Να... ακρωτηριάσουν το νέο Πτωχευτικό Κώδικα πριν ακόμη φτάσει στη Βουλή επιχειρούν οι τράπεζες, με μοχλό πίεσης προς το υπουργείο Οικονομικών το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, που παρενέβη σήμερα στη δημόσια συζήτηση για το θέμα, υιοθετώντας θέσεις που συζητούνται στους τραπεζικούς κύκλους αλλά δεν έχουν διατυπωθεί επίσημα από την Ελληνική Ένωση τραπεζών.
Όπως φαίνεται από τη σημερινή σχετική ανακοίνωση του ΤΧΣ, με την οποία δημοσιοποιείται περιληπτικά το περιεχόμενο επιστολής που εστάλη στον Χρήστο Σταϊκούρα, κυριότερος στόχος είναι να... «κουρευτεί» ο εξωδικαστικός μηχανισμός που θα επέτρεπε στα φυσικά πρόσωπα να ζητούν «κούρεμα» των οφειλών τους στις τράπεζες, το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία.
Αυτός ο μηχανισμός θα πρόσφερε μία πραγματική διέξοδο στους υπερχρεωμένους, ανεξάρτητα αν η υπερχρέωση τους προκύπτει ως αποτέλεσμα οφειλών στις τράπεζες ή στο Δημόσιο, δίνοντας τη δυνατότητα να υποβάλλουν μία αίτηση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του εξωδικαστικού μηχανισμού με σκοπό να ρυθμιστεί με βιώσιμο τρόπο η συνολική οφειλή ανάλογα με τις εισοδηματικές τους δυνατότητες.
Απηχώντας τις πιο σκληρές θέσεις που έχουν κατά καιρούς διατυπωθεί στους τραπεζικούς κύκλους, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ένας κρατικός οργανισμός που όμως τελεί υπό ειδική εποπτεία των Ευρωπαίων δανειστών, ουσιαστικά προτείνει να αχρηστευθεί αυτός ο μηχανισμός για τα φυσικά πρόσωπα, με τη θεσμοθέτηση ενός «κόφτη» τόσο αυστηρού, ώστε στην πράξη πολύ λίγοι να μπορούν να ζητήσουν «κούρεμα» και όλοι οι υπόλοιποι να οδηγούνται στη διαδικασία της πτώχευσης, που αποτελεί το δεύτερο σκέλος του πτωχευτικού κώδικα και καταλήγει στην πλήρη ρευστοποίηση περιουσίας υπέρ των πιστωτών.
Ειδικότερα, προτείνεται να έχουν δικαίωμα υποβολής αίτησης στον εξωδικαστικό μηχανισμό μόνο όσοι υπερχρεωμένοι είχαν μία μεγάλη μείωση εισοδήματος το αμέσως προηγούμενο χρονικό διάστημα, τριών ή έξι μηνών, και όχι όλοι όσοι έχουν υπερβολικές οφειλές και δεν μπορούν να τις εξυπηρετήσουν, ακόμη και αν δεν είχαν πρόσφατα μια μείωση εισοδήματος. Τούτο σημαίνει ότι, αν υιοθετηθεί η πρόταση αυτή, ο εξωδικαστικός μηχανισμός θα γίνει μια πλατφόρμα για πολύ λίγους και όχι ένα εργαλείο γενικής αντιμετώπισης της υπερχρέωσης.
Η δεύτερη πρόταση του ΤΧΣ, που αναδεικνύεται με τη σημερινή ανακοίνωση, είναι μία πρόταση που ουσιαστικά θα αλλοιώσει τη λογιστική απεικόνιση των προβληματικών δανείων από τις τράπεζες, στην πραγματικότητα κρύβοντας το αληθινό ύψος των προβληματικών δανείων.
Το ΤΧΣ προτείνει να δοθεί η δυνατότητα στις τράπεζες, όταν ένας δανειολήπτης ζητάει την εξωδικαστική ρύθμιση των οφειλών του, να μην ακολουθεί η τράπεζα την ορθή διαδικασία κατηγοριοποίησης των δανείων στην κατηγορία unlikely to pay, δηλαδή στα δάνεια που δεν είναι πιθανό να πληρωθούν, ώστε η τράπεζα να μη χρειάζεται να σχηματίζει αμέσως προβλέψεις. Πρόκειται για μία πρόταση χρηματοπιστωτικής αλχημείας, που είναι πολύ αμφίβολο αν μπορεί να γίνει δεκτή όχι από την κυβέρνηση αλλά από τον ενιαίο εποπτικό μηχανισμό της ΕΚΤ.
Η ανακοίνωση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας
Σειρά βελτιώσεων και συμπληρώσεων, του «Κώδικα Διευθέτησης Οφειλών & Παροχής Δεύτερης Ευκαιρίας», προτείνει η Διοίκηση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) με επιστολή προς τον Υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα.
Στην επιστολή που υπογράφουν ο Πρόεδρος του Γενικού Συμβουλίου του ΤΧΣ Α. Βερύκιος και ο Διευθύνων Σύμβουλος Μ. Czurda, επισημαίνεται ότι η σχετική πρωτοβουλία είναι επίκαιρη και, καταρχήν ορθή, καθώς στο πλαίσιό της υιοθετούνται και προτάσεις που είχε υποβάλλει το ΤΧΣ παλαιότερα.
Την τελευταία δεκαετία, η οικονομία βίωσε μεγάλη οικονομική κρίση, η οποία έπληξε επιχειρήσεις, επαγγελματίες και πλήθος νοικοκυριών. Παρά το γεγονός, ότι ελήφθησαν κατά καιρούς μέτρα και νομοθετικές πρωτοβουλίες, αποδείχθηκε ότι δεν ήταν αποτελεσματικά για την επαρκή διευθέτηση του προβλήματος. Στην ήδη βεβαρημένη κατάσταση προστέθηκε και η πανδημία (covid-19) με αποτέλεσμα να γίνουν εντονότεροι οι τριγμοί στη διεθνή οικονομία εντείνοντας ευρύτερο κλίμα ανησυχίας.
Αναμφισβήτητα υπάρχει ανάγκη να δημιουργηθεί ένα ενιαίο, διαφανές και αυτοματοποιημένο πλαίσιο διεκπεραίωσης όλων των διαδικασιών τόσο για τους οφειλέτες, όσο και τους πιστωτές.
Στο πλαίσιο αυτό, οι ειδικότερες προτάσεις στις οποίες έχει καταλήξει η Διοίκηση του ΤΧΣ, μεταξύ άλλων είναι:
- Η περαιτέρω αξιολόγηση του περιορισμού της εύλογης «περιμέτρου» των οφειλετών φυσικών προσώπων που πραγματικά χρήζουν της προστασίας από τη διαδικασία της εξωδικαστικής ρύθμισης των οφειλών τους και δεδομένου ότι η εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών θα πρέπει να αφορά φυσικά πρόσωπα που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες, προτείνεται να συμπεριληφθεί ως πρόσθετο κριτήριο επιλογής των δικαιούχων η σημαντική, πάνω από ένα συγκεκριμένο ποσοστό, μείωση του οικογενειακού εισοδήματος εντός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος (π.χ. 3 ή 6 μήνες)
- Η προσφυγή δανειολήπτη στη διαδικασία του εξωδικαστικού μηχανισμού διευθέτησης να μην αποτελεί αναγκαστικά ένδειξη ή κριτήριο πιθανής αδυναμίας πληρωμής οφειλών (Unlikely To Pay) και αλλαγής του χαρακτηρισμού του δανειολήπτη
- Πριν από την έναρξη εφαρμογής του νόμου, θα πρέπει να υπάρξει συντονισμός και προεργασία από όλους τους εμπλεκομένους φορείς (κρατικές αρχές, πιστωτικά ιδρύματα και λοιπούς φορείς του ιδιωτικού τομέα που σχετίζονται με το αντικείμενο του νόμου), ώστε η ουσιαστική και λειτουργική ημερομηνία έναρξης του νόμου να μην καθυστερήσει.
Με γνώμονα την προάσπιση της σταθερότητας του τραπεζικού συστήματος προς όφελος του δημόσιου συμφέροντος και της κοινωνίας, το ΤΧΣ θα συνεχίσει να είναι αρωγός κάθε πρωτοβουλίας και δράσης που αποβλέπει στην οικονομική ευρωστία της χώρας και των πολιτών της.