Στον έλεγχο των καταθέσεων σε ελληνικές και ξένες τράπεζες επικεντρώνεται το Επιχειρησιακό Σχέδιο της ΑΑΔΕ για το 2019, με εκτεταμένους διασταυρωτικούς ελέγχους, τραπεζικών λογαριασμών και εισοδημάτων.
Η ΑΑΔΕ αξιοποιεί φέτος το σύνολο των δυνατοτήτων της αφενός της εφαρμογής του «Ειδικού Λογισμικού Ελέγχου Προσαύξησης Περιουσίας», αφετέρου τα στοιχεία που προέρχονται από τις ανταλλαγές χρηματοοικονομικών στοιχείων μεταξύ των χωρών μελών της Ε.Ε. και του ΟΟΣΑ.
Στο νέο επιχειρησιακό σχέδιο, που θα ανακοινωθεί μέσα στην εβδομάδα, ο παράγοντας «τραπεζικές καταθέσεις» αποτελεί τον πυρήνα των φορολογικών ελέγχων, καθώς είναι άμεση η διασταύρωση και η διαπίστωση εάν υπάρχουν εισοδήματα που δεν έχουν δηλωθεί και δεν προέρχονται από νόμιμες πηγές.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, όπως προκύπτει από σχετικές υποθέσεις που έφτασαν στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών, όταν ξεκινήσει ο έλεγχος στις καταθέσεις δεν ελέγχονται μόνο μεγάλα ποσά, χιλιάδων ευρώ, αλλά και καταθέσεις της τάξης των 50 ευρώ!
Εδικά οι έλεγχοι επικεντρώνονται σε μικροποσά, όταν ο ελεγχόμενος είναι επαγγελματίας, και υπάρχουν υπόνοιες ότι αποτελούν αμοιβές τις οποίες δεν ανέγραψε ως έσοδα στα βιβλία του.
Τη μεγάλη «ζημιά» για τους έχοντες αδήλωτες ή μαύρες καταθέσεις, την κάνει το «Ειδικό Λογισμικό Ελέγχου Προσαύξησης Περιουσίας», μέσω του οποίου αντλούνται τα πρωτογενή δεδομένα που απέστειλαν τα πιστωτικά ιδρύματα της ημεδαπής και αφορούν στο σύνολο των χρηματοοικονομικών προϊόντων και των διενεργηθέντων σε αυτά αναλυτικών κινήσεων, τα δηλωθέντα εισοδήματα του εκάστοτε ελεγχόμενου.
Παράλληλα διαθέτει και τη δυνατότητα της αυτοματοποιημένης επεξεργασίας των δεδομένων (τραπεζικών και φορολογικών) με την εκτίμηση πρωτογενών καταθέσεων, μέσω της χρήσης μηχανογραφικών ελεγκτικών εντολών, για κάθε φορολογικό έτος και το άθροισμα του συνόλου των δηλωθέντων πραγματικών εισοδημάτων/εσόδων (φορολογητέων, αυτοτελώς φορολογημένων και αφορολόγητων) στα υπό έρευνα έτη.
Οι καταθέσεις εσωτερικού και εξωτερικού
Πλήθος είναι τα στοιχεία που έχει παραλάβει η ΑΑΔΕ από άλλες χώρες στο πλαίσιο των συμφωνιών συνεργασίας που έχει υπογράψει και τα συγκεκριμένα στοιχεία αξιοποιούνται ήδη από τις αρμόδιες υπηρεσίες και καλούνται για εξηγήσεις οι εμπλεκόμενοι.
Σε ότι αφορά στη διαδικασία της έρευνας και της αξιοποίησης των στοιχείων που προέρχονται από ξένες τράπεζες, η ΑΑΔΕ δίνει τρία συγκεκριμένα παραδείγματα.
Παράδειγμα Α
Ο φορολογούμενος της Χώρας Α αποσύρει όλα τα χρήματα από τον τραπεζικό του λογαριασμό και του παραδίδεται ένα μεγάλο χρηματικό ποσό.
Επισκέπτεται μια τράπεζα και στη Χώρα Β και στη Χώρα Γ, και στη συνέχεια επιστρέφει στην Χώρα Α χωρίς μετρητά. Σε ένα μεταγενέστερο έλεγχο του φορολογούμενου, η αρμόδια αρχή της Χώρας Α στέλνει αίτημα και προς τη Χώρα Β και προς τη Χώρα Γ για πληροφορίες σχετικά με τραπεζικούς λογαριασμούς που μπορεί να έχουν ανοιχτεί από τον φορολογούμενο στη μία ή και στις δύο τράπεζες που επισκέφθηκε.
Υπό αυτές τις συνθήκες, η αρμόδια αρχή της Χώρας Α έχει λόγους να πιστεύει ότι οι πληροφορίες βρίσκονται στη Χώρα Β ή είναι στην κατοχή ή τον έλεγχο προσώπου που υπόκειται στη δικαιοδοσία της Χώρας Β. Επίσης, έχει λόγους να πιστεύει το ίδιο και για τη Χώρα Γ, αντίστοιχα. Η Χώρα Β (ή Γ) δεν μπορεί να αρνηθεί το αίτημα βάσει του ότι η Χώρα Α δεν απέδειξε ότι οι πληροφορίες "βρίσκονται" στη Χώρα Β (ή Γ), διότι είναι εξίσου πιθανό ότι οι πληροφορίες να βρίσκονται στην άλλη Χώρα.
Παράδειγμα Β
Μια παρόμοια κατάσταση μπορεί να προκύψει όταν ένα πρόσωπο υπό έρευνα από τη Χώρα Χ μπορεί να έχει ή να μην έχει φύγει από τη Χώρα Υ και ο τραπεζικός του λογαριασμός εκεί μπορεί να έχει ή να μην έχει κλείσει.
Εφόσον η Χώρα Χ είναι σε θέση να συνδέσει το πρόσωπο με τη Χώρα Υ, η Χώρα Υ δεν μπορεί να αρνηθεί το αίτημα με την αιτιολογία ότι η Χώρα Χ δεν έχει λόγους να πιστεύει ότι οι πληροφορίες που ζητήθηκαν "βρίσκονται" στη Χώρα Υ. Η Χώρα Χ μπορεί ευλόγως να αναμένει από τη Χώρα Υ να ερευνήσει σχετικά με το θέμα, και αν βρεθεί ένας τραπεζικός λογαριασμός, να παράσχει τις αιτούμενες πληροφορίες.
Παράδειγμα Γ
Ο πάροχος οικονομικών υπηρεσιών Β είναι εγκατεστημένος στο Κράτος Β. Οι φορολογικές αρχές του Κράτους Α έχουν ανακαλύψει ότι ο Β εμπορεύεται ένα χρηματοοικονομικό προϊόν προς τους κατοίκους του Κράτους Α, χρησιμοποιώντας παραπλανητικές πληροφορίες που καταδεικνύουν ότι το προϊόν εξαλείφει τη φορολογική υποχρέωση επί του εισοδήματος που προκύπτει από το προϊόν, στο Κράτος Α. Το προϊόν απαιτεί να ανοιχθεί ένας τραπεζικός λογαριασμός στο όνομα του Β, μέσω του οποίου γίνεται η επένδυση.
Οι φορολογικές αρχές του Κράτους Α έχουν εκδώσει προειδοποίηση προς τους φορολογούμενους, προειδοποιώντας όλους τους φορολογούμενους σχετικά με το προϊόν και διευκρινίζοντας ότι δεν επιτυγχάνει το προτεινόμενο φορολογικό αποτέλεσμα και ότι το εισόδημα που παράγεται από το προϊόν πρέπει να δηλωθεί ως φορολογητέο εισόδημα στο Κράτος Α. Παρόλα αυτά, ο Β συνεχίζει να προωθεί το προϊόν στην ιστοσελίδα του και το Κράτος Α έχει αποδείξεις ότι εμπορεύεται επίσης το προϊόν μέσω ενός δικτύου συμβούλων.
Το Κράτος Α έχει ήδη ανακαλύψει αρκετούς φορολογικούς του κατοίκους που έχουν επενδύσει στο προϊόν, οι οποίοι είχαν παραλείψει να δηλώσουν το εισόδημα που προέκυψε από τις επενδύσεις τους. Το Κράτος Α έχει εξαντλήσει τα εσωτερικά του μέσα για την απόκτηση πληροφοριών σχετικά με την ταυτότητα των κατοίκων του οι οποίοι έχουν επενδύσει στο προϊόν. Το Κράτος Α ζητά πληροφορίες από την αρμόδια αρχή του Κράτους Β για όλους τους κατοίκους του Κράτους Α οι οποίοι (α) έχουν ένα λογαριασμό με τον Β και (β) έχουν επενδύσει στο χρηματοοικονομικό αυτό προϊόν.
Στο αίτημα, το Κράτος Α παρέχει τις ως άνω πληροφορίες, συμπεριλαμβάνοντας πληροφορίες του χρηματοοικονομικού προϊόντος και της κατάστασης στην οποία βρίσκεται η έρευνα του.