Ο φάκελος του μνημονίου με το γενικό τίτλο «Διακυβέρνηση του τραπεζικού συστήματος» διχάζει κυβέρνηση και δανειστές και εκφράζονται φόβοι ότι το άνοιγμά του από τους Θεσμούς, στο πλαίσιο των νέων διαπραγματεύσεων για τη δεύτερη αξιολόγηση, θα φέρει τις δύο πλευρές σε σύγκρουση.
Το τυπικό σκέλος των συζητήσεων εστιάζεται στα δύο ανεκπλήρωτα προαπαιτούμενα του μνημονίου, που αφορούν την ολοκλήρωση της διαδικασίας επιλογής κορυφαίων διοικητικών στελεχών στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και στην Τράπεζα Πειραιώς.
Στο ΤΧΣ έγιναν ήδη δύο «απόπειρες» διορισμού νέου CEO, το τελευταίο διάστημα, αλλά και οι δύο είχαν ατυχή κατάληξη, με αποτέλεσμα το Ταμείο να παραμένει «ακέφαλο», ή, όπως το αντιλαμβάνονται οι δανειστές, σε μια «θολή» κατάσταση προσωρινότητας, που αφήνει περιθώρια για παρεμβάσεις από την κυβέρνηση, τις οποίες το μνημόνιο απαγορεύει... δια ροπάλου.
Σε ό,τι αφορά την Τράπεζα Πειραιώς, τη μεγαλύτερη συστημική στη χώρα, η διαδικασία επιλογής CEO έχει εξελιχθεί σε... σήριαλ μακράς διαρκείας, χωρίς ακόμη να είναι ορατή η κατάληξή της. Στο τελευταίο στάδιο της διαδικασίας, μάλιστα, ο εποπτικός βραχίονας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ήλθε σε ανοικτή σύγκρουση με το ΤΧΣ και στην Φρανκφούρτη υπάρχει έντονη δυσφορία για «διαρροές» στον ελληνικό Τύπο, που θεωρούν ότι προήλθαν από τις ελληνικές αρχές, σύμφωνα με τις οποίες η παρέμβαση του SSM κατά της επιλογής του υποστηριζόμενου από το ΤΧΣ, Χρ. Παπαδόπουλου, είχε χαρακτηριστικά «πραξικοπήματος».
Το πρόβλημα για την ελληνική πλευρά είναι ότι και στην επικείμενη διαπραγμάτευση για την αξιολόγηση είναι «ανοικτή» έναντι των Θεσμών σε αυτά τα προαπαιτούμενα για τη διακυβέρνηση του τραπεζικού συστήματος και θα συζητήσει με τους δανειστές από θέση αδυναμίας. Αν αυτοί υιοθετήσουν μια αυστηρή ερμηνεία του μνημονίου, δηλαδή εάν δεν δεχθούν να μετατεθούν αργότερα οι υποχρεώσεις για την επιλογή διευθυνόντων συμβούλων σε ΤΧΣ και Τρ. Πειραιώς, θα μπορούσε αυτή η εκκρεμότητα να μπλοκάρει το κλείσιμο της αξιολόγησης.
Πέραν των τυπικών θεμάτων της διαπραγμάτευσης, όμως, υπάρχει το ουσιώδες θέμα που αφορά το ρόλο του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, καθώς οι δανειστές και, ιδιαίτερα, η ΕΚΤ και το ΔΝΤ, αμφισβητούν πλέον ότι μπορεί να επιτελέσει το ρόλο για τον οποίο δημιουργήθηκε, με το πρώτο μνημόνιο, δηλαδή να περιορίσει την ανάμιξη της Αθήνας στη διακυβέρνηση των τραπεζών και να θέσει υπό στενή εποπτεία των δανειστών το τραπεζικό σύστημα.
Άλλωστε, σήμερα οι συνθήκες είναι εντελώς διαφορετικές από το 2010-2011, αφού οι νέοι κανόνες της τραπεζικής ένωσης έχουν ήδη μεταφέρει την εποπτεία των συστημικών ελληνικών τραπεζών από την Αθήνα στην Φρανκφούρτη και το ΤΧΣ, τουλάχιστον κατά το τελευταίο διάστημα, θεωρείται από τους δανειστές ότι δεν βοήθησε τον SSM στην άσκηση του εποπτικού του ρόλου, αλλά, αντίθετα, προκάλεσε «βραχυκυκλώματα».
Η κυβέρνηση αντιλαμβάνεται τη δυσφορία των δανειστών για τη λειτουργία του ΤΧΣ, δεν έχει γίνει, όμως, σαφές ποιες αλλαγές θα επιδιώξουν στη λειτουργία του. Οι φήμες ότι θα ζητήσουν μεγαλύτερη συμμετοχή ξένων στο Γενικό Συμβούλιο του Ταμείου δεν επιβεβαιώνονται, αφού άλλωστε ήδη οι ξένοι εκπρόσωποι έχουν την πλειοψηφία στο ανώτατο όργανο (5-4) και μια ενίσχυση της παρουσίας τους δεν εξυπηρετεί ιδιαίτερα τις επιδιώξεις των δανειστών.
Όμως, οι δανειστές θα μπορούσαν να επιδιώξουν τον πλήρη «απογαλακτισμό» του ΤΧΣ από την κυβέρνηση μέσα από τους νέους «κανόνες παιχνιδιού», που θα εφαρμοσθούν μετά την πλήρη λειτουργία του νέου υπερταμείου δημόσιας περιουσίας, στο οποίο έχει ήδη συμφωνηθεί ότι θα ενταχθεί και το ΤΧΣ ως μία εκ των θυγατρικών εταιρειών του νέου φορέα.
Μέσα από αυτή τη διαδικασία, οι δανειστές θα μπορούσαν να περιορίσουν σχεδόν ολοκληρωτικά τις δυνατότητες παρέμβασης του υπουργείου Οικονομικών στο ΤΧΣ, ακυρώνοντας ταυτόχρονα τα σχέδια της κυβέρνησης, στα οποία έχει κατ’ επανάληψη αναφερθεί ο αντιπρόεδρος, Γιάννης Δραγασάκης, για αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο που θα ενισχύσουν το ρόλο των ελληνικών αρχών στη διακυβέρνηση του τραπεζικού συστήματος.