Με βαρύ κόστος για την οικονομία, οι ρωσικές αρχές κατάφεραν να σταματήσουν την επικίνδυνη πτώση του εθνικού νομίσματος, όμως από την άλλη όχθη του Ατλαντικού ήλθε νέο χτύπημα, καθώς το υπουργείο Οικονομικών αποφάσισε να μπλοκάρει όλες τις συναλλαγές της ρωσικής κεντρικής τράπεζας στις ΗΠΑ σε δολάρια, «κλειδώνοντας», ουσιαστικά όλα τα συναλλαγματικά αποθέματα που κρατούσαν οι Ρώσοι σε αμερικανικό νόμισμα.
Ειδικότερα, η Ουάσιγκτον απαγόρευσε, με άμεση ισχύ, κάθε συναλλαγή με την κεντρική τράπεζα της Ρωσίας. «Η απόφαση αυτή έχει ως αποτέλεσμα την ακινητοποίηση όλων των στοιχείων ενεργητικού τα οποία η κεντρική τράπεζα της Ρωσία διατηρεί στις ΗΠΑ ή διακρατούνται οπουδήποτε από Αμερικανούς ιδιώτες», διευκρινίζεται στην ανακοίνωση (δηλαδή ακόμη και δολάρια που μπορεί να κρατά η Ρωσία σε μια αμερικανική τράπεζα εκτός ΗΠΑ).
Παράλληλα, μπλοκάρουν τις συναλλαγές και του ρωσικού κρατικού επενδυτικού ταμείου, ώστε να μην μπορεί να χρησιμοποιήσει τα στοιχεία ενεργητικού που διατηρεί σε δολάρια. Το ταμείο είχε δημιουργηθεί από τον Πούτιν με σκοπό να αποτελέσει μια ακόμη «ασπίδα» για την οικονομία σε μια δύσκολη συγκυρία.
Οι αμερικανικές αρχές ξεκαθαρίζουν ότι η πρόθεσή τους είναι να μην επιτρέψουν στον Πούτιν να χρησιμοποιήσει το «τείχος» συναλλαγματικών αποθεμάτων που είχε δημιουργήσει τα προηγούμενα χρόνια, ύψους 630 δισ. δολ., με σκοπό να προστατεύσει την οικονομία από ενδεχόμενη επιβολή διεθνών κυρώσεων. Το αποτέλεσμα αυτών των μέτρων είναι ότι η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας δεν έχει πλέον τη δυνατότητα να υποστηρίξει το ρούβλι.
Αξιωματούχος του Λευκού Οίκου τόνιζε στο CNN ότι καμιά χώρα δεν μπορεί να αποφύγει τις κυρώσεις. Όπως εξήγησε, τα «πυρομαχικά» των 630 δισ. δολ. που διαθέτει ο Πούτιν έχουν αξία μόνο αν μπορεί να τα χρησιμοποιήσει για να προστατεύσει το νόμισμα και, ειδικότερα, με πωλήσεις συναλλαγματικών διαθεσίμων για να αγοράζονται ρούβλια. «Μετά τα σημερινά μέτρα, αυτό δεν θα είναι πλέον δυνατό και θα γίνει αντιληπτό ότι όσα λέγονται για την οχύρωση της Ρωσίας είναι ένας μύθος», τόνιζε ο αξιωματούχος.
Σημειώνεται ότι ήδη, πριν «μιλήσουν» οι Αμερικανοί, την πρόσβαση της Ρωσίας σε συναλλαγματικά αποθέματα έχει κλείσει και η Ευρωπαϊκή Ένωση, ένα μέτρο που επιβλήθηκε συνδυαστικά με την αποβολή των περισσότερων ρωσικών τραπεζών από το διεθνές σύστημα τραπεζικών επικοινωνιών SWIFT. Υπολογίζεται ότι το ενεργητικό των ρωσικών τραπεζών που έχουν αποβληθεί ξεπερνά τα 1 τρισ. δολ. Ήδη αυτά τα μέτρα προκάλεσαν πανικό αναλήψεων στην ευρωπαϊκή θυγατρική της μεγάλης ρωσικής τράπεζας Sberbank και ανακοινώθηκε από τον εποπτικό μηχανισμό της ΕΚΤ ότι βρίσκεται πολύ κοντά στην πτώχευση.
Οι διεθνείς κυρώσεις έχουν μετατρέψει μέσα σε λίγα 24ωρα τη Ρωσία σε παρία της διεθνούς οικονομίας, απειλώντας τη χώρα με τραπεζική κρίση, εάν προκληθούν μαζικές αναλήψεις καταθέσεων. Οι ρωσικές αρχές έδωσαν από το πρωί δύσκολη «μάχη» για να σταθεροποιήσουν το ρούβλι, που έφθασε να χάνει ακόμη και 40% στις πρωινές συναλλαγές στην Ασία. Η ρωσική αγορά άνοιξε με καθυστέρηση και, ύστερα από αρκετές διακυμάνσεις η πτώση περιορίσθηκε στο 15% περίπου.
Για να αποφευχθεί, όμως, μια ανεξέλεγκτη πτώση, η κεντρική τράπεζα προχώρησε σε κινήσεις με υψηλό κόστος για την οικονομία και με κεντρικό στόχο να αποτρέψει τη φυγή καταθέσεων. Ειδικότερα, το βασικό επιτόκιο εκτινάχθηκε από το 9,5% στο 20%, που είναι το υψηλότερο εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες. Παράλληλα, επιβλήθηκε ένα πρώτο μέτρο περιορισμού της κίνησης κεφαλαίων, καθώς επιβλήθηκε σε όλους τους εξαγωγείς να καταθέτουν το 80% του συναλλάγματος που εισπράττουν στην κεντρική τράπεζα και να μετατρέπεται σε ρούβλια.
Επιπλέον, απαγορεύθηκαν όλες οι συναλλαγές στην αγορά συναλλάγματος, ομολόγων και μετοχών από ξένους αντισυμβαλλόμενους, καθώς η κεντρική τράπεζα, έχοντας χάσει την πρόσβαση στα συναλλαγματικά αποθέματα, δεν θα μπορούσε να αντέξει το κόστος της στήριξης του νομίσματος με πωλήσεις συναλλάγματος.
Αναλυτές τονίζουν, πάντως, ότι όλα αυτά τα μέτρα είναι πολύ αμφίβολο αν θα επιτρέψουν σταθεροποιηθεί από αύριο το νόμισμα. Αν δεν αποδειχθούν επαρκή τα μέτρα, εκτιμάται ότι οι αρχές θα είναι υποχρεωμένες να επιβάλλουν πιο αυστηρά capital controls. Όπως εκτιμάται, η κυβέρνηση θα ανακοινώσει πρώτα κάποια μέτρα υποστήριξης των καταθετών, που σε συνδυασμό με τα υψηλότερα επιτόκια θα μπορούσαν να σταματήσουν τις εκροές, αλλά αν αυτό δεν αποδειχθεί αποτελεσματικό θα επιβληθούν αυστηροί περιορισμοί.
