H εικόνα που συνοδεύει το κείμενο είναι ο πίνακας «St Roch in the Hospital» («Ο Αγιος Ρόκκος στο νοσοκομείο»), του μετα-αναγεννησιακού ζωγράφου Τζιάκοπο Τιντορέττο. Δείχνει ένα νοσοκομείο της εποχής, έναν χώρο καραντίνας όπου στοιβάζονταν φτωχοί και περιθωριακοί, θύματα της επιδημίας πανούκλας.
Γιατροί δεν φαίνονται στον πίνακα. Όχι πως δεν υπήρχαν γιατροί τον δέκατο έκτο αιώνα. Όμως, για κάποιους λόγους δεν χώρεσαν στο κάδρο. Όπως δεν χωρούν και τώρα στα τηλεοπτικά κάδρα και στα ρεπορτάζ για την πανδημία κορονοϊού.
Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΓΚΟΥΝΗ
Η δύναμη της εικόνας είναι τόσο ισχυρή που ακόμα και η wikipedia μπερδεύει τα λόγια της. Καταρχήν δεν είναι νοσοκομείο όπως λέει ο τίτλος. Είναι ένα νησάκι όπου έβαζαν τους αρρώστους σε καραντίνα – κάτι σαν τα «λαζαρέτο» που δημιουργήθηκαν αργότερα για τους ταξιδιώτες και τα εμπορεύματα που έφταναν σε λιμάνια από υγειονομικά επίφοβες περιοχές.
Όπως λένε οι χρονικογράφοι της εποχής, πέθαιναν κατά εκατοντάδες κάθε ημέρα, χωρίς ουσιαστική περίθαλψη και ιατρική φροντίδα. Οσοι κατέληγαν σ’ αυτά τα «νοσοκομεία-άσυλα», το μόνο που μπορούσαν να περιμένουν ήταν κάποια… παρηγοριά .
Οι θρησκευτικές οργανώσεις που ανέθεσαν στον Τιντορέττο να φιλοτεχνήσει τον πίνακα, δεν θα διάλεγαν κανέναν από τους σημερινούς σκηνοθέτες για αυτή την δύσκολη δουλειά . Η αφήγηση του ζωγράφου παραμένει δυνατή αιώνες μετά, γιατί το μήνυμά του είναι ξεκάθαρο και στοχεύει κατευθείαν στην αδυναμία μας. Αν αρρωστήσουμε θέλουμε να πέσουμε σε καλά χέρια, που θα κάνουν το «θαύμα» .
Στην καλύτερη εκδοχή του χειρότερου σεναρίου, θα γνωρίσουμε - κι εσείς και εγώ - αυτούς τους γιατρούς που έμειναν έξω από το κάδρο του Τιντορέττο. Καθώς μόνο το δημόσιο σύστημα υγείας περιθάλπει ασθενείς covid 19.
Θα παραμένουν όμως στο παρασκήνιο, έξω από τις «οθόνες» της προβολής-ενημέρωσης, όπως βρέθηκαν εκτός κάδρου στον πίνακα. Επειδή δίνουν ένα μήνυμα που φαίνεται πολύ ενοχλητικό μετά από αιώνες προπαγάνδας: Ότι η ανθρώπινη ζωή δεν μπορεί να γίνει εμπόρευμα . Η ζωή του πρώτου και του τελευταίου ανθρώπου έχει την ίδια αξία. Σ’ αυτό δεν χωράει καμία προκατάληψη.
Υ.Γ.: Στην άκρη του πίνακα φαίνονται οι «απλήρωτες καθαρίστριες» της εποχής. Πρόκειται για τις χαμηλότερου επιπέδου πόρνες, στις οποίες επέτρεπαν να σπάσουν την καραντίνα . Ο ζωγράφος κατά πάσα πιθανότητα δεν μπήκε στην εντατική .