Εκμεταλλευόμενες τις διαδοχικές αυξήσεις επιτοκίων, από τον Ιούνιο του 2022 και εντεύθεν, οι ευρωπαϊκές τράπεζες ανέβασαν κατά πολύ τα επιτόκια δανείων και κράτησαν πεισματικά σε χαμηλά επίπεδα τα επιτόκια καταθέσεων, εκτοξεύοντας το περιθώριο κέρδους. Η συγκεκριμένη τακτική είχε ως αποτέλεσμα μια εξαιρετικά κερδοφόρα έναρξη έτους το α΄ τρίμηνο του 2023, ωστόσο, φαίνεται πως προκαλεί μια αρνητική αντίδραση- «σύμπτωμα» που εκδηλώνεται από τους καταθέτες.
Οι ευρωπαίοι καταθέτες αποσύρουν μαζικά τις αποταμιεύσεις τους από τις τράπεζες και η εκροή κεφαλαίων από τα ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ίδρυμα τείνει να «παγιωθεί» ως τάση τους τελευταίους μήνες. Ερευνα του Reuters καταδεικνύει ανησυχητικά σημάδια στη «συμπεριφορά» των καταθετών, οι οποίοι είναι απογοητευμένοι από τα παιχνίδια κέρδους που παίζουν οι τράπεζες εις βάρος τους.
Μόνο τον Μάρτιο το 0,4% των συνολικών καταθέσεων που διατηρούνται σε τραπεζικούς λογαριασμούς στην Ευρωζώνη, αποσύρθηκε από τους καταθέτες. Συγκεκριμένα 34 δισ.ευρώ «τραβήχτηκαν» από τις τράπεζες οι οποίοι έχουν ένα συνολικό portofolio καταθέσεων 9,45 τρισ.ευρώ.
Δημοφιλές «καταφύγιο» για τους αποταμιευτές που αναζητούν μεγαλύτερες αποδόσεις στα μετρητά τους, αναδεικνύονται τα money market funds (αμοιβαία κεφάλαια σταθερού εισοδήματος).
Τραπεζίτες και παράγοντες της ευρωπαϊκής αγοράς αναγνωρίζουν ότι πρόκειται για μια ανησυχητική ένδειξη, η οποία προφανώς και δεν πρέπει να υποτιμηθεί. Σύμφωνα με αναλυτές, οι ευρωπαϊκές τράπεζες βρίσκονται ενώπιον ενός δύσκολου διλήμματος. Πρέπει να αποφασίσουν εάν θα μεγιστοποιήσουν την απόδοσή τους διατηρώντας τα επιτόκια των καταθέσεων όσο το δυνατόν χαμηλότερα ή αν θα δώσουν προτεραιότητα στη ρευστότητα και τη σταθερότητά τους αυξάνοντας τα επιτόκια και διατηρώντας τα κεφάλαια των πελατών.
Επαρκή ρευστότητα
Τραπεζίτες όπως ο CEO της Unicredit Αντρέα Ορσέλ διαβεβαιώνουν ότι τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα διαθέτουν επαρκή ρευστότητα. Υπάρχουν όμως και αναλυτές που εμφανίζονται ιδιαίτερα επιφυλακτικοί και ανήσυχοι, φέρνοντας ως παράδειγμα τις πρόσφατες εξελίξεις με την κατάρρευση της Silicon Valley Bank των ΗΠΑ και της Credit Suisse στην Ελβετία. Σημειώνουν ότι αυτά τα γεγονότα λειτουργούν ως «πυξίδα» για το τι θα μπορούσε να συμβεί αν οι καταθέτες αρχίζουν να αποσύρουν τα χρήματά τους με μαζικούς ρυθμούς.
Σε πολλές από τις ευρωπαϊκές τράπεζες «κολοσσούς» έχει καταγραφεί διαρροή καταθέσεων το πρώτο τρίμηνο του 2023. Οι καταθέσεις της HSBC μειώθηκαν κατά 10 δισ. δολάρια σε 1,6 τρισ. δολάρια, ενώ η Barclays και η Lloyds Banking Group κατέγραψαν πτώση 5 δισ. και 2,2 δισ. λιρών αντίστοιχα.
Στη Γερμανία, τα στοιχεία της Bundesbank έδειξαν ότι οι καταθέσεις των νοικοκυριών μειώθηκαν σχεδόν 8% σε σχέση με πέρυσι, εξαιτίας και του φόβου για μετάδοση της τραπεζικής κρίσης. Επίσης, σύμφωνα με την έρευνα του Reuters και η γαλλική BNP Paribas ανέφερε επίσης μια μέτρια πτώση στις καταθέσεις το α΄ τρίμηνο.
