Στα «κόκκινα» βρίσκεται ο έντονος ανταγωνισμός των σούπερ μάρκετ, με τον τζίρο του κλάδου να σημειώνει αύξηση το 2019 κατά 3,2% σε σύγκριση με το 2018, αλλά την κερδοφορία να παραμένει αναιμική.
Παράγοντες του χώρου εκτιμούν μάλιστα ότι ο επιτακτικός στόχος αύξησης κερδών των σούπερ μάρκετ είναι πιθανό μέσα στο 2020 να οδηγήσει σε ανατιμήσεις, άλλοτε ελαφρύτερες και άλλοτε βαρύτερες για τους καταναλωτές, σε βασικά είδη του «καλαθιού της νοικοκυράς».
Σύμφωνα με κλαδική έρευνα που πραγματοποίησε η εταιρεία «Στόχασις Σύμβουλοι Επιχειρήσεων Α.Ε.» και παρουσίασε η «Καθημερινή της Κυριακής», το συνολικό μέγεθος της αγοράς των αλυσίδων σούπερ μάρκετ διαμορφώθηκε το 2019 σε 12,36 δισ. ευρώ από 11,98 δισ. ευρώ το 2018, επιστρέφοντας για πρώτη φορά στα επίπεδα του 2010, χρονιά κατά την οποία είχε εκδηλωθεί μεν η κρίση, αλλά ακόμη οι συνέπειές της δεν ήταν τόσο έντονες στον συγκεκριμένο κλάδο.
Μεσοπρόθεσμα, προβλέπεται ότι το συνολικό μέγεθος της αγοράς των αλυσίδων σούπερ μάρκετ θα διαμορφωθεί σε 13,69 δισ. ευρώ το 2022, με μέσο ετήσιο ρυθμό μεταβολής 3,5% τη χρονική περίοδο 2020-2022.
«O ανταγωνισμός στον κλάδο είναι έντονος και εντοπίζεται μεταξύ των υφιστάμενων εταιρειών στην προσπάθεια αύξησης του μεριδίου τους στην αγορά. Η σημερινή κατάσταση των επιχειρήσεων έχει διαμορφωθεί έπειτα από σημαντικές εξελίξεις όπως συγχωνεύσεις και εξαγορές, εξορθολογισμό του δικτύου τους και άλλα, προκειμένου να ενισχύσουν τη βιωσιμότητά τους, μετά τη μεγάλη πίεση που δέχθηκαν από τον περιορισμό του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών», επισήμανε ο Βασίλης Ρεγκούζας, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της «Στόχασις».
Η αύξηση του τζίρου, έστω και στα επίπεδα του 3%, δεν σημαίνει αντίστοιχη άνοδο της κερδοφορίας. Τα περιθώρια κέρδους στον κλάδο, τα οποία ούτως ή άλλως ποτέ δεν κινούνταν σε ιδιαιτέρως υψηλά επίπεδα παραμένουν πολύ χαμηλά. Το περιθώριο καθαρού κέρδους διαμορφώθηκε σε μόλις 0,75% το 2018, του λειτουργικού κέρδους σε 1,56%, ενώ το περιθώριο μεικτού κέρδους στο 22,79%.
Η δραματική μείωση των εισοδημάτων, της καταναλωτικής ζήτησης και η πτώση του πληθωρισμού, που προκάλεσαν μεγάλες αλλαγές στην καταναλωτική συμπεριφορά των νοικοκυριών (μείωση αγορών, στροφή σε χαμηλές τιμές και προσφορές), άσκησαν και συνεχίζουν να ασκούν πολύ ισχυρή πίεση στα περιθώρια κέρδους των σούπερ μάρκετ, χωρίς να έχει βρεθεί, μέχρι στιγμής, ένα αποτελεσματικό «αντίδοτο» από τις αλυσίδες.
Επιπλέον, όπως επισημαίνει η υπεύθυνη των κλαδικών μελετών της «Στόχασις», Κατερίνα Ματσούκα, τα συνολικά κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) του κλάδου σταθεροποιήθηκαν σε χαμηλότερα επίπεδα τη διετία 2017-2018 σε σχέση με το 2016. Οι τιμές του δείκτη κάλυψης χρηματοοικονομικών δαπανών την ίδια περίοδο επανήλθαν στα επίπεδα του 2014 (το 2018 ήταν 1,89, το 2017 1,86 και το 2014 1,85) και δείχνουν, όπως αναφέρουν οι συγγραφείς της μελέτης, ότι ο κλάδος παραμένει ευπρόσβλητος σε πιθανές μεταβολές του οικονομικού περιβάλλοντος.
Η μερίδα του λέοντος σε 5 αλυσίδες
Σύμφωνα με την ετήσια έκδοση «Πανόραμα των Ελληνικών Σούπερ Μάρκετ 2019» τα στοιχεία από τους ισολογισμούς των 42 αλυσίδων δείχνουν ότι 5 αλυσίδες έχουν τη μερίδα του λέοντος στη συνολική κερδοφορία, καθώς τα αθροιστικά τους κέρδη ήταν 102 εκατ. ευρώ το 2018.
Πρόκειται για τις αλυσίδες Άλφα Βήτα Βασιλόπουλος, Δ. Μασούτης, Πέντε ΑΕ, ΜΕΤΡΟ και Χαλκιαδάκης ΑΕ. Όμως, σε σχέση με τα κέρδη 153,9 εκατ. ευρώ, που είχαν εμφανίσει οι ίδιες αλυσίδες το 2017, παρατηρήθηκε μεγάλη μείωση κερδών κατά 51,9 εκατ. ευρώ, ή σε ποσοστό -33,70%.
Παρά τη μείωση των κερδών αυτών των αλυσίδων, η συνολική κερδοφορία των 42 ήταν περίπου σταθερή, καθώς μειώθηκε κατά 3,2%, στα 65,5 εκατ. ευρώ. Ο βασικός παράγοντας που κράτησε τη συνολική κερδοφορία σταθερή, παρότι μειώθηκαν τα αποτελέσματα των πιο κερδοφόρων αλυσίδων, ήταν η σημαντική μείωση, σχεδόν κατά το ήμισυ (47,7%) των ζημιών της αλυσίδας Σκλαβενίτης, που λειτούργησε για δεύτερη χρονιά με ενσωμάτωση του δικτύου της Μαρινόπουλος.
Ακολουθεί πίνακας που δημοσίευσε το «Πανόραμα των Ελληνικών Σούπερ Μάρκετ 2019», για τους τζίρους και τα κέρδη το 2018 των μεγαλύτερων αλυσίδων σούπερ μάρκετ: