειώνει τη διαφάνεια και καθαρότητα του νερού.
«Όλη η πολύπλοκη ζωή εξαρτάται από το οξυγόνο. Είναι το σύστημα υποστήριξης για τις υδρόβιες διατροφικές αλυσίδες. Και όταν αρχίζει η απώλεια του οξυγόνου, μπορεί να χαθούν επίσης έμβια είδη. Οι λίμνες χάνουν οξυγόνο σχεδόν τρεις έως εννέα φορές πιο γρήγορα από τους ωκεανούς, μία μείωση που θα έχει επιπτώσεις σε όλο το οικοσύστημα», επεσήμανε ο Ρόουζ.
Μολονότι οι λίμνες αποτελούν περίπου μόνο το 3% της επιφάνειας της ξηράς της Γης, περιέχουν μία δυσανάλογα μεγάλη βιοποικιλότητα του πλανήτη. Επιπλέον, όταν τα επίπεδα οξυγόνου μειώνονται, τα βακτήρια των λιμνών που παράγουν μεθάνιο -το ισχυρότερο «αέριο του θερμοκηπίου»- αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται. Αυτό αυξάνει την πιθανότητα στο μέλλον οι λίμνες να απελευθερώνουν μεγαλύτερες ποσότητες μεθανίου στην ατμόσφαιρα και έτσι να επιβαρύνουν την κλιματική αλλαγή.