Εν μέσω πληθωριστικής έκρηξης, κυρίως την περίοδο 2021-2022, οι επιχειρήσεις αύξησαν κατακόρυφα τα περιθώρια κέρδους, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. O Γιάννης Στουρνάρας αναφέρθηκε σ’ αυτό, αλλά δεν είναι ο μόνος που έχει επισημάνει τον κομβικό ρόλο που διαδραματίζει ο αποκαλούμενος «πληθωρισμός της απληστίας» στη ανατροφοδότηση των ανατιμήσεων και στη διατήρηση της ακρίβειας.
Το μήνυμα προς τις επιχειρήσεις για εγκράτεια και περιορισμό της «δίψας» για πρόσθετα κέρδη το έχει στείλει η Κριστίν Λαγκάρντ, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και άλλοι σημαίνοντες διεθνείς φορείς. Πρόσφατη έκθεση του ΔΝΤ διαπίστωσε ότι ο πληθωρισμός της Ευρωζώνης από τις αρχές του 2022 οφείλεται κατά 45% στα υψηλότερα επιχειρηματικά κέρδη, κατά 40% στις τιμές εισαγωγών και κατά μόλις 25% στην αύξηση των μισθών, ενώ η φορολογία είχε αρνητική επίδραση.
Σ’ ό,τι αφορά στη χώρα μας είναι πρόδηλο και πιστοποιείται από τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, ότι το 2022 - χρονιά της μεγάλης ανόδου του πληθωρισμού- τα επιχειρηματικά κέρδη πραγματοποίησαν άλμα. Σύμφωνα με την ΤτΕ οι επιχειρήσεις πέτυχαν ρεκόρ κερδοφορίας το 2022, σε ένα οικονομικό περιβάλλον που τους επέτρεπε να προχωρούν σε μεγάλες ανατιμήσεις.
Η βιομηχανία, ο τουρισμός και λοιπές υπηρεσίες το… παράκαναν με τις αυξήσεις της διετία 2021-22, πετυχαίνοντας να αναπληρώσουν τις απώλειες που υπέστησαν στα κέρδη τους από την περίοδο της πανδημίας
Ο αντίλογος και η επιχειρηματολογία που προτάσσουν οι επιχειρηματίες απέναντι στις επισημάνσεις Στουρνάρα, είναι οι αριθμοί - τουλάχιστον στην περίπτωσή τους - δεν περιγράφουν τη συνολική εικόνα ούτε αποτυπώνουν την αλήθεια. Προφανώς, για επιχειρήσεις μικρού και μικρομεσαίου βεληνεκούς, η συνθήκη που διαμορφώθηκε αυτή την επίμαχη διετία ήταν εξαιρετικά δύσκολη. Η εκτόξευση του κόστους ενέργειας και των πρώτων υλών τις έφτασε στα όριά τους, δημιούργησε ζητήματα βιωσιμότητας για κάποιες από αυτές. Είναι πρόδηλο που δεν είχαν όλες οι επιχειρήσεις και όλοι οι κλάδοι την ίδια συμμετοχή στο πάρτι των κερδών. Ουδείς, όμως, μπορεί να αρνηθεί-ακόμη κι αν οι αριθμοί δεν φανερώνουν την πλήρη εικόνα- τη συμβολή του «πληθωρισμού» των κερδών στη διατήρηση της ακρίβειας.
Γιατί είναι αναγκαία η συγκράτηση των επιχειρηματικών κερδών
Για να περιοριστεί ο πληθωρισμός σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και να εκκινήσει μια ώρα αρχύτερα η μείωση των επιτοκίων της ΕΚΤ, πρέπει να συγκρατηθούν περισσότερο τα επιχειρηματικά κέρδη. Χωρίς τη μείωση των περιθωρίων κέρδους, η επιστροφή του πληθωρισμού στο επίπεδο του 2% θα απαιτήσει περισσότερο χρόνο και υψηλότερα επιτόκια, με τις ανάλογες αρνητικές συνέπειες στην ευρύτερη οικονομική δραστηριότητα στην Ελλάδα αλλά και συνολικά στην Ευρώπη.