Μπαράζ ελέγχων στις υποθέσεις που παραγράφονται την 31η Δεκεμβρίου 2020, πραγματοποιούν οι φορολογικές αρχές, με βασικό εργαλείο το ξεσκόνισμα των τραπεζικών λογαριασμών.
Φέτος από τους σαρωτικούς φορολογικούς ελέγχους δεν ξεφεύγουν ούτε οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι, καθώς εκτός η ΑΑΔΕ επεκτείνει και σε αυτές τις κατηγορίες τους ελέγχους, προκειμένου να διαπιστώσει εάν έχουν αποκρύψει εισοδήματα.
Ήδη έχουν εντοπιστεί δεκάδες χιλιάδες μισθωτοί και συνταξιούχοι οι οποίοι δεν έχουν δηλώσει το έτος 2014 μέρος ή το σύνολο των αποδοχών τους, άλλοι που δεν έχουν υποβάλει φορολογικές δηλώσεις και ορισμένοι που δεν δήλωσαν αναδρομικά.
Οι συνήθεις ελεγκτικοί στόχοι είναι οι επιχειρήσεις στις οποίες οι πραγματοποιούμενοι έλεγχοι είναι χιλιάδες αυτή την περίοδο, προκειμένου να προλάβουν την παραγραφή στις 31 Δεκεμβρίου.
Ο φορολογούμενος, φυσικό ή νομικό πρόσωπο που δεν θα ελεγχθεί και δεν θα λάβει φύλλο ελέγχου έως την 31 Δεκεμβρίου 2020, δεν θα μπορεί να ελεγχθεί το 2021 και μετά, πλην εξαιρετικών περιπτώσεων, που εντοπιστούν πρόσθετα στοιχεία και μόνον όταν αυτά μπορούν να χαρακτηριστούν «συμπληρωματικά».
Πλέον, το βασικό εργαλείο των φορολογικών ελέγχων που πραγματοποιούνται, είναι το «Ειδικό Λογισμικό Ελέγχου Προσαύξησης Περιουσίας», το οποίο σκανάρει τους τραπεζικούς λογαριασμούς και αντλεί στοιχεία, για τις καταθέσεις των φορολογουμένων και τα συγκρίνει με τα δηλωθέντα εισοδήματα της συγκεκριμένης χρονικής περιόδου.
Όταν διαπιστωθεί δυσαρμονία, τότε καλείται για εξηγήσεις ο υπόχρεος και αν δεν πείσει, τότε τους επιβάλλονται πρόστιμα και προσαυξήσεις που υπερβαίνουν ακόμη και το 90% των τραπεζικών καταθέσεων, όπως έχει δείξει η εμπειρία.
Ποιες υποθέσεις είναι στο στόχαστρο
Στο επίκεντρο των ελέγχων, ενόψει του κινδύνου της παραγραφής είναι οι υποθέσεις των ετών 2014, 2011, 2009 και 2004, ανάλογα με την περίπτωση και το αν υπάρχουν ή όχι φορολογικές παραβάσεις.
Βασικός κανόνας της παραγραφής είναι η πενταετία, από το εν λόγω φορολογικό έτος, αλλά, εκτείνεται σε 8, 10 ή και 15 χρόνια ανάλογα με την περίπτωση και την παράβαση.
Αναλυτικότερα οι υποθέσεις που παραγράφονται στις 31 Δεκεμβρίου 2020 είναι οι ακόλουθες:
- Οι φορολογικές υποθέσεις της χρήσης 2014 (φορολογίας εισοδήματος και ΦΠΑ), για τις οποίες έχουν υποβληθεί αρχικές εμπρόθεσμες δηλώσεις ή για τις οποίες έχουν υποβληθεί αρχικές εκπρόθεσμες δηλώσεις το αργότερο μέχρι τις 31-12-2019. Οι συγκεκριμένες υποθέσεις υπάγονται στον κανόνα της 5ετούς παραγραφής. Στην ουσία είναι 5+1 έτη, δεδομένου ότι η πενταετής προθεσμία αρχίζει να μετράει, ένα έτος μετά από την εν λόγω φορολογική χρήση. Δηλαδή, για τη χρήση του 2014, η φορολογική δήλωση έπρεπε να υποβληθεί μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2015 και η προθεσμία που έχουν οι φορολογικές αρχές για τη διενέργεια ελέγχου ξεκίνησε να «τρέχει» από την 1-1-2016 και εκπνέει στις 31 Δεκεμβρίου 2020. Όποια επιχείρηση δεν ελεγχθεί για τη χρήση του 2014 μέχρι τις 31η Δεκεμβρίου 2020, δεν θα μπορεί να ελεγχθεί από την 1-1-2021. Σημειώνεται ότι έχουν ήδη παραγραφεί οι υποθέσεις για το έτος 2013 και τα προγενέστερα, εκτός και αν υπάρχουν «συμπληρωματικά στοιχεία».
- Οι υποθέσεις φορολογίας εισοδήματος που αφορούν στη χρήση του 2011, αλλά οι επιτηδευματίες «ξέχασαν» να υποβάλουν έγκαιρα φορολογικές δηλώσεις και τις υπέβαλαν εντός του 2017. Για τις συγκεκριμένες υποθέσεις η βασική προθεσμία παραγραφής, που είναι 5 χρόνια, έληξε κανονικά στις 31-12-2016 (5+1 έτος από το τη φορολογική χρήση), εφόσον υποβάλλονταν εμπρόθεσμη φορολογική δήλωση. Ωστόσο επειδή υποβλήθηκε εκπρόθεσμη δήλωση το 2017, η προθεσμία παραγραφής επεκτείνεται για μια τριετία ακόμη και φτάνει στα 8 έτη.
- Οι υποθέσεις φορολογίας εισοδήματος και ΦΠΑ της χρήσης του 2009, για τις οποίες προέκυψαν «συμπληρωματικά» στοιχεία. Εφόσον οι φοροελεγκτικές αρχές εντοπίζουν, μετά τη λήξη της κανονικής πενταετούς περιόδου παραγραφής, «συμπληρωματικά» στοιχεία, (π.χ. εικονικά τιμολόγια) από τα οποία προκύπτει ότι υπήρξε απόκρυψη εισοδήματος και φοροδιαφυγή, ο χρόνος της μη παραγραφής επεκτείνεται στη δεκαετία. Σημειώνεται ότι από τα συμπληρωματικά στοιχεία εξαιρούνται οι καταθέσεις σε τράπεζες του εσωτερικού και του εξωτερικού.
- Οι υποθέσεις ΦΠΑ της φορολογικής χρήσης του έτους 2009 για τις οποίες δεν υποβλήθηκε εκκαθαριστική δήλωση ΦΠΑ. Για τις υποθέσεις αυτές ισχύει 10ετής περίοδος παραγραφής που άρχισε να «τρέχει» από την 1η-1-2011 -δηλαδή μετά τη λήξη του έτους 2009 στο οποίο έπρεπε να υποβληθεί η εκκαθαριστική δήλωση- και λήγει την 31η-12-2020.
- Οι υποθέσεις του έτους 2004. Στις περιπτώσεις που για κάποιο έτος δεν υποβλήθηκε δήλωση φορολογίας εισοδήματος ή υποβλήθηκε εκπρόθεσμη αρχική δήλωση φορολογίας εισοδήματος, η προθεσμία παραγραφής είναι 15ετής. Αυτό σημαίνει ότι η εφορία έχει το δικαίωμα να διενεργήσει ελέγχους και να επιβάλει πρόστιμα και προσαυξήσεις, μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2020, για τις υποθέσεις της φορολογικής χρήσης του έτους 2004. Σημειώνεται όμως, ότι, για τις συγκεκριμένες υποθέσεις, με βάση τη νέα απόφαση του ΣτΕ, η 15ετία είναι το μέγιστο χρονικό όριο παραγραφής, ακόμη και αν υποβληθεί εκπρόθεσμη δήλωση στο 13, 14, ή 15 έτος, από το έτος υποχρέωσης. Δηλαδή, ενώ μέχρι τώρα, η προθεσμία παραγραφής επεκτεινόταν για μια τριετία στην περίπτωση υποβολής εκπρόθεσμης δήλωσης, το ΣτΕ αποφάσισε ότι η επέκταση της τριετίας δεν μπορεί να εκτείνει τον χρόνο πέραν της 15ετίας.