Καθώς, οι ηγέτες των πλουσιοτέρων κρατών ετοιμάζονται για την σύνοδο των G20 που θα πραγματοποιηθεί στην Κίνα, ο Mohamed A. El-Erian Επικεφαλής Σύμβουλος επί των Οικονομικών στην Allianz και ο Michael Heise Επικεφαλής Οικονομολόγος στην Allianz SE συζητούν σε συνέντευξη τους το πόσο έτοιμη είναι η Κίνα έτοιμη να συμβαδίσει με τους ρυθμούς της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξη
Μετάφραση απόδοση κειμένου: Ελενα Ερμείδου
- Είναι η Κίνα στο σωστό δρόμο ώστε να επιτύχει σταθερή ανάπτυξη;. Τι πιθανότητες υπάρχουν κάτι να πάει στραβά;
- Michael Heise: Η Κίνα θα είναι η κινητήριος δύναμη ανάπτυξης στην παγκόσμια οικονομία για πολλά χρόνια. Το βασικό ερώτημα, που προκύπτει, πόσο εύκολη θα είναι η διαδικασία αυτή, τι εμπόδια θα συναντήσει και αυτό εξαρτάται από το αν οι υπεύθυνοι αντιμετωπίσουν σωστά του κινδύνους.
Κατά την άποψη μου, ο κυριότερος κίνδυνος είναι μία χρηματοπιστωτική έκρηξη, κυρίως στις κρατικές επιχειρήσεις που σημαίνει ότι έχει υπάρξει κακή κατανομή των οικονομικών πόρων.
Υπάρχει ο κίνδυνος της φούσκας των ακινήτων.
Ο τρόπος που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση του κινδύνους αυτούς θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό, αν μετάβαση της κινεζικής οικονομίας σταδιακή και σταθερή, όπως ήταν στο παρελθόν.
Αυτά θα πρέπει να συζητηθούν, απαραιτήτως.
- Mohamed A. El-Erian: Συμμερίζομαι την άποψη του Michael ότι η τρέχουσα επιβράδυνση από τα πολύ ψηλά ιστορικά ποσοστά ανάπτυξης δεν θα μεταφραστεί σε ανώμαλη προσγείωση και ότι οι κινέζοι αξιωματούχοι έχουν κάνει καλή δουλειά για την μετάβαση της οικονομίας της χώρας, σε ένα περιβάλλον παγκόσμιας αβεβαιότητας.
Από άποψη ανάπτυξης, η Κίνα διανύει μία φάση που δύσκολα άλλες χώρες έχουν καταφέρει να διαχειριστούν. Είναι αυτό που οι οικονομολόγοι λένε –η μετάβαση των μεσαίων εισοδημάτων. Αρκετά πράγματα έχουν αλλάξει και οι οικονομική πολιτική καλείται να εξελιχθεί αναλόγως.
Η Κίνα καλείται να το επιτύχει αυτό εν μέσω παγκόσμιας οικονομικής επιβράδυνσης υπερβάλλουσας εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας και εν μέσω των πειραματισμών στο παγκόσμιο νομισματικό σύστημα από τις κεντρικές τράπεζες.
Αναμφίβολα πρόκειται για μία δύσκολη διαδικασία.
-Αλλά, δεν είναι πολύ αργά για να γίνει αυτή η διαχείριση; Το χρέος προς ΑΕΠ είναι ήδη σε τρομακτικά υψηλά επίπεδα.
- Michael Heise: Είναι ανησυχητικό να παρακολουθούμε το δείκτης χρέους να αυξάνεται από το 85% στο 174% του ΑΕΠ από το 2008 και ειδικά στο μη χρηματοοικονομικό τομέα. Πρόκειται για μία απότομη άνοδο η οποία δεν καθιστά βιώσιμη την οικονομία. Αιτία είναι ο δανεισμός προς τις κρατικές επιχειρήσεις οι οποίες έχουν δημιουργήσει πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα σε ορισμένους τομείς.
Αυτό είναι το βασικότερο πράγμα που οι κινέζοι κυβερνώντες θα πρέπει να αντιμετωπίσουν. Θα πρέπει να αναμορφώσουν το σύστημα και να κόψουν την παραγωγική ικανότητα των κρατικών επιχειρήσεων η οποία τροφοδοτείται από τις κρατικές τράπεζες.
Το να γίνει αυτό, ασφαλώς είναι πολύ δύσκολη υπόθεση για την κινεζική κυβέρνηση καθώς θα πρέπει να περικοπούν και θέσεις εργασίας, για αυτό και κατανοώ την καθυστέρηση των αποφάσεων. Ωστόσο, αν η υπόθεση δεν ελεγχθεί τώρα, το χρέος θα ξεφύγει εκτός ελέγχου οδηγώντας σε επίμονες προσαρμογές στο μέλλον.
- Παρόμοια αλλά και διαφορετικά, από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κεντρικές τράπεζες της Δύσης, Mohamed, θα συμφωνούσατε;
- Mohamed A. El-Erian: Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία τα επίπεδα του χρέους πρέπει να ελεγχθούν από τους κυβερνώντες. Τούτων λεχθέντων, το λάθος θα ήταν να εφαρμοστεί η εμπειρία της Δύσης στην Κίνα χωρίς να ληφθούν υπόψη κάποιοι παράγοντες. Αν μου επιτρέπεται, σας παραθέτω κάποια παραδείγματα να καταλάβετε τι εννοώ. Πρώτον, η Κίνα είναι ήδη μία κλειστή οικονομία, έτσι δεν είναι εύκολο να έχουμε μία αναγκαστική απομόχλευση λόγω των μεγάλων και άτακτων εκροών κεφαλαίων. Αυτό δεν είναι, σαν αυτό που είδαμε στην Ελλάδα, για παράδειγμα, ή σε μία τυπική χώρα των αναδυομένων οικονομιών.
Δεύτερον, η Κίνα έχει πολλά περιουσιακά στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων και των αποθεματικών. Ετσι, ενώ, οι εποπτικές αρχές δεν επιθυμούν λάθη, κάποια, ωστόσο λάθη σε ό,τι αφορά την διαχείριση του χρέους δικαιολογούνται Δεν είναι μία κλασική περίπτωση χώρα αναδυομένων οικονομιών σε ότι αφορά το ενεργητικό και το παθητικό της.
Τρίτον, τα περισσότερα προβλήματα τα έχουν οι κρατικές επιχειρήσεις και ημί –κρατικές. Εδώ, και πάλι η χρηματοοικονομική απομόχλευση δεν μπορεί να επιβληθεί στο σύστημα από την φυγή πιστωτών και διστακτικών μετόχων
Ετσι, θα υποστήριζα την άποψη ότι η διαχείριση της υπερβάλλουσας χρηματοοικονομικής δραστηριότητας του δημοσίου τομέα αποτελεί προτεραιότητα αλλά θα ήθελα να προειδοποιήσω ότι το σύστημα μπορεί να εξαναγκαστεί σε απομόχλευση παρόμοιας όσων έχουμε δεν σε άλλες αναδυόμενες οικονομίες το 2008 και 2009.
Επίσης ένα ακόμα πρόβλημα είναι ότι δανείζεσαι σε ξένο νόμισμα, σε δολάρια, αλλά τα έσοδα φαίνονται από το εγχώριο νόμισμα. Εστι, υπάρχει αναντιστοιχία νομισμάτων. Δεν μπορείς φυσικά να τυπώσεις δολάρια.
- Πώς θα συμβαδίσει η Κίνα με την παγκόσμια οικονομική τάξη;
- Mohamed A. El-Erian: Το πρώτο ερώτημα είναι: Μπορεί ο κόσμος να φιλοξενήσει την Κίνα; Η ιστορία αποδεικνύει ότι οι κατεστημένες δυνάμεις δυσκολεύονται να παρευρεθούν στην αίθουσα αποφάσεων με άλλες αναδυόμενες οικονομίες. Το πιο απλό παράδειγμα είναι η διστακτικότητα να αυξηθούν τα δικαιώματα ψήφου της Κίνας σε πολυμερείς οργανισμούς. Η Κίνα ξεκάθαρα έχει χαμηλή εκπροσώπηση με δεδομένο το μέγεθος της οικονομίας της και την επιρροή της. Ετσι, προκύπτει η ερώτηση κατά ποσόν η παγκόσμια οικονομία μπορεί να φιλοξενήσει μία κινεζική ανάπτυξη και πόσο εύκολα τα κέντρα εξουσίας της Ευρώπης και των ΗΠΑ θα δώσουν χώρο στην Κίνα.
Δεύτερον, μπορεί η Κίνα να ανταποκριθεί στις παγκόσμιες υποχρεώσεις της; Από ιστορικής άποψης είναι μάλλον ασυνήθιστο να έχουμε μία οικονομία με χαμηλό κατά κεφαλήν εισόδημα, συστημική. Η Κίνα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στο κόσμο, αλλά απομένει πολύς δρόμος να φτάσει τους 20 πρώτους. Πόσο μάλλον τους 10 πρώτους στο κατά κεφαλήν εισόδημα.
Ο ρόλος της Κίνας στην παγκόσμια οικονομία, έτσι λοιπόν είναι δύσκολος. Θα εξαρτηθεί από το πόσο εύκολα θα συστεγαστεί με τους άλλους. Δεν είναι εύκολες ερωτήσεις, αυτές.
- Michael Heise: Πρόκειται για πολύ ενδιαφέρουσες σκέψεις. Οι αξίες και οι πολιτικές παραμένουν αρκετά διαφορετικές από τις δικές μας.
Πολλοί εξ αυτών που λαμβάνουν αποφάσεις στην Ευρώπη, ακόμα δεν τον γνωρίζουν αυτό. Νομίζουν ότι η Κίνα πρέπει να συγκλίνει με την Δύση. Πρέπει να εξοικειωθούμε με την Κίνα. και με κάποιες θέσεις και αξίες που είναι διαφορετικές από εκείνες της Ευρώπης.
Η Κίνα θα είναι ο οδηγός της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης για μερικά χρόνια Οι ρυθμοί ανάπτυξης μπορεί να μειωθούν κατά 5% με 6% μεσοπρόθεσμα, ίσως τα επόμενα 5 με 10 χρόνια. Διάστημα του οποίου οι ρυθμοί ανάπτυξης θεωρούνται
Η πορεία προς μία χαμηλότερη ανάπτυξη δεν θα είναι ομαλή καθώς η Κίνα αποκτά όλο και μεγαλύτερη έκθεση στις παγκόσμιες αγορές. Εχει ξεκινήσει η απελευθέρωση του χρηματοπιστωτικού της συστήματος κάτι το οποίο είναι θετικό, ωστόσο παράγει μεταβλητότητα κεφαλαίων και ανταλλαγές ροών.
Η Κίνα επίσης θα πρέπει να επιλύσει άλλα βασικά προβλήματα. Η γήρανση του πληθυσμού θα προκαλέσει προβλήματα στην οικονομία. Η συνταξιοδότηση ή η παροχή υπηρεσιών υγείας σε ηλικιωμένους ανθρώπους δεν είναι εύκολη υπόθεση. με το δεδομένο ότι το ΑΕΠ στην Κίνα βρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα.
- Και εδώ έρχεται το ερώτημα, αν η Δυτική Οικονομία ταιριάζει για όλους. Η Κίνα φαίνεται να μην μπαίνει στην νοοτροπία αυτή, αν δούμε το παράδειγμα της συναλλαγματικής ισοτιμίας.
- Mohamed A. El-Erian: Υποψιάζομαι εν μέρει αυτό αντανακλά, στην απροθυμία των προηγμένων οικονομιών να υιοθετήσουν το πολυμερές σύστημα. Η Κίνα έχει μετείχε σε δύο πρωτοβουλίες. Η μία είναι η δημιουργία της νέας Ασιατικής Επενδυτικής Τράπεζας Υποδομών, AIIB, και η άλλη είναι η δημιουργία της Νέας Αναπτυξιακής Τράπεζας σε συνεργασία με άλλες χώρες των BRICS.
Σε ό,τι αφορά την AIIB, η Κίνα εργάστηκε προκειμένου να διασφαλίσει υψηλά πρότυπα και υπάρχει ελπίδα ότι η Κίνα θα μεταρρυθμίσεις το πολυμερές σύστημα. Αυτό μπορεί να βοηθήσει και στην αναμόρφωση του νομισματικού συστήματος.
- Michael Heise: Οι κινέζοι επιχειρούν να μην ακολουθήσουν πολιτικές χαμηλών επιτοκίων που ακολούθησαν οι δυτικοί με το τους κανόνες ποσοτικής χαλάρωσης. Διαθέτουν δημοσιονομικές δαπάνες αλλά τα ελλείμματα είναι χαμηλότερα, αυτών, της Δύσης
Υπάρχουν και άλλες θεμελιώδεις διαφορές στην νομοθεσία και στις οικονομικές διαδικασίες. Ο ρόλος των κρατικών επιχειρήσεων, το άνοιγμα στον παγκόσμιο ανταγωνισμό και σε νέους παίκτες, ο τρόπος που κατανέμονται οι πιστώσεις. Οι διαφορές αυτές θα δημιουργήσουν εντάσεις στα επόμενα χρόνια.
- Λίγα στοιχεία της κινεζικής οικονομίας έχουν πολιτικοποιηθεί. Το γιουάν ανήκει σε αυτή την κατηγορία.
- Michael Heise: Η υποτίμηση του renminbi από τα μέσα του 2015, ήταν μία πολιτική παρασιτισμού. Σήμερα η οικονομία της Κίνας δεν έχει πολλές επιλογές να τρέξει με ισχυρούς ρυθμούς, αν δεν δημιουργήσει αρνητικές παρενέργειες. Η μείωση των επιτοκίων παράγει περισσότερη ρευστότητα μέσα από τις νομισματικές πολιτικές οδηγώντας δημοσιονομικές υπερβολές και προς το χειρότερο.
Οι δημόσιες επενδύσεις με στόχο την ανάπτυξη θα επιδεινώσουν το πρόβλημα σε μερικούς τομείς της οικονομίας. Επομένως, μία σταδιακή υποτίμηση τη ισοτιμίας είναι θεμιτή. Βοηθά στην αναθέρμανση της οικονομίας. Δεν θα το επικρίνω, και αναμένω να συνεχιστεί μία μέτρια υποτίμηση του Γιουάν. Μπορεί να μην αρέσει στους εμπορικούς εταίρους, αλλά θα πρέπει να προσαρμοστούν.
- Mohamed A. El-Erian: Η συναλλαγματική ισοτιμία αποτελεί καλό παράδειγμα για διαμάχες μεταξύ Κίνας και Διεθνώς. Από την εγχώρια πλευρά, της Κίνας, είναι καλό να αποδυναμωθεί το νόμισμα, αλλά με βάση την Διεθνή προοπτική το ασθενέστερο νόμισμα αυξάνει τις εντάσεις, όχι μόνο στο εμπόριο και στο χρηματοοικονομικό τομέα αλλά και στις πολυμερείς προσπάθειες στο να εισηχθεί το κινεζικό νόμισμα στα παγκόσμια αποθεματικά του. Θυμηθείτε ότι πάει σχεδόν μόλις ένας χρόνος που το RMB προστέθηκε στο καλάθι των ισοτιμιών του ΔΝΤ.
Πηγή: www.allianz.com