Νέες ελπίδες στις τράπεζες του Νότου της ευρωζώνης, με πρώτες τις ιταλικές και τις ελληνικές, δημιουργεί η χθεσινή εκλογή του… mr Bad Bank, του Ιταλού, Αντρέα Ενρία, στη θέση του επικεφαλής του εποπτικού μηχανισμού της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, στη θέση της Γαλλίδας, Ντανιέλ Νουί, η θητεία της οποίας λήγει στο τέλος του χρόνου.
Οι Έλληνες τραπεζίτες παρακολούθησαν με μεγάλο ενδιαφέρον τη σκληρή «μάχη» που δόθηκε ανάμεσα στον Ενρία και την Ιρλανδέζα, Σάνον Ντόνερι, που από τη θέση της επικεφαλής του εποπτικού τομέα της Τράπεζας της Ιρλανδίας είχε υποστηρίξει πολύ «σκληρές» θέσεις για την εξυγίανση των χαρτοφυλακίων των τραπεζών της ευρωζώνης.
Η Ντόνερι φαινόταν, μέχρι πριν από λίγες εβδομάδες, ότι με την υποστήριξη των κεντρικών τραπεζών του Βορρά θα τερμάτιζε πρώτη στην κούρσα διαδοχής της Ντανιέλ Νουί και η κατεύθυνση του SSM, του ενιαίου εποπτικού μηχανισμού, θα άλλαζε προς το αυστηρότερο, ακόμη και προς μια θεραπεία – σοκ με «σφιχτούς» κανόνες για το σχηματισμό προβλέψεων, που θα υποχρέωναν τις τράπεζες να ξεπουλήσουν μαζικά στα funds τα «κόκκινα» δάνεια.
Άλλωστε, ήδη ο SSM, υπό την ηγεσία της Νουί, έδωσε δείγματα γραφής προς μια αυστηρότερη αντιμετώπιση των ελληνικών τραπεζών, καθώς τις υποχρέωσε, στο πλαίσιο των αναθεωρημένων επιχειρησιακών σχεδίων για τα «κόκκινα» δάνεια, να αλλάξουν εντελώς το μείγμα των μέτρων, δίνοντας πλέον τη μεγαλύτερη έμφαση όχι σε ρυθμίσεις και διαγραφές, αλλά σε πωλήσεις δανείων στα funds.
Τελικά, με την ισχυρή υποστήριξη όλων των κεντρικών τραπεζιτών του Νότου, μεταξύ των οποίων και του Γάλλου κεντρικού τραπεζίτη, οι συσχετισμοί στο 25μελές συμβούλιο της ΕΚΤ άλλαξαν και επικράτησε ο Ενρία, που ήταν μέχρι τώρα επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής (European Banking Authority – EBA), κύριο καθήκον της οποίας ήταν η διενέργεια των πανευρωπαϊκών stress tests στις τράπεζες.
Ο Ενρία, που προέρχεται από τον εποπτικό τομέα της Τράπεζας της Ιταλίας, ασφαλώς δεν είναι ένας αξιωματούχος που θα… κάνει ρουσφέτια στις ιταλικές τράπεζες, ή θα διευκολύνει υπερβολικά τις τράπεζες του Νότου. Θεωρείται σοβαρός τεχνοκράτης και καθημερινά θα δίνει «εξετάσεις» στις κεντρικές τράπεζες του Βορρά και στις αγορές, που θα κρίνουν συνεχώς την αξιοπιστία του.
Όμως, όπως επισημαίνουν τραπεζικά στελέχη, οι ιδέες που έχει υποστηρίξει δημόσια ο Ιταλός αξιωματούχος, την τελευταία διετία, δεν παύουν να είναι ευνοϊκές για τις τράπεζες του Νότου και θα επηρεάσουν την πολιτική που θα ασκήσει.
Ο Ενρία είναι ένας από τους ελάχιστους υψηλόβαθμους αξιωματούχους στο χώρο της κεντρικής τραπεζικής της Ευρώπης, που έχει υποστηρίξει ότι η Ευρώπη, αν θέλει να αποφύγει μια εμπειρία χειρότερη ίσως και από αυτή της Ιαπωνίας, όπου τα προβληματικά δάνεια «πάγωσαν» την παροχή πιστώσεων από τις τράπεζες για μεγάλη χρονική περίοδο, θα πρέπει να υποστηρίξει τη δημιουργία μιας ενιαίας bad bank για τα προβληματικά δάνεια των τραπεζών της ευρωζώνης, η οποία θα απορροφήσει τα περισσότερα προβληματικά δάνεια και θα υποστηριχθεί χρηματοδοτικά από τις κυβερνήσεις, με κάθε κυβέρνηση να παρέχει εγγυήσεις ανάλογες με τα προβληματικά δάνεια που μεταφέρουν στην bad bank οι τράπεζες της ίδιας χώρας.
Η ιδέα του Ενρία δεν «περπάτησε», καθώς συνάντηση αντίσταση από την Γερμανία και τις άλλες χώρες του Βορρά, που υποστήριξαν ότι το πρόβλημα των «κόκκινων» δανείων δεν υπάρχει σε όλες τις χώρες με την ίδια ένταση, γι’ αυτό και θα πρέπει να διευθετηθεί σε εθνικό επίπεδο και όχι σε επίπεδο ευρωζώνης.
Ο Ενρία επέμεινε στις ιδέες του και, όταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε κείμενο κατευθύνσεων για τη δημιουργία bad banks σε εθνικό επίπεδο, ο Ιταλός αξιωματούχος υποστήριξε αυτή την ιδέα, παρότι εξακολούθησε να τονίζει ότι μια ευρωπαϊκή λύση θα ήταν αποτελεσματικότερη.
Με αυτό το «οπλοστάσιο» ιδεών, ο Ιταλός αξιωματούχος αναλαμβάνει τον SSM σε μια κρίσιμη στιγμή για τις ελληνικές τράπεζες, καθώς συζητούνται παρασκηνιακά οι ιδέες για κάποιας μορφής υποστήριξη στις τράπεζες από το Δημόσιο, ώστε να ξεφορτωθούν «κόκκινα» δάνεια, αλλά με την ύπαρξη ενός διχτυού ασφαλείας, που δεν θα επιτρέψει να διαβρωθεί επικίνδυνα η κεφαλαιακή τους επάρκεια. Τέτοιο δίχτυ μπορεί να είναι η παροχή εγγυήσεων από το Δημόσιο, ή μια νέα ρύθμιση για τον αναβαλλόμενο φόρο.
Η Τράπεζα της Ελλάδος, εξάλλου, έχει προτείνει από καιρό τη δημιουργία μιας bad bank για τα ελληνικά «κόκκινα» δάνεια, χωρίς αυτή η ιδέα να εγκριθεί από τους Ευρωπαίους. Μένει να φανεί αν μπορεί στο μέλλον, με τον Ενρία στον SSM, να «περπατήσει» αυτή η ιδέα. Σε κάθε περίπτωση, με τον Ενρία στον SSM, αποφεύγονται τα χειρότερα: η Σάνον Ντόνερι είχε εκτιμηθεί ότι θα ήταν πολύ αυστηρότερη από την Ντανιέλ Νουί…