Σχεδόν το 46% των καταναλωτών έχει ακούσει για το σύστημα «κοινωνικής πιστοληπτικής ικανότητας» (social credit system), σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Kaspersky, «Social credits and security: embracing the world of ratings», που αποκαλύπτει την αντίληψη των ανθρώπων για τις κοινωνικές αξιολογήσεις και εάν είναι έτοιμοι να γίνουν μέρος ένα τέτοιου συστήματος.
Οι χρήστες είναι ενεργά έτοιμοι να μοιραστούν τα προσωπικά τους δεδομένα και είναι ευτυχείς που η εκάστοτε κυβέρνηση μπορεί να παρακολουθεί τη δραστηριότητά τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για λόγους ασφαλείας. Ωστόσο, για πολλούς καταναλωτές, παραμένει ασαφές πώς λειτουργούν αυτά τα αυτοματοποιημένα συστήματα data-driven υπηρεσιών.
Η αυξανόμενη δημοτικότητα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των διαδικτυακών υπηρεσιών οδήγησε σε αύξηση των συστημάτων κοινωνικής βαθμολογίας - αυτοματοποιημένοι αλγόριθμοι με βάση τη συμπεριφορά και την επιρροή των χρηστών στο Διαδίκτυο.
Αρχικά, αυτοί οι αλγόριθμοι αξιολόγησης καταναλωτών ενσωματώθηκαν από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, καθώς και από παρόχους ηλεκτρονικού εμπορίου. Σήμερα, τέτοια συστήματα εφαρμόζονται σε πολλούς άλλους τομείς. Για παράδειγμα, οι κυβερνήσεις και οι οργανισμοί μπορούν να αξιολογήσουν ποια άτομα είναι επιλέξιμα για ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών στον πραγματικό κόσμο. Επιπλέον, με το ξέσπασμα της πανδημίας COVID-19, ο κόσμος ήρθε αντιμέτωπος με την εφαρμογή αυτοματοποιημένων συστημάτων με στόχο τον έλεγχο των κινήσεών τους, της ικανότητάς τους να αγοράζουν αγαθά και της πρόσβασής τους σε κοινωνικές υπηρεσίες. Αλλά είναι οι άνθρωποι πραγματικά έτοιμοι για αυτό;
Σύμφωνα με την έκθεση της Kaspersky, σχεδόν οι μισοί (46%) ερωτηθέντες που συμμετείχαν στην έρευνα από όλο τον κόσμο, έχουν ακούσει για ένα σύστημα «κοινωνικής πιστοληπτικής ικανότητας». Ταυτόχρονα, παρά το ότι αυτά τα συστήματα έχουν τεθεί σε εφαρμογή και γίνονται ολοένα και πιο γνωστά, υπάρχει κάποια αμφισημία σχετικά με το πώς λειτουργούν και πόσο αποτελεσματικά εφαρμόζονται.
Έτσι, το 45% των καταναλωτών αντιμετώπισε προβλήματα στην κατανόηση του τρόπου λειτουργίας ενός τέτοιου συστήματος. Οι άνθρωποι θεωρούν ότι είναι αδύνατο να ανακαλύψουν τη βαθμολογία τους, πώς υπολογίζεται και πώς μπορεί να διορθωθεί εάν υπάρχουν ανακρίβειες. Αλλά επιπλέον, καθώς αυτά τα συστήματα βασίζονται σε αυτοματοποιημένους αλγόριθμους μηχανικής μάθησης, είναι δύσκολο να γνωρίζουμε ποιες επιλογές κάνουν και αν είναι δυνατόν να βασιστούμε σε αυτούς - ειδικά όσον αφορά την ασφάλεια. Σύμφωνα με την επισκόπηση της Kaspersky σχετικά με την ασφάλεια των συστημάτων κοινωνικής βαθμολόγησης, τέτοια σχήματα μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε τεχνητό χειρισμό, όπως η μείωση της βαθμολογίας κάποιου για διάφορους σκοπούς. Επιπλέον, όπως και οποιοδήποτε άλλο σύστημα υπολογιστή, είναι ευαίσθητα σε διαφορετικούς τύπους επιθέσεων, είτε στην τεχνική εφαρμογή και στον προγραμματισμό είτε στη μηχανική του συστήματος. Το τελευταίο θα μπορούσε να οδηγήσει στην εμφάνιση ενός νέου τύπου μαύρης αγοράς όπου οι βαθμολογίες των χρηστών μπορούν να μετατραπούν σε πραγματικά χρήματα και το αντίστροφο.
Ωστόσο, αυτό δεν εμποδίζει τους οργανισμούς να συλλέγουν περαιτέρω δεδομένα, ειδικά όταν οι άνθρωποι είναι πρόθυμοι να το αφήσουν να συμβεί. Η έκθεση της Kaspersky αποκαλύπτει ότι πάνω από το 40% των ερωτηθέντων θα μοιράζονταν ευαίσθητα ιδιωτικά δεδομένα για να εξασφαλίσουν καλύτερες τιμές και εκπτώσεις και να λάβουν ειδικές υπηρεσίες. Επιπλέον, οι καταναλωτές είναι πολύ πιο προετοιμασμένοι να μοιραστούν τα προφίλ τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για άλλες πτυχές της καθημερινής τους ζωής.
