Xρήσιμο εγχειρίδιο, το οποίο παρέχει γενικές πληροφορίες για την αναγνώριση του ξύλου και χωρίζεται σε τρεις συνοπτικές ενότητες (προέλευση, ονοματολογία, ταυτοποίηση), δημιούργησε ο καθηγητής στο ΤΕΙ Θεσσαλίας, Γεώργιος Μαντάνης, διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Wisconsin-Τμήμα Σχεδιασμού και Τεχνολογίας Ξύλου και Επίπλου.
Σε πολλές σημαντικές, ελληνικές και ξένες, πηγές και βιβλία παρέχονται βασικές και αναλυτικές πληροφορίες για τη δομή του ξύλου. Το συγκεκριμένο εγχειρίδιο αναφέρεται, ειδικότερα, στην αναγνώριση του ξύλου, δηλαδή στην ταυτοποίηση του είδους του ξύλου, της βοτανικής ταυτότητάς του με βάση τα σπουδαιότερα μακροσκοπικά, φυσικά αλλά και μικροσκοπικά χαρακτηριστικά του.
Όπως τονίζει ο συγγραφέας, η καλή γνώση της δομής του ξύλου μπορεί να βοηθήσει στην ταυτοποίησή του. Ωστόσο, απαιτείται μεγάλη παρατηρητικότητα και διεξοδική γνώση της ανατομίας του ξύλου για τη διάκριση των διαφορών, που σε ορισμένες περιπτώσεις δεν είναι εύκολα ορατές. Ο κ. Μαντάνης προσθέτει ότι ουσιαστικά δεν νοείται αναγνώριση ξύλου από απλή μακροσκοπική παρατήρηση, διότι τα είδη ξύλου, ιδίως του εμπορίου,σήμερα, ξεπερνούν τα 1.600 είδη (εύκρατης και τροπικής ζώνης) και πολύ εύκολα γίνεται λανθασμένη ταυτοποίηση με παρατήρηση μόνο του ειδικού βάρους και των «νερών» (σχεδίασης) του ξύλου.
Η αναγνώριση του ξύλου (wood identification) ως κλάδος της επιστήμης, σύμφωνα με τον κ. Μαντάνη, δεν έχει μόνο επιστημονική σημασία. Μπορεί συνάμα ή ανεξάρτητα να έχει εμπορική ή οικονομική σημασία για τις βιοτεχνίες ή βιομηχανίες ξύλου και επίπλου, ιστορική σημασία σε επιστήμες όπως π.χ. αρχαιολογία, παλαιοντολογία και δενδροκλιματολογία ή τεχνική σημασία για συντηρητές ξύλου-ξύλινων κατασκευών (παλαιά έπιπλα, τέμπλα) ή έργων τέχνης, ή και για μηχανικούς, αρχιτέκτονες, τεχνολόγους, σχεδιαστές που χρησιμοποιούν το ξύλο ως δομικό και κατασκευαστικό υλικό.
Πρόσθετα, πολλοί Έλληνες πολίτες (καταναλωτές) ενδιαφέρονται για το είδος του ξύλου, διότι ενδεχομένως έχουν πέσει θύματα εξαπάτησης, με αποτέλεσμα να έχουν αγοράσει διαφορετικό είδος ξύλου σε κατασκευή τους (π.χ. παρκέτα, κουζίνες και έπιπλα, δάπεδα deck, έπιπλα εξοχής, πριστή ξυλεία κ.α.), με εμφανώς χαμηλότερη ποιότητα και ίσως και σε υψηλότερη οικονομική αξία!
Τα πιο συχνά απαντώμενα ερωτήματα που τίθενται προς μελέτη και εξακρίβωση, κατά την ταυτοποίηση ειδών ξυλείας στην ελληνική αγορά, σχετίζονται με τα εξής:
- Η ξυλεία που έχω αγοράσει είναι, όντως, είδος πεύκου (Pinus sp.) ή είναι λευκόξυλο (ελάτη, ερυθρελάτη) που του μοιάζει μακροσκοπικά;
- Τα ακριβά έπιπλα (τραπεζαρία, κονσόλα, κρυσταλιέρα) που αγοράσαμε από καρυδιά, είναι, όντως, γνήσια καρυδιά (Juglans sp.) ή είναι μία «απομίμηση» και απλά μοιάζει;
- Η ξυλεία που αγοράσαμε είναι κόκκινη δρυς ή λευκή δρυς; (σημ. έχει μεγάλη σημασία διότι για εξωτερικές χρήσεις συνιστώνται μόνο είδη λευκής δρυός, που είναι πολύ ανθεκτικότερα σε βιολογικούς παράγοντες και έχουν αντοχή στον χρόνο). Η λευκή δρυς είναι καταλληλότερη.
- Πώς θα ξεχωρίσω την ξυλεία ελάτης και ερυθρελάτης (εισαγωγής);
- Τα νέα παρκέτα που έχω τοποθετήσει στο νεόδμητο σπίτι μου είναι από γνήσια δρυ (white oak) ή μήπως «μοιάζουν» με δρύινα και είναι κάποιο είδος π.χ. ευκάλυπτου ή «απομίμηση» από ένα αφρικάνικο ξύλο;
Το εαρινό εξάμηνο, στο Τμήμα ΤΕΙ Σχεδιασμού και Τεχνολογίας Ξύλου και Επίπλου, θα διδαχθεί σχετικό μάθημα για την αναγνώριση ξύλου, που θα είναι ανοιχτό (δωρεάν) για κάθε πολίτη ή και ενδιαφερόμενο. Πληροφορίες για το εν λόγω εγχειρίδιο μπορούν να αναζητηθούν στην ιστοσελίδα:
www.teilar.gr/~mantanis/Anagnwrisi-Xylou.pdf.
