Η πολιτική καινοτομία του Εμανουέλ Μακρόν βρίσκεται στην ανοιχτή, απενοχοποιημένη, κομματική καταγραφή του σοσιαλφιλελευθερισμού και την ενοποίησή του με το φιλελεύθερο κέντρο. Ένα σημαντικό τμήμα του στελεχιακού δυναμικού (αλλά και ψηφοφόρων) του Σοσιαλιστικού Κόμματος είχε εδώ και χρόνια αρχίσει να ασφυκτιά με την παραμονή του σε ένα κόμμα που μεγάλο μέρος της βάσης του εξακολουθούσε να ομνύει στις αξίες του σοσιαλισμού.
Έτσι, η πρωτοβουλία Μακρόν για ένα νέο κόμμα του κέντρου δημιούργησε μια διέξοδο για αυτά τα στελέχη σε ένα χώρο μεταξύ γαλλικής κεντροαριστεράς και παραδοσιακής γαλλικής δεξιάς στον οποίο μπορούν ανοιχτά να υποστηρίζονται μεταρρυθμίσεις που απορρυθμίζουν την αγορά εργασίας και αναδιαρθρώνουν το δημόσιο τομέα χωρίς αυτά να θεωρούνται ως κάποιας μορφής ιδεολογική προδοσία.
Το πρόσφατο διάστημα, όμως, κορυφώθηκαν οι αντιδράσεις στις πρόσφατες μεταρρυθμίσεις Μακρόν με μαζικές διαδηλώσεις, ταραχές και βίαιη καταστολή. Οι αντιδράσεις αυτές προήλθαν από ένα μέτωπο θιγόμενων: Οι σιδηροδρομικοί (150.000 εργαζόμενοι) αντιδρούν στο νόμο που μεταρρυθμίζει τους γαλλικούς σιδηροδρόμους και επιδεινώνει το μισθολογικό και συνταξιοδοτικό καθεστώς των εργαζομένων –-κατά κύριο λόγο των νεοπροσλαμβανομένων. Οι εργαζόμενοι και τα συνδικάτα του ιδιωτικού τομέα αντιδρούν στις ψηφισμένες αλλαγές του εργατικού δικαίου που προβλέπουν την ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, με σημαντική διευκόλυνση των ομαδικών απολύσεων και ενίσχυση των επιχειρησιακών συμβάσεων σε βάρος των κλαδικών και ομοσπονδιακών. Οι φοιτητές αντέδρασαν πολύ έντονα, με καταλήψεις πανεπιστημίων, στο νόμο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση που περιορίζει την ελεύθερη πρόσβαση σε αυτά. Η επίθεση από κουκουλοφόρους στην κατάληψη της Νομικής του Μονπελιέ, στα τέλη Μαρτίου, προκάλεσε αγανάκτηση στο φοιτητικό κόσμο και εξάπλωση του κινήματος με νέες καταλήψεις.
Ωστόσο, τα παραπάνω, αν και έντονα, δεν φαίνεται να επηρεάζουν ιδιαίτερα το ρυθμό του κυβερνητικού έργου, καθώς από τη μία η «ρηχή» και εντελώς προσωποπαγής δομή του κόμματός του, καθιστούν εντελώς απίθανο το ενδεχόμενο εσωκομματικής αντίδρασης στην πολιτική του, ενώ από την άλλη ο Μακρόν ακολουθεί μια ασυνήθιστη πολιτική τακτική. Έτσι, έχοντας προγραμματίσει μια σειρά νομοθετικών παρεμβάσεων ήδη από την επομένη της εκλογής του, ανοίγει πολλά μέτωπα ταυτόχρονα, έτσι ώστε ορισμένοι σχολιαστές να τον παρομοιάζουν με παίχτη του ράγκμπι: «Ο Μακρόν έχει την μπάλα στην αγκαλιά του και πρέπει να τρέξει όσο πιο γρήγορα μπορεί. Αν σταματήσει, ξέρει ότι είναι νεκρός».
Παρά τις αντιδράσεις, λοιπόν, δεν αλλάζει ούτε ο νομοθετικός προγραμματισμός ούτε η εμβέλεια των αλλαγών. Έπονται η ριζική μεταρρύθμιση των πολιτικών απασχόλησης και επαγγελματικής εκπαίδευσης και οι παρεμβάσεις στο συνταξιοδοτικό, τόσο στην πλευρά των εισφορών όσο και των συντάξεων. Οι αλλεπάλληλες αλλαγές, «να ξυπνά ο κόσμος το πρωί με τη μεταρρύθμιση των εργασιακών και να κοιμάται το βράδυ με τη μεταρρύθμιση των σιδηροδρόμων» έχουν μια μεγάλη συνέπεια: Την αποδιοργάνωση των αντιστάσεων.
* Το ΕΝΑ http://www.enainstitute.org/ είναι ένα ανεξάρτητο, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ερευνητικό κέντρο. Αποτελεί ένα βήμα ελεύθερου διαλόγου και ένα χώρο δημιουργίας και διάδοσης εναλλακτικών ιδεών με τελικό στόχο το μετασχηματισμό τους σε εφαρμόσιμες θεωρίες και πολιτικές τόσο στην Ελλάδα όσο και σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.
