Το πρώτο βήμα έγινε στη χθεσινοβραδινή συνάντηση των Βρυξελλών, όπου - όπως αναμενόταν - δεν υπήρξε συμφωνία, αλλά η ελληνική πλευρά επέτυχε το μίνιμουμ στόχο της: Να δοθεί πράσινο φως για επιστροφή των Θεσμών στην Αθήνα, ώστε να ξεκινήσει ο τελικός γύρος διαπραγμάτευσης. Τώρα απομένει το δυσκολότερο μέρος της διαδρομής και η απόσταση που πρέπει να διανυθεί είναι μεγάλη. Το χάσμα μεταξύ αυτών που ζητούν οι δανειστές και όσων είναι διατεθειμένη να δώσει η κυβέρνηση δεν πρόκειται βέβαια να κλείσει στις διαβουλεύσεις που θα γίνουν τις επόμενες μέρες σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων.
Είναι ένας γόρδιος δεσμός που μπορεί να λυθεί μόνον σε πολιτικό επίπεδο – στο Eurogroup της 20ης Φεβρουαρίου ή σε επόμενη τηλεδιάσκεψη, αφού θα έχουν προηγηθεί άτυπες παρασκηνιακές διαβουλεύσεις που θα προλειάνουν το έδαφος, οδηγώντας σε συγκλίσεις και υπερβάσεις.
Τις επόμενες μέρες ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας και ο ΥΠΟΙΚ Ευκλείδης Τσακαλώτος θα ξεκινήσουν νέο κύκλο επαφών με Ευρωπαίους ηγέτες και αξιωματούχους των Θεσμών, προσπαθώντας να εξηγήσουν ότι η μη αποδοχή των προτεινόμενων μέτρων δεν συνιστά «αδιαλλαξία» από ελληνικής πλευράς, ούτε είναι αποτέλεσμα «δογματικών εμμονών» μιάς αριστερής κυβέρνησης.
Μέτωπο δανειστών
Θα διαμηνύσουν ότι η κυβέρνηση κατανοεί τους κινδύνους μιάς μεγάλης καθυστέρησης στο κλείσιμο της αξιολόγησης, αλλά δεν μπορεί να δεχθεί μέτρα που θα δυσχεράνουν την ανάκαμψη της οικονομίας και θα επιβαρύνουν περισσότερο τα φτωχότερα στρώματα του πληθυσμού.
Το πρόβλημα είναι ότι στη διαπραγμάτευση η Ελλάδα βρίσκεται πλέον μπροστά σε μέτωπο των δανειστών, οι οποίοι – παρά τις μεταξύ τους διαφορές απόψεων για επιμέρους θέματα (πρωτογενή πλεονάσματα, ελάφρυνση χρέους κλπ) – τηρούν ενιαία στάση, έχοντας συμφωνήσει ως προς το τι θα απαιτήσουν από τη χώρα μας.
Προκειμένου να επιτύχει συμφωνία που θα κλείσει γρήγορα της αξιολόγηση και θα επιτρέψει την ένταξη των ελληνικών χρεογράφων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ, η κυβέρνηση είναι εκ των πραγμάτων αναγκασμένη να καταφύγει σε συμβιβασμούς – να κάνει υποχωρήσεις.
Η κοινωνική και η πολιτική διάσταση
Είναι μια δύσκολη πολλαπλή εξίσωση με σκληρά προνομοθετημένα μέτρα και τήρηση «κόκκινων γραμμών», που πρέπει να βγάζει αποτέλεσμα πολιτικά και κοινωνικά ανεκτό.
Το τι θα δεχθεί να «θυσιάσει» και ποιο «αντάλλαγμα» θα εξασφαλίσει, ή ποιο όφελος θα αποκομίσει για την οικονομία γενικότερα, μπορεί να αποδειχθεί μελλοντικά πολύ σημαντικό – οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά.
Αυτό θα προσπαθήσει να εξηγήσει σήμερα ο Αλέξης Τσίπρας στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ, από την οποία το Μαξίμου περιμένει να επικροτήσει τους κυβερνητικούς χειρισμούς στο μέτωπο της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές, αποδεχόμενη ότι το προέχον τώρα είναι η ολοκλήρωση της αξιολόγησης και όχι η προσήλωση σε ιδεολογικοπολιτικές αρχές και διακηρύξεις.