Μπορεί να έχουν περάσει στο παρελθόν οι μεγάλες «μάχες» τραπεζών - δανειοληπτών για τα πανωτόκια που «φούσκωναν» ανεξέλεγκτα τις οφειλές, όμως εξακολουθούν να προσφεύγουν σε κόλπα τράπεζες και servicers για να διεκδικούν από τους δανειολήπτες μεγαλύτερα ποσά από τα πραγματικά οφειλόμενα.
Μια πρακτική που ακολουθείται είναι να προστίθεται στα ποσά των διεκδικούμενων από χρηματοδοτικούς φορείς οφειλών ένα αυθαίρετο ποσό τόκων, ενώ σε άλλες περιπτώσεις διαπιστώνονται λάθη στον υπολογισμό του ανατοκισμού τόκων, που φυσικά είναι υπέρ του πιστωτή, καθώς «φουσκώνουν» το ποσό της οφειλής.
Στην πρώτη κατηγορία... κόλπων εντάσσεται η περίπτωση διαταγής πληρωμής που ακύρωσε με πρόσφατη απόφασή του το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών, αποδεχόμενο τα επιχειρήματα που είχε προβάλει ο οφειλέτης στην ανακοπή που άσκησε.
Η διαταγή πληρωμής εκδόθηκε από την τράπεζα για καθυστερούμενο στεγαστικό και επισκευαστικό δάνειο 120.000 ευρώ. Με τη διαταγή πληρωμής που εξέδωσε, η τράπεζα διεκδικεί την καταβολή τόκων για τους οποίους δεν εξηγεί πώς έχουν έχουν υπολογισθεί.
«Σε κανένα σημείο της προσβαλλόμενης πράξης (σ.σ.: της διαταγής πληρωμής) δεν προσδιορίζεται το ποσό των κεφαλαιοποιημένων τόκων καθώς δε γίνεται μνεία του εφαρμοζόμενου επιτοκίου», αναφέρει η δικαστική απόφαση. «Αντιθέτως, απλά αναφέρει ότι θα προστεθεί το ποσό των 30.000,00 ευρώ ως τόκοι.
Επομένως, η προσβαλλόμενη διαταγή πληρωμής, στην οποία δεν αναφέρονται ρητά οι κεφαλαιοποιημένοι τόκοι, πάσχει αοριστίας και, ως εκ τούτου, είναι ακυρωτέα. Υφίσταται, εν προκειμένω, δικονομική βλάβη του ανακόπτοντος που συνίσταται στην αδυναμία του να αντικρούσει το κονδύλιο αυτό, το ύψος του οποίου δε γνωρίζει και μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με την κήρυξη ακυρότητας», τονίζει η απόφαση.
Με άλλα λόγια η τράπεζα όφειλε να έχει αναφέρει αναλυτικά στη διαταγή πληρωμής πώς ακριβώς υπολογίζονται τα πανωτόκια και όχι να αναφέρει μόνο ένα εκτιμώμενο ποσό οφειλής. Γιατί, με αυτό τον τρόπο, εκτός των άλλων, στερεί και από τον οφειλέτη τη δυνατότητα να αντικρούσει τους υπολογισμούς της τράπεζας.
Σε άλλη περίπτωση, όπως προκύπτει από απόφαση του Ειρηνοδικείου Αθηνών που εκδόθηκε το 2023, με την οποία έγινε δεκτή ανακοπή διαταγής πληρωμής, εταιρεία διαχείρισης δανείων είχε «φουσκώσει» τους οφειλόμενους τόκους με εσφαλμένους υπολογισμούς. Ο δανειολήπτης προσέφυγε σε ειδικό οικονομολόγο για να υπολογίσει το ποσό της οφειλής.
Αυτή η μελέτη του πραγματογνώμονα οδήγησε στο συμπέρασμα ότι είχαν γίνει σε αρκετές περιπτώσεις κρυφές κεφαλαιοποιήσεις τόκων, καθυστερούμενων και υπερημερίας, με τις οποίες τεχνηέντως διογκώθηκε το ποσό της οφειλής. Τα επιχειρήματα του δανειολήπτη έγιναν δεκτά από το δικαστήριο και ακυρώθηκε η διαταγή πληρωμής.
Όπως επισημαίνουν νομικοί, τέτοιες ακυρώσεις διαταγών πληρωμής δεν δίνουν βεβαίως οριστική λύση στο πρόβλημα του δανειολήπτη, όμως μπλοκάρουν τις διαδικασίες πλειστηριασμού και ενισχύουν τη θέση του απέναντι στον πιστωτή και διευκολύνουν μια διαπραγμάτευση για τη διευθέτηση της οφειλής.
Σημειώνεται ότι τα πανωτόκια είχαν αναδειχθεί για πολλά χρόνια ως μείζον πρόβλημα που απασχόλησε έντονα και το πολιτικό σύστημα, καθώς σε παλαιότερες εποχές υψηλών επιτοκίων τα πανωτόκια κατέληγαν να φθάνουν σε ποσά πολλαπλάσια του κεφαλαίου του δανείου. Με τον νόμο 3259/2004 ορίσθηκε ότι τα πανώτοκια δεν επιτρέπεται να υπερβαίνουν το τριπλάσιο της οφειλής (ή το διπλάσιο για αγρότες) και τα ποσά πάνω από αυτό το όριο διαγράφονται.
