Συνθήκες νέας αναταραχής δημιουργούνται στη δευτερογενή αγορά των ελληνικών ομολόγων, καθώς προκαλούν πονοκέφαλο στους επενδυτές οι σκληρές γερμανικές θέσεις στη διαπραγμάτευση για το χρέος, ενώ ευρύτερα, στην περιφέρεια της ευρωζώνης, η ιταλική πολιτική κρίση επαναφέρει το σκεπτικισμό, με αποτέλεσμα να εκτιναχθεί σήμερα και από το συμβολικό όριο του 2% η απόδοση του ιταλικού 10ετούς τίτλου.
Την Δευτέρα, η κυβέρνηση τόλμησε, μέσω «διαρροής» στο Reuters, να προαναγγείλει δύο νέες εκδόσεις ομολόγων το προσεχές διάστημα, ένα εκ των οποίων θα είναι το νέο 10ετές ομόλογο αναφοράς, που σχεδιαζόταν να διατεθεί αμέσως μετά το κλείσιμο της τέταρτης και τελευταίας αξιολόγησης.
Εκ του αποτελέσματος φαίνεται, όμως, ότι η πρωτοβουλία ήταν ατυχής: από τη στιγμή της «διαρροής», οι επενδυτές απάντησαν κλείνοντας την πόρτα σε νέα, άμεση έξοδο της χώρας στην αγορά. Η απόδοση του 10ετούς, που υπό άλλες συνθήκες θα έπρεπε να ακολουθήσει πτωτική πορεία, ώστε να υποδεχθεί η αγορά τη νέα έκδοση, πήρε την… ανηφόρα και από το επίπεδο του 4% βρίσκεται σήμερα κοντά στο 4,2%.
Άλλωστε, από την αγορά δεν είχε περάσει απαρατήρητο ότι, την Δευτέρα, ο εκπρόσωπος της ΕΚΤ στην Αθήνα, Φραντσέσκο Ντρούντι, είχε εμφανισθεί ιδιαίτερα επιφυλακτικός έναντι των προσπαθειών της χώρας για έξοδο στην αγορά ομολόγων, τονίζοντας ότι το κλίμα για την Ελλάδα παραμένει ασταθές και κριτικάροντας την έκδοση του 7ετούς ομολόγου, τον Φεβρουάριο, λέγοντας ότι «μπορεί να συνέβαλε στην επιτάχυνση της ανοδικής τάσης των αποδόσεων σε μια αδύναμη αγορά».
Το πρόβλημα με τα ελληνικά ομόλογα είναι βαθύτερο, καθώς οι επενδυτές βλέπουν δύο βασικούς παράγοντες στην προσπάθεια της χώρας για έξοδο στην αγορά να υπονομεύουν, ασχέτως αν αυτό γίνεται εκ προθέσεως ή όχι, αυτή την προσπάθεια:
- Η Γερμανία κατήλθε στη συζήτηση του Washington Group, την Δευτέρα, με πολύ σκληρές θέσεις, απορρίπτοντας ουσιαστικά τις προτάσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για μια σοβαρή και εμπροσθοβαρή ελάφρυνση. Έτσι, είναι πολύ πιθανό πλέον να μην ενεργοποιηθεί το νέο πρόγραμμα του Ταμείου και, το σπουδαιότερο από την οπτική γωνία των επενδυτών, να εκδοθεί από την Ουάσιγκτον μια δυσμενής έκθεση για τη βιωσιμότητα του χρέους, που θα συνοδεύει την Ελλάδα σε όλες τις επόμενες προσπάθειες έκδοσης ομολόγων.
- Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, παρότι η Αθήνα έχει απορρίψει κατηγορηματικά την προληπτική πιστωτική γραμμή, επιμένει να φέρνει συνεχώς το θέμα σε συζήτηση, με δηλώσεις αξιωματούχων, όπως ο Φραντσέσκο Ντρούντι. Με τον τρόπο αυτό, όμως, η ΕΚΤ στέλνει μήνυμα στην αγορά ότι δεν θεωρεί ικανή την Ελλάδα να περπατήσει χωρίς το «μπαστούνι» της προληπτικής γραμμής, υπονομεύοντας την αξιοπιστία της χώρας.
Ο προβληματισμός της αγοράς για τη στάση των δανειστών και την ποιότητα της λύσης που θα δοθεί για το χρέος ίσως να μην ήταν τόσο έντονος, αν δεν είχε αρχίσει να βλέπει και πάλι τον… ελέφαντα στο δωμάτιο της ευρωζώνης: την Ιταλία, όπου είναι πιθανό να σχηματισθεί το επόμενο διάστημα μια κυβέρνηση αντισυστημικών, λαϊκιστικών κομμάτων, που οι επενδυτές φοβούνται ότι θα τραβήξει τη Ρώμα μακριά από την οικονομική και δημοσιονομική ορθοδοξία και, αντί να μειώσει θα αυξήσει το ήδη υπέρογκο χρέος, που φθάνει στο 132% του ΑΕΠ.
Ήδη η Ιταλία «πληρώνει» αυτές τις πολιτικές εξελίξεις με εκροές κεφαλαίων από τα ομόλογά της και σήμερα το πρωί η απόδοση του 10ετούς ανέβηκε πάνω από το συμβολικό όριο του 2%, όπου και παρέμενε, λίγο πριν τις 12.00. Σύμφωνα με ορισμένες φήμες που κυκλοφορούν στην αγορά, η Ιταλία διατρέχει άμεσο κίνδυνο υποβάθμισης από οίκους αξιολόγησης, αν σχηματισθεί μια «μη φιλική» προς τις Βρυξέλλες και τις αγορές κυβέρνηση.
Ακόμη χειρότερα, η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να κάνει τα πρώτα βήματα επιστροφής στις αγορές στο δυσμενές παγκόσμιο περιβάλλον που διαμορφώνει η αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων με το 10ετές αμερικανικό ομόλογο να έχει πλέον απόδοση της τάξεως του 3%, κάτι που προκαλεί εκροές κεφαλαίων από τις ασθενείς, αναδυόμενες οικονομίες με κατεύθυνση προς τις ΗΠΑ.
Η Αργεντινή κατάφερε να αναχρηματοδοτήσει βραχυπρόθεσμο χρέος, με νέες εκδόσεις απόδοσης 38-40% σε πέσο, αλλά για να ανακτήσει την εμπιστοσύνη της αγοράς χρειάσθηκε να προσφύγει, την περασμένη εβδομάδα, στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.