Μπλόκο στην υφαρπαγή του ΦΠΑ από «εξαφανισμένους εμπόρους» επιχειρεί να βάλει η ΑΑΔΕ, θέτοντας σε εφαρμογή ένα νέο καθεστώς εποπτείας των εμπλεκόμενων επιχειρήσεων στις ενδοκοινοτικές συναλλαγές.
Τα μέτρα αφορούν στα προϊόντα που εισάγονται στην Ελλάδα από τρίτες χώρες, με σκοπό να επανεξαχθούν άμεσα σε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συνεπώς σε αυτά, δεν βεβαιώνεται ο ΦΠΑ στην Ελλάδα.
Όμως η διαδικασία αυτή, έθρεψε φαινόμενα απάτης, που κοστίζουν τουλάχιστον 140 δισ. ευρώ, στον προϋπολογισμό της ΕΕ, ενώ στην Ελλάδα οι απώλειες υπολογίζονται σε 6,5 δισ. ευρώ, ετησίως.
Η συνηθέστερη πρακτική της απάτης είναι η τύπου «καρουζέλ», κατά την οποία τα αγαθά κάνουν ένα κύκλο μεταξύ διαφόρων εταιρειών στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κάποια στιγμή «εξαφανίζεται» η εταιρεία η οποία όφειλε να αποδώσει στο Δημόσιο τον ΦΠΑ.
Επίσης, τα προϊόντα εισάγονται στην Ελλάδα αλλά αντί να εξαχθούν στην τρίτη χώρα της ΕΕ, όπως έχει δηλωθεί, μένουν Ελλάδα και διατίθενται στην εγχώρια αγορά. Φαινομενικά φαίνονται ότι έχουν εξαχθεί σε άλλη κοινοτική χώρα και για το λόγο αυτό δεν καταβάλλεται ο ΦΠΑ στην Ελλάδα, αλλά θα καταβληθεί στην άλλη χώρα. Έτσι τα προϊόντα διατίθενται στην Ελλάδα, χωρίς ΦΠΑ (24%), τον οποίο καρπώνεται το κύκλωμα.
Τι αλλάζει
Προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα φαινόμενα αυτά, με τη νέα εγκύκλιο του διοικητή της ΑΑΔΕ, Γιώργου Πιτσιλή, (Ε 2174/2020), καθιερώνεται αυστηρό πλαίσιο εποπτείας το οποίο μεταξύ άλλων προβλέπει εγγυητικές επιστολές για το ποσό του αναλογούντος ΦΠΑ, αλλά και υποχρέωση επανεξαγωγής των αγαθών σε διάστημα πέντε ημερών, από την εισαγωγή τους στην Ελλάδα.
Αναλυτικότερα οι προϋποθέσεις, προκειμένου να συμμετάσχουν στη διαδικασία της θέσης εμπορευμάτων σε ελεύθερη κυκλοφορία με απαλλαγή ΦΠΑ και άμεση αποστολή σε άλλο Κράτος Μέλος της Ε.Ε. είναι:
- Ο εγκατεστημένος εκτός Ε.Ε εισαγωγέας και ο αποκτών-πελάτης να είναι υποκείμενα στο φόρο πρόσωπα και διαθέτουν έγκυρα και εν ισχύ ΑΦΜ/VIES.
- Να εκδίδεται τιμολόγιο βάσει του οποίου δηλώνεται στη διασάφηση η δασμολογητέα αξία των εισαγομένων εμπορευμάτων. Σε περίπτωση όπου ο εισαγωγέας εγκατεστημένος εκτός Ε.Ε είναι και ο κύριος των εμπορευμάτων δεν απαιτείται τιμολόγιο και η δασμολογητέα αξία καθορίζεται βάσει των διατάξεων του Ενωσιακού Τελωνειακού Κώδικα,
- Να εκδίδεται τιμολόγιο από το οποίο προκύπτει η ενδοκοινοτική παράδοση των εμπορευμάτων, εκτός από τις περιπτώσεις όπου εισαγωγέας και αποκτών σε άλλο Κράτος Μέλος είναι το ίδιο πρόσωπο
- Προσκομίζεται έγγραφο μεταφοράς (φορτωτική), η οποία όμως υποβάλλεται ηλεκτρονικά σε χρόνο που προβλέπεται κατωτέρω.
- Για την οριστικοποίηση της απαλλαγής από τον ΦΠΑ ισχύουν τα ίδια δικαιολογητικά έγγραφα που απαιτούνται και για τους εγκατεστημένους σε άλλο Κράτος-Μέλος εισαγωγείς δηλ. ανακεφαλαιωτικοί πίνακες ενδοκοινοτικών παραδόσεων, με προθεσμία προσκόμισης στις τελωνειακές αρχές εντός είκοσι (20) ημερών από την λήξη της προθεσμίας υποβολής τους στις φορολογικές αρχές.
- Ορίζεται ως αρμόδια Τελωνειακή Περιφέρεια για την έκδοση έγκρισης τήρησης τελωνειακών διατυπώσεων εισαγωγής χωρίς υποχρέωση ορισμού φορολογικού αντιπροσώπου, για εισαγωγείς εγκατεστημένους σε άλλο Κράτος Μέλος, η Τελωνειακή Περιφέρεια στη χωρική αρμοδιότητα της οποίας βρίσκεται η έδρα του τελωνειακού αντιπροσώπου του εγκατεστημένου σε άλλο Κράτος Μέλος εισαγωγέα.
- Καταργείται το συμβόλαιο μεταφοράς εμπορευμάτων, ως δικαιολογητικού για τη χορήγηση της απαλλαγής ΦΠΑ κατά τη θέση εμπορευμάτων σε ελεύθερη κυκλοφορία στη χώρα μας και αποστολή σε άλλο Κράτος Μέλος της Ε.Ε.
- Ορίζεται η έννοια της «άμεσης αποστολής» εμπορευμάτων σε άλλο Κράτος Μέλος της Ε.Ε. Συγκεκριμένα, νοείται η μεταφορά αυτών το αργότερο εντός πέντε (5) ημερών από την ημερομηνία έκδοσης της άδειας παράδοσης υπό την προϋπόθεση ότι ο τόπος παραμονής των εμπορευμάτων για το ανωτέρω χρονικό διάστημα έχει εκ των προτέρων γνωστοποιηθεί στις τελωνειακές αρχές.
- Ευνόητο είναι ότι οι χώροι όπου τα εμπορεύματα παραμένουν για το ανωτέρω περιορισμένο χρονικό διάστημα είναι χώροι αποθήκευσης εμπορευμάτων όπου μπορούν να εναποτεθούν εμπορεύματα ή να πραγματοποιηθούν ορισμένες εργασίες πριν την αναχώρησή τους, δηλ. χώροι είτε εγκεκριμένοι από τις τελωνειακές αρχές π.χ αποθήκες τελωνειακής αποταμίευσης, αποθήκες τελωνειακής αποθήκευσης, αποθήκες σε χώρους Ελευθέρων Ζωνών, είτε χώροι που λειτουργούν νομίμως ως αποθηκευτικές εγκαταστάσεις στο εσωτερικό της χώρας.
- Σε περίπτωση όπου δεν γνωστοποιείται ο τόπος και η αιτιολογία παραμονής των εμπορευμάτων για το ανωτέρω χρονικό διάστημα μετά την ολοκλήρωση των τελωνειακών διατυπώσεων εισαγωγής, τα εμπορεύματα πρέπει να εγκαταλείψουν το έδαφος της χώρας με την έκδοση της άδειας παράδοσης.
Μέτρα κατά της απάτης
Παράλληλα, θεσπίζονται μέτρα για την πρόληψη και καταπολέμηση φαινομένων καταστρατήγησης μέσω της αξιοποίησης πληροφοριών που προκύπτουν από δίκτυα ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των Κρατών Μελών της Ε.Ε. στο πλαίσιο της διοικητικής συνεργασίας και καταπολέμησης της απάτης ΦΠΑ. Ειδικότερα:
- Προβλέπεται απαγόρευση θέσης εμπορευμάτων σε ελεύθερη κυκλοφορία με εφαρμογή του τελωνειακού καθεστώτος 42 σε περίπτωση όπου το ΑΦΜ/VIES του εισαγωγέα ή του αποκτώντα πελάτη των εμπορευμάτων στο άλλο Κράτος Μέλος έχει διαγραφεί από το σύστημα VIES.
- Θεσπίζεται η υποχρέωση σύστασης εγγύησης ισόποσης με το ποσό του ΦΠΑ που τυγχάνει απαλλαγής, διενέργεια φυσικού ελέγχου των εμπορευμάτων και υποβολή αιτήματος διοικητικής συνδρομής σε περιπτώσεις όπου ο εισαγωγέας ή ο αποκτών πελάτης των εμπορευμάτων φέρεται, βάσει πληροφοριών, ως «εξαφανισμένος έμπορος» ή «εμπλεκόμενος σε απάτη ΦΠΑ τύπου εξαφανισμένου εμπόρου».
- Η εγγύηση αποδεσμεύεται ή καταπίπτει ανάλογα με τα αποτελέσματα της διοικητικής συνδρομής.
- Στα αιτήματα διοικητικής συνδρομής που υποβάλλονται από τις τελωνειακές αρχές προς την αρμόδια Δ/νση Ελέγχων - Τμήμα ΣΤ : Διοικητικής Συνεργασίας και Ανταλλαγής Πληροφοριών Φ.Π.Α της Γεν. Δ/νσης Φορολογικής Διοίκησης (Σίνα 2-4, 106 72 Αθήνα) πρέπει να φέρουν την ένδειξη «ΕΠΕΙΓΟΝ-ΕΧΕΙ ΣΥΣΤΑΘΕΙ ΕΓΓΥΗΣΗ».
