Μπουλντόζες δεν μπήκαν ακόμη στο Ελληνικό όπως υποσχόταν προεκλογικά ο Κ. Μητσοτάκης, αλλά η κυβέρνηση ελπίζει ότι η υλοποίηση του μεγάλου εμβληματικού επενδυτικού project θα μπορέσει να ξεκινήσει προς τα τέλη του έτους. Με τη βοήθεια των… «τελευταίων Μοϊκανών» και των… Ινδιάνων της Φλόριντα.
Ένα μεγάλο βήμα έγινε με την απόφαση του ΚΑΣ και ακολουθεί η έκδοση των απαραίτητων υπουργικών αποφάσεων (ΚΥΑ).
Με εντολή του πρωθυπουργού, δύο υπουργοί - οι Αδωνις Γεωργιάδης και Γ. Γεραπετρίτης - ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ Ακης Σκέρτσος και ο πρόεδρος του ΤΕΕ Γιώργος Στασινός ως σύμβουλος της κυβέρνησης «τρέχουν» να κλείσουν εκκρεμότητες και να ολοκληρώσουν τις αναγκαίες διαδικασίες, ώστε η επενδυτική κοινοπραξία της Lamda του ομίλου Λάτση να πάρει και τυπικά το πράσινο φως για να ξεκινήσει.
Υπάρχει όμως και μια άλλη ουσιαστική προϋπόθεση: Η χορήγηση άδειας για τη δημιουργία μεγάλου καζίνο που θα συνοδεύεται από ξενοδοχεία και χώρους ψυχαγωγίας.
«Χωρίς καζίνο, επένδυση δεν γίνεται - το project δεν μπορεί να προχωρήσει», έχει διαμηνύσει επανειλημμένα ο διευθύνων σύμβουλος της Lamda Οδυσσέας Αθανασίου.
Τη λύση έρχονται να δώσουν δύο μεγάλες αμερικανικές εταιρείες τυχερών παιχνιδιών και ξενοδοχείων, που ανήκουν σε… φυλές Ινδιάνων. Αυτές θα διεκδικήσουν την άδεια καζίνο και είναι έτοιμες να επενδύσουν πάνω από 500 εκατ. ευρώ για να συμμετάσχουν στην επιχειρηματική αξιοποίηση της έκτασης του παλιού αεροδρομίου.
Αν και η σημερινή κυβέρνηση ως αντιπολίτευση κατηγορούσε την προκάτοχο της ότι «κωλυσιεργεί» και ότι δεν θέλει την επένδυση, η αλήθεια είναι ότι η κοινοπραξία της Lamda δεν μπορούσε να προχωρήσει το project όσο έμενε ανοιχτό το θέμα του καζίνο. Επρεπε πρώτα να βρει τους επενδυτές που θα βάλουν τα 500-700 εκατ. ευρώ για το συγκρότημα καζίνο, ξενοδοχείων και χώρων ψυχαγωγίας και θα πληρώνουν επιπλέον ένα ετήσιο μίσθωμα.
Δεσμευτική προσφορά
Πριν ακόμη το project απεμπλακεί από τα γρανάζια της κρατικής και κυβερνητικής γραφειοκρατίας, μία «ινδιάνικη» εταιρεία έρχεται να δώσει ψήφο εμπιστοσύνης, καταθέτοντας δεσμευτική προσφορά στον διαγωνισμό για την άδεια καζίνο.
Σε συνέντευξη Τύπου που πρόκειται να γίνει σήμερα, η Hard Rock International θα ανακοινώσει επίσημα ότι καταθέτει προσφορά, εκφράζοντας παράλληλα την εμπιστοσύνη της στην ελληνική οικονομία και στις επιχειρηματικές προοπτικές του μεγάλου επενδυτικού project.
Η αμερικανική εταιρεία είναι ο ένας από τους δύο παίκτες που έχουν παραμείνει στο τραπέζι του «πόκερ» για την άδεια του καζίνου. Ο άλλος θα είναι πιθανότατα η επίσης αμερικανική και επίσης «ινδιάνικη» Mohegan Gaming & Entertainment, που ανήκει στους… «τελευταίους των Μοϊκανών», στη φυλή που έγινε παγκοσμίως σύμβολο αξιών μέσα από το ομότιτλο κινηματογραφικό έργο.
Σ’αυτό το πόκερ ξεκίνησαν τέσσερις: Εκτός από την Hard Rock και την Mohegan Gaming συμμετείχαν αρχικά ως ενδιαφερόμενοι η επίσης αμερικανική Caesars Entertainment του Λας Βέγκας και η μαλαισιανή Genting. Η πρώτη μάλλον αποχώρησε από το παιχνίδι λόγω εσωτερικών μετοχικών διενέξεων. Η μαλαισιανή αποκλείσθηκε γιατί η μητρική της εδρεύει σε χώρα την οποία η ΕΕ θεωρεί ως «μη συνεργάσιμη φορολογικά».
Οι εγχώριοι εταίροι
Οι δύο εναπομείναντες διεκδικητές θα συνεργασθούν πιθανότατα με ελληνικούς ομίλους, που θα αναλάβουν την κατασκευή του καζίνου, των ξενοδοχείων και λοιπών υποδομών, με αντάλλαγμα τη μετοχική συμμετοχή τους στις εταιρείες διαχείρισης-εκμετάλλευσης.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Hard Rock έχει συμφωνήσει με την Ιντρακάτ του ομίλου Κόκκαλη, ενώ η Mohegan εάν κερδίσει την άδεια θα συνεργασθεί με την ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.
Ο διαγωνισμός αποκτά λοιπόν και ελληνικό επιχειρηματικό ενδιαφέρον, καθώς μία από τις δύο εταιρείες θα εξασφαλίσει μεγάλο κατασκευαστικό αντικείμενο και θα αποκτήσει νέα μόνιμη πηγή εσόδων.
Οι μπίζνες των Ινδιάνων και οι ατσίδες του Λας Βέγκας
Προκαλεί ίσως εντύπωση και ερωτηματικά το γεγονός ότι οι δύο εταιρείες που διεκδικούν το καζίνο – από τις μεγαλύτερες του κλάδου σε παγκόσμιο επίπεδο - ανήκουν σε ινδιάνικες φυλές. Η απάντηση βρίσκεται στο ότι το ιδιότυπο καθεστώς αυτονομίας που ισχύει για φυλές Ινδιάνων στις ΗΠΑ, τους έδωσε τη δυνατότητα να μπουν στη «βιομηχανία του τζόγου», με στόχο να αποκτήσουν πηγές εισοδήματος και έσοδα αναγκαία για τη συντήρηση των κοινοτήτων τους, τη δημιουργία υποδομών, τη διατήρηση της πολιτιστικής τους ταυτότητας κλπ.
Το αμερικανικό κράτος έχει αναγνωρίσει πολλές φυλές αυτοχθόνων ως «ανεξάρτητα έθνη» εντός της επικράτειας του και τους έχει παραχωρήσει εδάφη που αποτελούν αυτόνομες περιοχές. Πολλές από αυτές τις περιοχές βρίσκονται σε Πολιτείες όπου απαγορεύεται η λειτουργία καζίνο ή ισχύουν αυστηρότατοι περιορισμοί.
Στη δεκαετία του 1970, οι «ατσίδες» της βιομηχανίας τζόγου του Λας Βέγκας που ήθελαν να απαλλαγούν από τον σφιχτό εναγκαλισμό της Μαφίας, ανακάλυψαν ότι η νομοθεσία τους έδινε τη δυνατότητα να δημιουργήσουν καζίνο στις αυτόνομες περιοχές των Ινδιάνων.
Επεισαν λοιπόν τους «φύλαρχους» των Ινδιάνων Seminole της Φλόριντα να ξεκινήσουν επιχειρηματικές δραστηριότητες στον κλάδο με παιχνίδια bingo μεγάλου στοιχηματισμού και να οργανώσουν επίσης εμπόριο αφορολόγητων τσιγάρων και ποτών. Ακολούθησε σε δεύτερη φάση η δημιουργία καζίνο και ξενοδοχείων στην περιοχή.
Το εγχείρημα είχε μεγάλη επιχειρηματική επιτυχία και πολλοί έσπευσαν να το μιμηθούν.
«Καζινάδες», ριψοκίνδυνοι επιχειρηματίες και επενδυτές έτρεχαν να κλείσουν συμφωνίες με φυλές Ινδιάνων, προσφέροντας κεφάλαια και τεχνογνωσία για τη δημιουργία συγκροτημάτων καζίνο, ξενοδοχείων και χώρων ψυχαγωγίας. Πολλά projects ολοκληρώθηκαν τη δεκαετία του ’80, κάποια ναυάγησαν αργότερα, σε άλλες περιπτώσεις αποκαλύφθηκαν σκάνδαλα.
Hard Rock Cafes, καζίνα και μερίσματα στη φυλή
Αυτοί που ξεκίνησαν πρώτοι, οι Seminole της Φλόριντα, «μεγαλούργησαν» επιχειρηματικά. Η εταιρεία τους που ανήκει σε όλη τη φυλή υπό καθεστώς κοινοκτημοσύνης, αναπτύχθηκε γρήγορα, επεκτάθηκε, πραγματοποίησε εξαγορές και τώρα είναι από τις κορυφαίες του κλάδου παγκοσμίως. Σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη αυτή είχε ο Ελληνοαμερικανός John Varvatos.
Το μεγάλο βήμα έγινε το 2007, όταν η Seminole Gaming εξαγόρασε έναντι 965 εκατομμυρίων δολαρίων το αμερικανικό «κομμάτι» της Hard Rock Cafe (που ξεκίνησε από τη Μ. Βρετανία), το franchise της φίρμας και ένα μεγάλο κομμάτι δραστηριοτήτων του μητρικού ομίλου της. Το deal περιλάμβανε 124 Hard Rock Cafes, 6 μεγάλα ξενοδοχεία και 2 καζίνο.
Τώρα η Hard Rock International δραστηριοποιείται σε 74 χώρες, με 25 ξενοδοχεία, 12 καζίνο και 185 καφέ. Στα κεντρικά γραφεία της στο Davie της Φλόριντα και στις θυγατρικές της που λειτουργούν στις έξι αυτόνομες περιοχές Seminole, απασχολεί πάνω από 14.000 αυτόχθονες.
Η εταιρεία αποδίδει κάθε χρόνο περίπου 1,2 δισ. δολάρια στο «ταμείο» της φυλής και επιπλέον μοιράζει μέρισμα στα μέλη της.
«Ο τελευταίος των Μοϊκανών» συνεχίζει
Ανάλογη είναι η ιστορία της δεύτερης διεκδικήτριας του καζίνου στο Ελληνικό. H Mohegan Gaming & Entertainment ανήκει στην ινδιάνικη φυλή των Μοϊκανών, η οποία αναγνωρίζεται από το αμερικανικό κράτος ως «ανεξάρτητο έθνος» και ζει σε καθεστώς αυτονομίας σε περιοχή του Κονέκτικατ.
Το 1994, όταν η ομοσπονδιακή κυβέρνηση αναγνώρισε ως αυτόνομη την περιοχή εγκατάστασης των Μοϊκανών, η φυλή συνεργάσθηκε με επενδυτές και με ειδικούς του «τζόγου» για να δημιουργήσει επιχειρήσεις τυχερών παιχνιδιών στα εδάφη της. Στόχος ήταν να δημιουργήσει έσοδα και θέσεις εργασίας για τους αυτόχθονες.
Τώρα η Mohegan Gaming & Entertainment διαθέτει 5 συγκροτήματα casino resort και επιχειρήσεις παροχής τουριστικών υπηρεσιών και ψυχαγωγίας. Την επόμενη χρονιά θ’ ανοίξει στη Νότια Κορέα το πρώτο καζίνο της εκτός ΗΠΑ.
Διευθύνων σύμβουλος της είναι ο Ελληνοαμερικάνος Mario Kontomerkos.
Χ. ΝΙΑΚΑΣ