Η Ελλάδα και άλλες υπερχρεωμένες χώρες όπως η Ιταλία που είδαν το κόστος δανεισμού να εκτοξεύεται στα ύψη, περιμένουν ως «μάννα εξ΄ουρανού» την αρωγή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Η Κριστίν Λαγκάρντ έχει δεσμευτεί επ’ αυτού, ενώ προσφάτως διέρρευσαν πληροφορίες για το νέο πρόγραμμα στήριξης της ΕΚΤ προς τις υπερχρεωμένες χώρες, μέσω της αγοράς ομολόγων.
Η εφαρμογή, όμως του προγράμματος- νέου εργαλείου που έχει ως στόχο την έμπρακτη βοήθεια κυρίως προς τις χώρες του Νότου, που αντιμετωπίζουν και τα μεγαλύτερα δημοσιονομικά προβλήματα, δεν θα είναι διόλου εύκολη. Ήδη προσκρούει στην αντίρρηση του γερμανικού διευθυντηρίου, όπως αυτό εκφράζεται από τον πρόεδρο της Bundebank Γιοακίμ Νάγκελ, ο οποίος στην έκτακτη συνεδρίαση της ΕΚΤ τον προηγούμενου μήνα, διαφώνησε ανοιχτά με την υπόσχεση που δόθηκε για στήριξη του υπερχρεωμένου ευρωνότου.
Ο επικεφαλής της γερμανικής Κεντρικής Τράπεζας και επί χρόνια σφοδρός επικριτικής της χαλάρωσης της δημοσιονομικής πολιτικής, που ξεκίνησε ο Μάριο Ντράγκι και συνέχισε η Κριστίν Λαγκάρντ, εξέφρασε τη πλήρη αντίθεσή του στη λογική αλληλεγγύης που αναπτύσσει η ΕΚΤ. Υποστήριξε, όπως αποκαλύπτει το Reuters, ότι η Κεντρική Τράπεζα οφείλει να εστιάζει στην καταπολέμηση του υψηλού πληθωρισμού και όχι στην ενίσχυση των χωρών του Νότου.
Πρόκειται αναμφίβολα για μια ηχηρή παρέμβαση, για ένα μεγάλο γερμανικό όχι στα σχέδια της Λαγκάρντ για καταπολέμηση του κατακερματισμού των αγορών ομολόγων και έμπρακτης βοήθειας προς τον ευρωνότο, που η αλήθεια είναι πως δυσκολεύεται να δανειστεί. Μπορεί εκ πρώτης όψεως και με δεδομένο ότι άλλα «γεράκια» όπως ο Ολλανδός Κεντρικός τραπεζίτης Κλάας Κνοτ και ο Βέλγος ομόλογός του Πιερ Ουνς συντάσσονται με την Λαγκάρντ, το «μπλόκο» της Bundesbank να μην δημιούργει άμεσα κωλύμματα ή προβλήματα.
Αποτελεί, όμως ένα ισχυρό μήνυμα ότι το Βερολίνο προτίθεται να σφίξει τα λουριά, επιχειρώντας να επιβάλλει και πάλι τα «θέλω» και το δόγμα του, στη δημοσιονομική, οικονομική και νομισματική λειτουργία της Ευρώπης. Ένα τέτοιο μήνυμα, άλλωστε, έστειλε και ο νέος υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Κρίστιαν Λίντνερ, μέσω του προσχεδίου προϋπολογισμού για το 2023. Η Γερμανία, σύμφωνα με τον καταρτισθέντα προϋπολογισμό του Λίντνερ, τραβάει «χρεόφρενο», αυστηριοποιείται δημοσιονομικά, θέτοντας φρένο στον δανεισμό και περιορισμούς κινήσεων και ευελιξίας στα γερμανικά κρατίδια και την ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Προβλέπει ρητά ότι οι προϋπολογισμοί δεν θα πρέπει να ισοσκελίζονται με έσοδα από δάνεια, ενώ αποκλείει το ενδεχόμενο για τρίτο πακέτο ελαφρύνσεων προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις.
Τι προβλέπει το νέο πρόγραμμα της ΕΚΤ για τη στήριξη των υπερχρεωμένων χωρών
Το νέο πρόγραμμα της ΕΚΤ προβλέπει ότι θα επενδύσει σε ομόλογα της Ιταλίας, Πορτογαλίας, Ισπανίας και Ελλάδος, με κεφάλαια που θα προέρχονται από γερμανικά, γαλλικά και δανικά ομόλογα που λήγουν (αφορούν το έκτακτο πρόγραμμα PEPP). Στην ουσία δηλαδή η ΕΚΤ θα αγοράζει ομόλογα των αδύναμων χωρών του Νότου, χρησιμοποιώντας κεφάλαια των ισχυρών και πιο εύρωστων δημοσιονομικά κρατών.
Στόχος της ΕΚΤ είναι να αποφευχθεί η ασύμμετρη αύξηση του κόστους δανεισμού μεταξύ των χωρών της ευρωζώνης, ή όπως έχει επικρατήσει να λέγεται «ο κατακερματισμός στην αγορά των ομολόγων της ευρωζώνης».