Ευθείες απειλές στους Αμερικανούς εκτοξεύει τώρα ο Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν, προειδοποιώντας την Ουάσιγκτον ότι, μετά την κατάληψη της Αφρίν, οι τουρκικές δυνάμεις θα εξαπολύσουν επίθεση στη στρατηγικής σημασίας πόλη της Μανμπίτζ, που προστατεύεται από Άραβες και Κούρδους μαχητές, σε συνεργασία με 2.000 άνδρες των αμερικανικών ειδικών δυνάμεων.
Η επιχείρηση «Κλάδος Ελαίας», για την κατάληψη της Αφρίν, «θα ακολουθηθεί από αντίστοιχες επιχειρήσεις στην Ιντλίμπ και την Μανμπίτζ», είπε χθες ο Τούρκος πρόεδρος, μιλώντας σε περιφερειακό συνέδριο του κόμματός του, στην Κωνσταντινούπολη.
«Δεν χρειάζεται να είμαστε φίλοι με όλους, αλλά μπορούμε να είμαστε σύμμαχοι με όσους έχουν συμβατά συμφέροντα με τα δικά μας», πρόσθεσε ο Ερντογάν, σε μια αναφορά που από πολλούς ερμηνεύεται σαν τελεσίγραφο προς την Ουάσιγκτον, η οποία, παρά τις επίμονες τουρκικές πιέσεις, αρνείται να σπάσει τη συμμαχία της με τις δυνάμεις Αράβων και Κούρδων μαχητών, οι οποίοι συνέβαλαν καθοριστικά στη νίκη επί του Ισλαμικού Κράτους.
Ανάλογες απειλές/προειδοποιήσεις προς τους Αμερικανούς έχει απευθύνει αρκετές φορές ο Ερντογάν από την αρχή του χρόνου, όταν άρχισε η επιχείρηση που κατέληξε πριν από λίγες ήμερες στην κατάληψη της Αφρίν.
Στις αρχές Φεβρουαρίου, μάλιστα, η επιθετική τακτική του Τούρκου προέδρου προκάλεσε σφοδρή αντίδραση του Αμερικανού τοπικού διοικητή των δυνάμεων στην Μανμπίτζ: «Αν μας χτυπήσετουν, η απάντησή μας θα είναι επιθετική. Θα προστατεύσουμε τους εαυτούς μας», δήλωσε στους New York Times ο αντιστράτηγος Πολ Φανκ, ξεπερνώντας τα όρια του διπλωματικού τακτ.
Αυτό που προκαλεί μεγάλη εντύπωση είναι ότι ο Ερντογάν επιμένει στις απειλές για εισβολή στην Μανμπίτζ, παρότι γνωρίζει καλά ότι βρίσκεται σε εξέλιξη σχετική διαπραγμάτευση με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, η οποία άρχισε πρόσφατα, με πρωτοβουλία του Ρεξ Τίλερσον, αλλά έχει διακοπεί προσωρινά, λόγω της αιφνίδιας αντικατάστασης του Αμερικανού υπ. Εξωτερικών από τον Μάικ Πόμπεο, μέχρι πρόσφατα διευθυντή της CIA.
Ψυχρολουσία
Οι Τούρκοι υπέστησαν ψυχρολουσία για το θέμα της Μανμπίτζ. Ο υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, έσπευσε να αναγγείλει, την Τετάρτη, ότι έχει επιτευχθεί συμφωνία με τους Αμερικανούς για το θέμα της Μανμπίτζ, αφήνοντας να εννοηθεί ότι έχει γίνει δεκτό να αποχωρήσουν από την πόλη οι Κούρδοι μαχητές και να υπάρξει τουρκική συμμετοχή στον έλεγχο της πόλης, όπως έχει προτείνει η Άγκυρα.
Η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, όμως, διέψευσε την εκδοχή του Τούρκου υπουργού, τονίζοντας ότι οι σχετικές συνομιλίες συνεχίζονται και δεν έχουν ολοκληρωθεί, στην παρούσα φάση.
Στις απειλές που διατύπωσε και ο Τούρκος ΥΠΕΞ για εισβολή στην Μανμπίτζ, η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ απάντησε ως εξής: «Αμερικανικές δυνάμεις είναι εγκατεστημένες στην Μανμπίτζ. Έχουμε καταστήσει απολύτως σαφές στην τουρκική κυβέρνηση ότι έχουμε δικαίωμα αυτοάμυνας και δικαίωμα να προστατεύσουμε τους εταίρους μας στην περιοχή».
Ύστερα από αυτές τις εξελίξεις, η διπλωματική λογική θα επέβαλε στον Ερντογάν να απέχει από προκλητικές δηλώσεις, τουλάχιστον μέχρι να ολοκληρωθούν οι συνομιλίες με τους Αμερικανούς για το μελλοντικό καθεστώς της Μανμπίτζ.
Τα "γεράκια" του Τραμπ
Παρά ταύτα, ο Ερντογάν «χοντραίνει» το παιχνίδι, ενδεχομένως, όπως εκτιμούν πολιτικοί παρατηρητές στην Άγκυρα, επειδή επικρατεί ανησυχία και νευρικότητα στους κόλπους της τουρκικής κυβέρνησης λόγω των μεγάλων και αιφνιδιαστικών αλλαγών όχι μόνο στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, αλλά και στο Λευκό Οίκο, όπου ανέλαβε καθήκοντα συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας ο Τζον Μπόλτον, πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στον ΟΗΕ.
Τόσο ο προερχόμενος από την CIA, Μάικ Πόμπεο, όσο και ο Μπόλτον κατατάσσονται στα «γεράκια» του κατεστημένου της Ουάσιγκτον και εκτιμάται ότι, στα θέματα της πολιτικής για την Συρία, βρίσκονται πιο κοντά στις αυστηρές θέσεις του Πενταγώνου και όχι στους διπλωμάτες του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, που υποστήριξαν την πρωτοβουλία Τίλερσον, λίγο πριν «καρατομηθεί» από τον Τραμπ, για συνεννόηση με την Άγκυρα.
Ακόμη χειρότερα για το καθεστώς Ερντογάν, ο Πόμπεο και ο Μπόλτον είχαν εκφρασθεί με πολύ σκληρό τρόπο εναντίον του, στη διάρκεια του αποτυχημένου πραξικοπήματος του 2016. Ο Πόμπεο είχε γράψει στο Twitter (αργότερα διέγραψε την ανάρτηση) ότι η Τουρκία, όπως και το Ιράν, είναι «μια ολοκληρωτική ισλαμική δικτατορία». Ο Μπόλτον, το βράδυ του πραξικοπήματος, είχε δηλώσει στο δίκτυο Fox: «Δεν έχω συμπόνοια στην καρδιά μου για τον Ερντογάν, αν πέσει δεν πρόκειται να κλάψω. Δεν πιστεύω ότι είναι φίλος των Ηνωμένων Πολιτειών».
Με αυτά τα δεδομένα, ο Ερντογάν είναι πιθανό να φοβάται ότι το δίδυμο των «σκληρών», Πόμπεο και Μπόλτον, θα θελήσουν να τερματίσουν τις διαπραγματεύσεις με την Άγκυρα και να αρχίσουν να εξετάζουν άλλες εισηγήσεις για ενίσχυση δυνάμεων στην Μανμπίτζ ή και για αποστολή όπλων στους Κούρδους μαχητές.
Γεγονός είναι ότι η ένταση έχει ανεβεί σε τέτοιο σημείο, όπου δεν μπορεί να αποκλεισθεί ακόμη και μια προέλαση τουρκικών δυνάμεων προς την Μανμπίτζ, έστω και με κίνδυνο αντιπαράθεσης με τους Αμερικανούς συμμάχους. Όπως έγραφε πριν λίγο καιρό ο “Economist”, «οι τουρκικές δυνάμεις θα μπορούσαν να βρεθούν πρόσωπο με πρόσωπο με Αμερικανούς στρατιώτες. Αν αυτό οδηγήσει σε απώλειες από οποιαδήποτε πλευρά, όλα τα στοιχήματα ακυρώνονται».