Με τις μεγάλες επενδύσεις σε ΑΠΕ, η Ελλάδα μπορεί να γίνει η... «μπαταρία» της Ευρώπης, έλεγε πρόσφατα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Ομως η “πράσινη μετάβαση” έχει πολλές... στροφές και ο “μύθος” των ΑΠΕ ένα τέλος, που βρίσκεται κοντά.
Η εποχή του εύκολου κέρδους και των υψηλών αποδόσεων στις ΑΠΕ τελειώνει οριστικά, προειδοποίησε χθες ο επικεφαλής του ομώνυμου ενεργειακού ομίλου Ευάγγελος Μυτιληναίος, επισημαίνοντας ότι οι "αλόγιστες επενδύσεις στον κλάδο χωρίς συνολικό σχεδιασμό", δημιουργούν συνθήκες ανορθολογισμού και οδηγούν το ενεργειακό σύστημα σε “μπλακ άουτ”. Η προσαρμογή θα είναι οδυνηρή για τους μικρούς επενδυτές, που πίστεψαν ότι μπορούν να εξασφαλίσουν σταθερό υψηλό εισόδημα από τις ΑΠΕ
Πλεονασματική παραγωγή που πετιέται
“Πριν αλέκτωρ φωνήσαι”, οι εξελίξεις επιβεβαιώνουν πλήρως τις προειδοποιήσεις του: Η διάθεση του παραγόμενου ρεύματος δεν είναι διασφαλισμένη, για την τιμή πώλησης δεν υπάρχει σιγουριά, το ρίσκο των επενδύσεων αυξάνεται και οι τράπεζες αναθεωρούν τα κριτήρια χρηματοδότησης εταιρειών του κλάδου. Οι σχετικές ειδήσεις της ημέρας:
- Το ρεύμα που παράγεται από ΑΠΕ συχνά πλεονάζει – ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες και την καταναλωτική ζήτηση. Το τελευταίο δίμηνο “πετάχθηκε” πολλές φορές επί ώρες και ημέρες, ή πουλήθηκε σε τιμές έως και αρνητικές – δηλαδή οι παραγωγοί πλήρωσαν για να το “ξεφορτωθούν”
- Τα δίκτυα μεταφοράς που είναι σχεδιασμένα για μικρότερα φορτία, συχνά υπερφορτώνονται λόγω της πρόσθετης παραγωγής από ΑΠΕ. Για να αποφευχθούν μπλακ-άουτ, πρέπει συχνά να μένουν εκτός δικτύου κάποιοι παραγωγοί ρεύματος
- Σύντομα μπορεί να διακοπεί η καταβολή αποζημιώσεων για την ηλεκτρική ενέργεια που «πετάει» εκτός συστήματος ο ΑΔΜΗΕ
Η διάθεση της παραγωγής δεν είναι λοιπόν εξασφαλισμένη για τους επενδυτές που έχουν άδειες εγκατάστασης φωτοβολταϊκών και αιολικών πάρκων, ή σχεδιάζουν επενδυτικά projects χωρίς να έχουν κλεισμένα δεσμευτικά συμβόλαια με προκαθορισμένη τιμή κιλοβατώρας.
"Σφιχτότερες" οι τράπεζες
Με αβέβαιη τη διάθεση της παραγωγής και την τιμή πώλησης, είναι προφανές ότι το ρίσκο των επενδύσεων σε ΑΠΕ αυξάνεται. Οι τράπεζες σπεύδουν να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα, θέτοντας αυστηρότερα κριτήρια στη χρηματοδότηση των σχετικών projects
Τραπεζικοί παράγοντες επισημαίνουν ότι όπως δείχνουν τα στοιχεία, υπάρχει πλέον ανισορροπία προσφοράς-ζήτησης, καθώς το εγκατεστημένο δυναμικό των ΑΠΕ αυξήθηκε ταχύτατα την τελευταία διετία.
Μεγαλώνει λοιπόν το ρίσκο χρηματοδότησης νέων μονάδων που δεν έχουν εξασφαλίσει εγγυημένες τιμές ή μακροπρόθεσμα συμβόλαια παροχής ρεύματος. Οι χρηματοδοτήσεις θα δίνονται με δυσκολία και προφανώς με υψηλότερα επιτόκια.
Κατάργηση επιδοτήσεων - Θα μείνουν λίγοι και ισχυροί
Ποιά θα είναι η “επόμενη ημέρα” στον κλάδο, το είπε χθες ο Ευάγγελος Μυτιληναίος:
- Θα υπάρξει συγκέντρωση στον κλάδο. Οι ¨μικροί” θα απορροφηθούν ή θα εξαγοραστούν. Η αγορά θα συγκεντρωθεί σε χέρια λίγων και ισχυρών ομίλων με καθετοποιημένες δραστηριότητες στην παραγωγή, αποθήκευση και διανομή ρεύματος.
- Οι επιδοτήσεις για νέες μονάδες θα σταματήσουν, όπως και άλλες άμεσες ή έμμεσες "βοήθειες" σε παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας
