Στην έκδοση 10 Ακραίων Προβλέψεων για το 2018 δημοσίευσε σήμερα η Saxo Bank, ειδικός στις διαδικτυακές συναλλαγές και επενδύσεις. Οι προβλέψεις επικεντρώνονται σε μια σειρά από απίθανα αλλά υποτιμημένα γεγονότα, τα οποία, εφόσον πραγματοποιηθούν, έχουν τη δυναμική να συνταράξουν τις χρηματοπιστωτικές αγορές.
Αν και οι συγκεκριμένες προβλέψεις δεν αποτελούν την επίσημη θέση της Saxo για το μέλλον των αγορών το 2018, λειτουργούν ως προειδοποίηση για τυχόν εσφαλμένη κατανομή του κινδύνου από πλευράς των επενδυτών, που συνήθως δίνουν μόλις 1% πιθανότητα πραγματοποίησης τέτοιων γεγονότων.
Σχολιάζοντας τις φετινές Ακραίες Προβλέψεις, ο επικεφαλής Οικονομολόγος της Saxo Bank, Steen Jakobsen, δήλωσε:
«Δημοσιεύουμε τις Ακραίες Προβλέψεις εδώ και περισσότερα από 10 χρόνια. Πιστεύουμε ότι η φετινή λίστα είναι η καλύτερη που συντάξαμε ποτέ, με στόχο να ενθαρρύνουμε τους επενδυτές να μην αρκούνται στην άποψη της οικονομικής κοινής γνώμης. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι οι Ακραίες Προβλέψεις δεν αποτελούν την επίσημη πρόβλεψη της Saxo Bank για τις αγορές, αλλά σκιαγραφούν τα γεγονότα και τις κινήσεις της αγοράς που, αν και άκρως απίθανο να συμβούν, έχουν τεράστια δυναμική να αναστατώσουν την καθολική οικονομική οπτική.»
Ο επικεφαλής της Στρατηγικής Συναλλάγματος, John J. Hardy, ο οποίος επιμελήθηκε τη φετινή έκδοση, σχολίασε:
«Ένα έτος πριν, με δεδομένη τη φαινομενικά αδύνατη άνοδο Τραμπ και το σοκ του Brexit, πολλοί περίμεναν ότι το 2017 εγκυμονούσε υψηλή μεταβλητότητα. Αντ' αυτού περάσαμε ένα έτος ακραίας ηρεμίας που διόγκωσε τις θέσεις στα περιουσιακά στοιχεία με κίνδυνο σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο το 2018 η ζυγαριά κλίνει πάλι προς την πλευρά των έντονων κινδύνων μεταβλητότητας: οι μακρές περίοδοι ηρεμίας και εφησυχασμού στις κεφαλαιαγορές, κατά ειρωνικό τρόπο, σπέρνουν τον σπόρο της μελλοντικής μεταβλητότητας, καθώς οι επενδυτές υποτιμούν τους κινδύνους απρόσμενων μεταβολών (γνωστοί ως tail risk) και υπερμοχλεύουν τις τοποθετήσεις τους προσδοκώντας συνέχιση του υφιστάμενου κύκλου.»
«Παράλληλα, ωστόσο, οι φετινές προβλέψεις μας δεν αναφέρονται μόνο στον κίνδυνο κατάρρευσης της αγοράς. Περνάμε από το μικροσκόπιο κάθε ακραία πιθανότητα: από το σενάριο όπου οι κεντρικές τράπεζες χάνουν το σκήπτρο της νομισματικής πολιτικής, ή το ξέσπασμα μιας νέας πολιτικής κρίσης στην Ευρώπη, μέχρι το ενδεχόμενο η Κίνα να σφετεριστεί τη θέση του δολαρίου ΗΠΑ ως αποθεματικού νομίσματος, ή την πιθανότητα μιας νέας πολιτικής άνοιξης στη νότια Αφρική. Η πραγματικότητα μπορεί να επιβεβαιώσει κάποιες από αυτές τις προβλέψεις ή να τις διαψεύσει ολοκληρωτικά – αλλά δεν είναι εκεί το νόημα. Στόχος μας εδώ είναι να λειτουργήσουμε ως αφορμή για σκέψη και συζήτηση σχετικά με τα ακραία, εκείνα, γεγονότα που ενδέχεται να αποτελέσουν τα (αναπόφευκτα) σημεία-σταθμούς του 2018.»
Συγκεκριμένα, οι ακραίες προβλέψεις:
1. Η Fed χάνει την ανεξαρτησία της – και αναλαμβάνει το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ
Πλησιάζοντας προς τις ενδιάμεσες εκλογές του 2018, Ρεπουμπλικάνοι και Δημοκρατικοί παλεύουν εξίσου να κατακτήσουν μεγαλύτερο ποσοστό των ψηφοφόρων που πρόσκεινται στον λαϊκισμό, με φόντο ένα περιβάλλον όπου η δημοσιονομική πειθαρχία απουσιάζει εντελώς και οι περικοπές φορολογίας του Μέγα Παλαιού Κόμματος προκαλούν μια τεράστια τρύπα στα έσοδα, η οποία επιδεινώνεται καθώς οι ΗΠΑ βυθίζονται σε ύφεση. Η αδύναμη οικονομία και τα υψηλότερα επιτόκια και πληθωρισμός δεν αφήνουν καμία λύση νομισματικής πολιτικής στα χέρια της Fed. Έτσι η Fed γίνεται ο αποδιοπομπαίος τράγος για τις χαμηλές επιδόσεις της οικονομίας, την αναστάτωση στην αγορά ομολόγων και την επιδείνωση της οικονομικής ανισότητας. Το Υπουργείο Οικονομικών αναλαμβάνει εξουσίες έκτακτης ανάγκης και αναγκάζει την κεντρική τράπεζα να ορίσει τις αποδόσεις των αμερικανικών κρατικών ομολόγων μακροπρόθεσμης διάρκειας στο 2,5% ώστε να αποτραπεί μια κατάρρευση της αγοράς ομολόγων – μια πολιτική που τελευταία φορά τέθηκε σε ισχύ ακριβώς μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
2. Η Τράπεζα της Ιαπωνίας αναγκάζεται να εγκαταλείψει τον έλεγχο της καμπύλης αποδόσεων
Η πολιτική ελέγχου της καμπύλης αποδόσεων που εφαρμόζει η Τράπεζα της Ιαπωνίας στηρίζεται στα χαμηλά παγκόσμια επιτόκια και στις χαμηλές αποδόσεις. Το 2018 η συνθήκη αυτή απλώς καταρρέει. Με την άνοδο του πληθωρισμού, οι αποδόσεις αυξάνονται απότομα και το αποτέλεσμα είναι μια εντυπωσιακή πτώση του γιεν. Εν τέλει η κεντρική τράπεζα αναγκάζεται να καταφύγει σε μέτρα τύπου ποσοτικής χαλάρωσης, ωστόσο όχι προτού το USDJPY χτυπήσει το 150 και στη συνέχεια υποτιμηθεί γρήγορα στο 100.
3. Η Κίνα εγκαινιάζει την τιμολόγηση πετρελαίου σε ρενμίνμπι
Η Κίνα αποτελεί μακράν τον μεγαλύτερο εισαγωγέα πετρελαίου, και πολλά πετρελαιοπαραγωγά κράτη είναι ήδη ιδιαίτερα πρόθυμα να συναλλάσσονται σε γουάν. Με την παγκόσμια δύναμη και εξουσία των ΗΠΑ να φθίνει, και με δεδομένη τη γενικότερη επιτυχία των εκφρασμένων σε CNY συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης στα εμπορεύματα, η απόφαση του Shanghai International Energy Exchange (Διεθνές Χρηματιστήριο Ενέργειας της Σαγκάης) να εκδώσει ένα συμβόλαιο μελλοντικής εκπλήρωσης στο αργό πετρέλαιο εκφρασμένο σε γουάν συνεπάγεται εγγυημένη επιτυχία. Η κυκλοφορία του πετρο-γουάν οδηγεί το CNY σε πάνω από 10% άνοδο έναντι του δολαρίου, και την ισοτιμία του USDCNY κάτω από το 6,0 για πρώτη φορά στα χρονικά.
4. Άλμα της μεταβλητότητας μετά το «στιγμιαίο κραχ» στις χρηματαγορές
Οι ενδείξεις και τα πυροτεχνήματα στις παγκόσμιες αγορές ολοένα και αυξάνονται. Η κατάρρευση της μεταβλητότητας που παρατηρήθηκε σε όλες τις κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων το 2017 ανήκε στο ίδιο πλαίσιο. Τα ιστορικά χαμηλά στους δείκτες VIX και MOVE συνοδεύονται από ρεκόρ υψηλών στις μετοχές και τον κλάδο των ακινήτων. Το αποτέλεσμα είναι ένα εκρηκτικό κοκτέιλ που απειλεί να ανατινάξει τα πάντα καθώς ο S&P 500 χάνει το 25% της αξίας του με μια ταχύτατη, εντυπωσιακή και μονοκόμματη κίνηση που θυμίζει το 1987. Ένας μεγάλος όγκος κεφαλαίων χαμηλής μεταβλητότητας εκμηδενίζεται, ενώ ένας έως τότε άγνωστος παίκτης υψηλής μεταβλητότητας σημειώνει κέρδη 1.000% και μετατρέπεται ακαριαία σε μύθο.
5. Στις εκλογές του 2018 οι Αμερικανοί ψηφοφόροι στρέφονται στην άκρα αριστερά
Η μεταβολή των δημογραφικών στοιχείων στις ΗΠΑ, με την ομάδα των κάτω των 35 ετών να παίρνει τη δύναμη από τη μεταπολεμική γενιά του Baby Boom, έχει ριζικό αντίκτυπο στην πολιτική σκηνή το 2018. Η γενική αποστροφή των νεότερων ψηφοφόρων για την προσωπικότητα Τραμπ, το εντεινόμενο χάσμα ανισότητας, το οποίο επιδεινώνεται ακόμη περισσότερο με την κυνική φορολογική μεταρρύθμιση των Ρεπουμπλικανών, και η εμφάνιση μιας νέας γενιάς Δημοκρατικών υποψηφίων που δεν φοβούνται να δοκιμάσουν έναν αριστερό λαϊκισμό τύπου Sanders, οδηγούν τη γενιά της νέας χιλιετίας μαζικά στις κάλπες τον Νοέμβριο. Οι Δημοκρατικοί παρασύρουν τη συζήτηση μακριά από τη φορολογική μεταρρύθμιση, προς τις δαπάνες, ως κίνητρο για τις μάζες. Αληθινός λαϊκισμός σημαίνει να ανοίξει το χρηματοκιβώτιο για το 90% του πληθυσμού, και αυτό συνεπάγεται δημοσιονομικά κίνητρα – και ας γίνει ό,τι θέλει με τα ελλείμματα. Οι αποδόσεις των αμερικανικών κρατικών ομολόγων 30ετούς διάρκειας ξεπερνούν το 5% στη λήξη.
6. Η Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία απειλεί να αναλάβει τα ηνία της ΕΕ
Το 2018, το χάσμα ανάμεσα στα πρώτα βασικά μέλη της ΕΕ και στα νεώτερα και πιο επιφυλακτικά μέλη της διευρύνεται και καταλήγει αδιάβατο. Για πρώτη φορά από το 1951, το πολιτικό κέντρο της Ευρώπης μετατοπίζεται από το γαλλο-γερμανικό ζεύγος στη ζώνη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Η θεσμική εμπλοκή που βιώνει η ΕΕ δεν αργεί να ανησυχήσει τις χρηματοπιστωτικές αγορές. Μετά από άλμα σε νέα υψηλά έναντι των νομισμάτων των G10 και πολλών αναδυόμενων αγορών αργότερα στο 2018, το ευρώ αποδυναμώνεται με γρήγορους ρυθμούς προς την κατεύθυνση της ισοτιμίας με το δολάριο ΗΠΑ.
7. Το bitcoin γίνεται βορά στους λύκους
Το 2018 η αξία του bitcoin ξεπερνά τα 60.000 δολάρια και η χρηματιστηριακή αξία του το 1 τρισ. δολάρια, καθώς η εμφάνιση του συμβολαίου μελλοντικής εκπλήρωσης σε bitcoin τον Δεκέμβριο του 2017 προκαλεί ένα μαζικό κύμα ενδιαφέροντος από επενδυτές και εταιρείες διαχείρισης κεφαλαίων που αισθάνονται πιο άνετα να διαπραγματεύονται συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης αντί να δεσμεύουν κεφάλαια σε συναλλαγές κρυπτονομισμάτων. Πολύ σύντομα, όμως, το φαινόμενο bitcoin χάνει το έδαφος κάτω από τα πόδια του, καθώς η Ρωσία και η Κίνα το οδηγούν έξυπνα στο περιθώριο ή και απαγορεύουν την κυκλοφορία μη περιορισμένων κρυπτονομισμάτων στις εγχώριες αγορές τους. Μετά τη θεαματική κορύφωση του 2018, το 2019 το bitcoin συντρίβεται και σκαλώνει κοντά στο βασικό «κόστος παραγωγής» του, στα 1.000 δολάρια.
8. Η Άνοιξη της νότιας Αφρικής βγάζει άνθη
Το 2018, μετά από μια εκπληκτική σειρά γεγονότων, ένα κύμα δημοκρατικής μεταρρύθμισης εξαπλώνεται στην υποσαχάρια Αφρική. Η αναγκαστική παραίτηση του μακροχρόνιου προέδρου της Ζιμπάμπουε, Ρόμπερτ Μουγκάμπε, στα τέλη του 2017, πυροδοτεί μια σειρά πολιτικών αλλαγών σε άλλες αφρικανικές χώρες. Ο Τζέικομπ Ζούμα της Νοτίου Αφρικής εξαναγκάζεται να εγκαταλείψει την εξουσία, ενώ ο Ιωσήφ Καμπίλα του Κονγκό αντιμετωπίζει πρωτοφανείς διαδηλώσεις που τον εξωθούν να φύγει από τη χώρα. Η Νότιος Αφρική, ωστόσο, είναι ο βασικός νικητής, καθώς το ZAR γίνεται το αγαπημένο νόμισμα από τις αναδυόμενες αγορές, προσφέροντας αποδόσεις άνω του 30% έναντι των νομισμάτων G3. Έτσι τα υψηλότερα ποσοστά ανάπτυξης παγκοσμίως καταγράφονται στη Νότιο Αφρική και στις οικονομίες-δορυφόρους της περιοχής.
9. Η Tencent εκθρονίζει την Apple από την κορυφή της λίστας χρηματιστηριακών αξιών
Η Κίνα, η οποία εξακολουθεί να είναι η πολυπληθέστερη χώρα στον κόσμο και η χώρα με ένα ραγδαία αυξανόμενο βιοτικό επίπεδο, ανοίγει τις κεφαλαιαγορές της, και τα μεταρρυθμιστικά της προγράμματα ενισχύουν το επενδυτικό ενδιαφέρον. Αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές στις μετοχές των κινεζικών τεχνολογικών εταιρειών: οι μετοχές της Tencent, ηγέτη της κατηγορίας, καταγράφουν άλμα 120% το 2017. Στα τέλη του 2017, η Tencent εντάσσεται στην παγκόσμια πεντάδα σε όρους χρηματιστηριακής αξίας, καθώς πλησιάζει τα 500 $ δισ. και κάποια στιγμή υποσκελίζει τη Facebook. Ωστόσο το 2018, η Tencent κατατροπώνει τους λοιπούς κολοσσούς, με τις μετοχές της να ενισχύονται κατά 100% επιπλέον, παρά το ήδη τεράστιο μέγεθος της εταιρείας. Ως εκ τούτου, κλέβει το σκήπτρο χρηματιστηριακής αξίας από την Apple, με την αξία της να ξεπερνά το 1 τρισ. δολάρια.
10. Έφτασε η στιγμή τους: οι γυναίκες σπάνε το γυάλινο ταβάνι-όριο
Η τελευταία γενιά γυναικών έχει αρχίσει να κατακτά υψηλότερα επίπεδα εκπαίδευσης από τους άνδρες, ενώ σήμερα στα πανεπιστήμια των ΗΠΑ λαμβάνουν πτυχίο 50% περισσότερες γυναίκες από ό,τι άνδρες. Επιπλέον, ο μισός αριθμός των αποφοίτων διοίκησης επιχειρήσεων είναι πλέον γυναίκες. Και όμως, το 2017 μόλις το 6,4% των διευθύνοντων συμβούλων στη λίστα εταιρειών Fortune 500 ήταν γυναίκες – έστω και αν κατά μέσο όρο κερδίζουν περισσότερα από τους άνδρες συναδέλφους τους.
Η αλλαγή έρχεται – όχι επειδή αυτό είναι «το δίκαιο», αλλά για τον απλό λόγο ότι οι γυναίκες που συνειδητοποιούν ότι επιθυμούν και μπορούν να διεκδικήσουν αυτόν τον ρόλο είναι τελικά ο τελευταίος διαθέσιμος τρόπος να μεγαλώσει η πίτα χωρίς παράλληλα να αυξηθεί ο πληθυσμός στις αναπτυγμένες και γηράσκουσες οικονομίες χαμηλής παραγωγικότητας στις οποίες ζούμε σήμερα. Το 2018, το σοβινιστικό ανδροκρατούμενο καθεστώς της «κλειστής λέσχης» κλονίζεται συθέμελα από τους μετόχους, και μέχρι το τέλος του έτους γυναίκες κατέχουν την έδρα σε περισσότερες από 60 εταιρείες της λίστας Fortune 500.
