Διαπραγματευτικό ελιγμό έναντι του Eurogroup ετοιμάζει η κυβέρνηση, ώστε να επιτύχει ως το τέλος του χρόνου μια έμμεση μείωση του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα και να ανοίξει δημοσιονομικό χώρο 1,2 δισ. ευρώ ετησίως τα επόμενα χρόνια, για τη χρηματοδότηση φορολογικών ελαφρύνσεων κυρίως προς τις επιχειρήσεις.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η πρόθεση της κυβέρνησης για έμμεση μείωση του δημοσιονομικού στόχου προσκρούει σε αντιρρήσεις Ευρωπαίων υπουργών Οικονομικών. Αυτό άρχισε να γίνεται σαφές από την τελευταία συνεδρίαση του Euro Working Group, την Πέμπτη, όπου η Ελλάδα εκπροσωπήθηκε από το νέο πρόεδρο του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, Μιχάλης Αργυρού.
Από ελληνικής πλευράς παρουσιάσθηκε η πρόταση επαναφοράς του καθεστώτος που ίσχυε κατά την εφαρμογή του δεύτερου μνημονίου σχετικά με την επιστροφή κερδών των κεντρικών τραπεζών από ελληνικά ομόλογα. Δηλαδή, τα ποσά αυτά να υπολογίζονται κανονικά στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα, ενισχύοντας το πρωτογενές πλεόνασμα.
Κατά την εφαρμογή του τρίτου μνημονίου, τα ποσά αυτά είχαν εξαιρεθεί από τον ορισμό του δημοσιονομικού αποτελέσματος σύμφωνα με το πρόγραμμα, παρότι η Eurostat τα καταγράφει κανονικά στο δημοσιονομικά αποτέλεσμα. Το ίδιο ακριβώς ίσχυσε και για τη μεταμνημονιακή περίοδο της ενισχυμένης εποπτείας, με βάση την απόφαση του Eurogroup του Ιουνίου 2018, όπου συμφωνήθηκε η έξοδος της Ελλάδας από το τρίτο μνημόνιο, η διευθέτηση του χρέους και η παραμονή της χώρας σε καθεστώς ενισχυμένης επιτήρησης.
Ειδικότερα, η απόφαση του Eurogroup προβλέπει ότι τα κέρδη από τα ομόλογα μπορούν να χρησιμοποιούνται μόνο για μείωση του χρέους. Η μόνη εναλλακτική που δίνεται είναι να αξιοποιούνται για επενδύσεις, αλλά μόνο εφόσον η κυβέρνηση υποβάλει σχετικό σχέδιο, που θα εγκριθεί από το Eurogroup.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το ελληνικό αίτημα για αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των κερδών από τα ομόλογα αντιμετωπίσθηκε με επιφυλακτικότητα από αρκετούς εκπροσώπους υπουργείων Οικονομικών της ευρωζώνης. Για να ικανοποιηθεί το αίτημα πρέπει να αναθεωρηθεί η απόφαση - ορόσημο του Eurogroup του Ιουνίου 2018. Ομως πολλές κυβερνήσεις υποστηρίζουν ότι είναι πρόωρο να γίνουν τώρα συζητήσεις για αναθεώρηση αυτής της εξαιρετικά σημαντικής απόφασης.
Ο ελιγμός Μητσοτάκη
Αναγνωρίζοντας ότι είναι δύσκολο να ξεπερασθούν αυτές οι αντιστάσεις στην παρούσα φάση, το Μέγαρο Μαξίμου και το υπουργείο Οικονομικών φαίνεται ότι θα επιδιώξουν αλλαγή ερμηνείας της απόφασης του Eurogroup, ώστε το τελικό αποτέλεσμα να είναι η έμμεση μείωση του στόχου για το πλεόνασμα ήδη από το 2020, καθώς μια μεγαλύτερη αλλαγή θα δημιουργούσε τον κίνδυνο να χαθεί πολύτιμος χρόνος και να μετατεθεί η έμμεση μείωση του στόχου για το πλεόνασμα το 2021.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η ελληνική πλευρά θα προτείνει να μην αναθεωρηθεί ριζικά η απόφαση του Eurogroup, αλλά να υιοθετηθεί από τους υπουργούς ευρύτερος ορισμός της έννοιας των επενδυτικών δαπανών, ώστε σε αυτές να περιληφθούν ευρύτερα δημοσιονομικά μέτρα με αναπτυξιακή στόχευση.
Προαναγγέλλοντας αυτή τη νέα διαπραγματευτική τακτική, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μίλησε χθες κατά τη συνέντευξη Τύπου στην ΔΕΘ, για αλλαγή του ορισμού της «επενδυτικής δαπάνης», ώστε να περιληφθεί σε αυτόν και η ελάφρυνση της φορολογίας των επιχειρήσεων, που έχει αναπτυξιακή στόχευση. «Η μείωση του φόρου στις επιχειρήσεις είναι μια αναπτυξιακή πρωτοβουλία», τόνισε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός, απαντώντας σε σχετική ερώτηση.
Το μεγάλο ερώτημα είναι αν θα θελήσουν οι Ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών να υιοθετήσουν μια τόσο διασταλτατική ερμηνεία της απόφασης του 2018, προσφέροντας μια σημαντική διευκόλυνση στη νέα κυβέρνηση.Οριστική απάντηση δεν έχει δοθεί στο διπλωματικό παρασκήνιο.
Η κυβέρνηση εκτιμά ότι στο χρόνο που απομένει ως το Eurogroup Δεκεμβρίου, όπου θα πρέπει να ληφθούν οι οριστικές αποφάσεις, η Αθήνα θα έχει κατοχυρώσει σε αρκετά σημαντικό βαθμό την αξιοπιστία της έναντι των Ευρωπαίων, ώστε να γίνει πραγματικότητα η έμμεση αλλαγή του δημοσιονομικού στόχου.