Υπήρξε μια παγκόσμια, ακούσια μετατόπιση σε ψηφιακές πλατφόρμες και εργαλεία τόσο για λόγους εργασίας όσο και για μια πληθώρα δραστηριοτήτων τον τελευταίο χρόνο. Ο νέος ασφαλής τρόπος ζωής έχει ως αποτέλεσμα οι οργανισμοί να προσαρμόσουν τα εταιρικά τους δίκτυα και να οδηγήσουν στην εμφάνιση νέων απειλών, καθώς και στην ενίσχυση των υπαρχουσών. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι ο συνολικός αριθμός των εντοπισμένων επιθέσεων αυξήθηκε το 2020, ωστόσο η αναδιανομή τους είναι σαφής. Οι ερευνητές της Kaspersky ανακάλυψαν αύξηση κατά 242% των επιθέσεων brute force σε πρωτόκολλα απομακρυσμένης επιφάνειας εργασίας (RDP) σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος και 1,7 εκατομμύρια μοναδικά κακόβουλα αρχεία μεταμφιεσμένα ως εφαρμογές για εταιρική επικοινωνία.
Και τα δύο αυτά ευρήματα αντικατοπτρίζουν τον τρόπο με τον οποίο οι εισβολείς καταβάλλουν προσπάθειες για τη στόχευση χρηστών που εργάζονται από το σπίτι. Αυτά και άλλα ευρήματα έχουν καλυφθεί από τους ερευνητές της Kaspersky στην έκθεση «Story of the Year: remote work».
Η εφαρμογή της τηλεργασίας σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα δημιούργησε νέες ευπάθειες, τις οποίες εντόπισαν άμεσα οι ψηφιακοί εγκληματίες. Ο όγκος του εταιρικού traffic αυξήθηκε και οι χρήστες μεταφέρθηκαν γρήγορα στη χρήση υπηρεσιών τρίτων για την ανταλλαγή δεδομένων και στην εργασία μέσω δυνητικά επισφαλών δικτύων Wi-Fi.
Ένας άλλος πονοκέφαλος για τις ομάδες ασφάλειας πληροφοριών ήταν και εξακολουθεί να είναι ο αυξημένος αριθμός ατόμων που χρησιμοποιούν εργαλεία απομακρυσμένης πρόσβασης. Ένα από τα πιο δημοφιλή πρωτόκολλα σε επίπεδο εφαρμογής για πρόσβαση σε Windows σταθμούς εργασίας ή servers είναι το ιδιόκτητο πρωτόκολλο της Microsoft - RDP. Οι υπολογιστές που έχουν διατεθεί σε απομακρυσμένους εργαζόμενους και έχουν λανθασμένη διαμόρφωση αυξήθηκαν σε αριθμό κατά το πρώτο κύμα του lockdown παγκοσμίως, όπως και ο αριθμός των διαδικτυακών επιθέσεων σε αυτούς. Αυτές οι επιθέσεις συνήθως προσπαθούσαν να κάνουν brute-force (συστηματικά προσπαθώντας να βρουν τη σωστή επιλογή) ένα όνομα χρήστη και κωδικό πρόσβασης για RPD. Μια επιτυχημένη προσπάθεια έχει ως αποτέλεσμα οι ψηφιακοί εγκληματίες να αποκτήσουν απομακρυσμένη πρόσβαση στον υπολογιστή-στόχο στο δίκτυο.
Από τις αρχές Μαρτίου, ο αριθμός των ανιχνεύσεων Bruteforce.Generic.RDP εκτοξεύτηκε, με αποτέλεσμα ο συνολικός αριθμός που ανιχνεύθηκε τους πρώτους έντεκα μήνες του 2020 να έχει αυξηθεί κατά 3,4 φορές σε σύγκριση με τον αριθμό των ίδιων επιθέσεων το 2019. Συνολικά, 3,3 δισεκατομμύρια επιθέσεις σε πρωτόκολλα απομακρυσμένης επιφάνειας εργασίας εντοπίστηκαν μεταξύ Ιανουαρίου και Νοεμβρίου 2020. Το 2019, κατά την ίδια περίοδο 11 μηνών, η Kaspersky εντόπισε 969 εκατομμύρια από αυτές τις επιθέσεις παγκοσμίως.
Η δυναμική των επιθέσεων RDP, Ιανουάριος - Νοέμβριος 2020 έναντι 2021
Εκτός από τις επιθέσεις με στόχο το RDP, οι ψηφιακοί εγκληματίες εντόπισαν γρήγορα ότι πολλοί εργαζόμενοι αντικατέστησαν την offline επικοινωνία με διαδικτυακά εργαλεία και έτσι αποφάσισαν να κάνουν κατάχρηση αυτής της ζήτησης. Η Kaspersky εντόπισε 1,66 εκατομμύρια μοναδικά κακόβουλα αρχεία που διασκορπίστηκαν με το πρόσχημα δημοφιλών εφαρμογών messenger και διαδικτυακών συσκέψεων, που συνήθως χρησιμοποιούνται για εργασία. Μόλις εγκατασταθούν, αυτά τα αρχεία φορτώνουν κυρίως Adware - προγράμματα που πλημμύρισαν τις συσκευές των θυμάτων με ανεπιθύμητη διαφήμιση και συγκέντρωσαν τα προσωπικά τους δεδομένα για χρήση τρίτων. Μια άλλη ομάδα αρχείων που μεταμφιέστηκαν ως εταιρικές εφαρμογές ήταν τα Downloaders - εφαρμογές που μπορεί να μην είναι κακόβουλες, αλλά μπορούν να κατεβάσουν άλλες εφαρμογές, από Trojans έως εργαλεία απομακρυσμένης πρόσβασης.
«Το 2020 μας δίδαξε πολλά. Η μετακίνηση στο διαδίκτυο δεν ήταν τόσο άψογη όσο θα φανταζόμασταν, ειδικά δεδομένου ότι ζούσαμε ήδη σε αυτό που νομίζαμε ότι ήταν ένας ψηφιοποιημένος κόσμος. Καθώς το επίκεντρο μετατοπίστηκε στην τηλεργασία, το ίδιο έκαναν και οι ψηφιακοί εγκληματίες, οι οποίοι κατευθύνουν τις προσπάθειές τους να αξιοποιήσουν την αυξημένη αυτή ανάγκη. Είμαι στην ευχάριστη θέση να δηλώσω ότι η διαδικασία υιοθέτησης ήταν γρήγορη και αυτό σήμαινε ότι ο κόσμος θα μπορούσε να προχωρήσει. Οι οικονομίες δεν πάγωσαν και εξακολουθούμε να έχουμε τον καφέ μας, αν και μέσω delivery. Ωστόσο, τώρα γνωρίζουμε ότι πρέπει να μάθουμε πολλά για την υπεύθυνη χρήση της τεχνολογίας, με την κοινή χρήση δεδομένων στο επίκεντρο αυτής», σχολιάζει ο Dmitry Galov, ερευνητής ασφάλειας στο Kaspersky.
«Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις του 2020 αποδείχθηκε η επίγνωση πιθανών διαδικτυακών κινδύνων. Το κλειδί εδώ δεν είναι ότι η ξαφνική ζήτηση για διαδικτυακές υπηρεσίες - είτε σχετίζονται με την εργασία είτε για παράδοση φαγητού - αυξήθηκε. Πολλοί νέοι χρήστες ήταν άτομα που κατ 'αρχήν απέφευγαν να εκτίθενται τόσο ψηφιακά. Δεν αγνόησαν απαραίτητα την ανάγκη για ψηφιακή ασφάλεια - απλά είχαν επιλέξει να μην χρησιμοποιούν ψηφιακές υπηρεσίες στο παρελθόν και ήταν λιγότερο εκπαιδευμένοι για το τι μπορεί να συμβεί στο διαδίκτυο. Αυτή η ομάδα ανθρώπων αποδείχθηκε μια από τις πιο ευάλωτες κατά τη διάρκεια της πανδημίας - το επίπεδο συνειδητοποίησής τους σχετικά με τους διαδικτυακούς κινδύνους ήταν πολύ χαμηλό. Φαίνεται ότι αντιμετωπίζουμε μια μεγάλη πρόκληση παγκοσμίως και ελπίζω ότι βοήθησε στην αύξηση του επιπέδου ευαισθητοποίησης στον κυβερνοχώρο μεταξύ των απλών χρηστών», προσθέτει ο Dmitry.