Ένα καλύτερο «προφίλ» του Άροκοθ, γνωστού και ως «2014 MU69» ή «Έσχατης Θούλης» παλαιότερα, του πιο μακρινού σώματος στο ηλιακό σύστημα μας που έχει ποτέ επισκεφθεί διαστημικό σκάφος (το «New Horizons» της NASA στις αρχές του 2019), σε απόσταση 6,6 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη, δημιούργησαν οι επιστήμονες.
Μάλιστα οι νέες γνώσεις μπορεί να οδηγήσουν σε μια σημαντική αναθεώρηση της αντίληψης για το πώς σχηματίστηκε ο δικός μας πλανήτης και οι υπόλοιποι στη «γειτονιά» μας.
Τα πρώτα λιγοστά στοιχεία από το σκάφος «Νέοι Ορίζοντες» της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας, το οποίο πλησίασε σε απόσταση έως 3.500 χιλιομέτρων τον Άροκοθ -που είχε ανακαλυφθεί πριν έξι χρόνια και το νέο όνομα του σημαίνει «Ουρανός» στη γλώσσα των Ινδιάνων της Αμερικής- είχαν δοθεί στη δημοσιότητα πέρυσι το Μάιο. Τώρα οι επιστήμονες έχουν πια στα χέρια τους δέκα φορές περισσότερα δεδομένα, τα οποία έχει στείλει σταδιακά το σκάφος, πράγμα που τους επέτρεψε να διαμορφώσουν μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για το μακρινό ουράνιο σώμα στην παγωμένη Ζώνη Κάιπερ πέρα από τον Ποσειδώνα.
Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον Άλαν Στερν του Ινστιτούτου Southwest Research του Kολοράντο και της NASA, οι οποίοι έκαναν τρεις σχετικές δημοσιεύσεις στο περιοδικό «Science», εκτιμούν ότι ο Άροκοθ που έχει μήκος 36 χιλιομέτρων και πλάτος 20 χλμ., σχηματίστηκε ομαλά (και όχι καταστροφικά) από τη βαρυτική κατάρρευση ενός νέφους σωματιδίων, το οποίο υπήρχε στο πρωταρχικό ηλιακό νεφέλωμα, τον τεράστιο δίσκο σκόνης και αερίων από όπου γεννήθηκε το ηλιακό μας σύστημα.
Αυτή η εκτίμηση πιθανότατα -σύμφωνα με τον Στερν- οδηγεί σε μια γενικότερη αναθεώρηση της έως τώρα κυρίαρχης (από τη δεκαετία του 1960) και πιο βίαιης θεωρίας σχηματισμού των πρωτοπλανητών του ηλιακού μας συστήματος, σύμφωνα με την οποία τα διάσπαρτα στο διάστημα υλικά συγκρούονταν συνεχώς μεταξύ τους, δημιουργώντας σταδιακά μέσω συσσωμάτωσης ολοένα μεγαλύτερα αντικείμενα, με τελικό αποτέλεσμα τον σχηματισμό ενός πλανήτη.
Τα νέα στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι οι δύο ανισομεγέθεις σφαιροειδείς «λοβοί» του Άροκοθ, που τον κάνουν να μοιάζει με γιγάντιο αράπικο φιστίκι, χιονάνθρωπο ή κλεψύδρα, ήταν προηγουμένως ανεξάρτητα σώματα, που κάποια στιγμή ενώθηκαν με σχετικά ήπιο και όχι βίαιο τρόπο όπως άλλα σώματα. Επίσης είναι λιγότερο επίπεδοι από ό,τι είχε υποτεθεί αρχικά και έχουν μεγαλύτερο όγκο.
Ο Άροκοθ -αντίθετα με άλλα «βομβαρδισμένα» σώματα του ηλιακού συστήματος- έχει μια σχετικά ομαλή επιφάνεια με λίγους κρατήρες πρόσκρουσης (ο μεγαλύτερος έχει διάμετρο επτά χιλιομέτρων), η οποία εκτιμάται ότι έχει ηλικία περίπου τεσσάρων δισεκατομμυρίων ετών.
Η επιφάνεια του έχει πολύ κοκκινωπή απόχρωση, είναι κρύα και καλυμμένη με πάγο από μεθανόλη και πολύπλοκα οργανικά μόρια, στα οποία πιθανώς οφείλεται και το κόκκινο χρώμα. Αν και δεν έχει ανιχνευθεί ακόμη νερό στον Άροκοθ, οι επιστήμονες δεν αποκλείουν την παρουσία του, καθώς μπορεί να είναι κάπως κρυμμένο ή «καμουφλαρισμένο».
Το σκάφος New Horizons, που είχε εκτοξευθεί το 2006 και είχε επισκεφθεί τον Πλούτωνα και τους δορυφόρους του το 2015, απέχει πλέον περίπου 7,1 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα από τη Γη, λειτουργεί ομαλά και εισδύει σταδιακά βαθύτερα στη Ζώνη Κάιπερ, κινούμενο με ταχύτητα 50.400 χιλιομέτρων την ώρα.
Η επικοινωνία του με τη Γη αναμένεται να διακοπεί κάποια στιγμή μέσα στη δεκαετία του 2030.
Μπορείτε να δείτε τις επιστημονικές δημοσιεύσεις στις ακόλουθες διευθύνσεις:
https://science.sciencemag.org/lookup/doi/10.1126/science.aay3999
https://science.sciencemag.org/lookup/doi/10.1126/science.aay6620
https://science.sciencemag.org/lookup/doi/10.1126/science.aay3705
