Δεν έχει αποδειχθεί ο συσχετισμός των εμβολίων και του νευρολογικού συνδρόμου Guillain-Barré, συνεπώς δεν πρέπει να αναπαράγουμε βιαστικούς ή λανθασμένους συσχετισμούς για την εμφάνιση αυτού του συνδρόμου - ή άλλης σπάνιας ασθένειας- λίγο μετά τον εμβολιασμό κατά της Covid-19 χωρίς πολύ προσεκτική ανάλυση. Αυτό επισημαίνει σε νέα ανάρτηση του στο Facebook ο καθηγητής Πολιτικής της Υγείας Ηλίας Μόσιαλος της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Λονδίνου (LSE).
Όπως αναφέρει, εδώ και πάρα πολλά χρόνια και για πολλά άλλα εμβόλια (συμπεριλαμβανομένης της ηπατίτιδας Β, της πολιομυελίτιδας, του τετάνου, του μηνιγγιτιδοκοκκικού, της λύσσας), έχει αναφερθεί -αλλά χωρίς αιτιολογία- πως σχετίζονται με την εμφάνιση του GBS. «H χρονική συσχέτιση του εμβολιασμού με μια σπάνια ασθένεια δεν είναι επαρκής απόδειξη αιτιώδους συνάφειας», υπογραμμίζει.
Ο κ. Μόσιαλος παραπέμπει σε ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε τον προηγούμενο Δεκέμβριο στο περιοδικό νευρολογίας «Brain: Α journal of Neurology (doi.org/10.1093/brain/awaa433), το οποίο παρέθετε τα αποτελέσματα μιας μελέτης που δεν βρήκε καμία σχέση μεταξύ της λοίμωξης Covid-19 και του συνδρόμου Guillain-Barré (GBS). Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, έχουν υπάρξει αρκετές αναφορές περιπτώσεων που θυμίζουν τα συμπτώματα του GBS σε ασθενείς Covid-19. Η προαναφερθείσα μελέτη μελέτησε επιδημιολογικά τις περιπτώσεις που αναφέρθηκαν από το 2016 έως το 2019 και τις σύγκρινε με τις περιπτώσεις που αναφέρθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Η συχνότητα εμφάνισης GBS στα νοσοκομεία του Ηνωμένου Βασιλείου από το 2016 έως το 2019 ήταν 1,65-1,88 ανά 100.000 άτομα ετησίως. Η συχνότητα εμφάνισης GBS -συγκεκριμένα μεταξύ Μαρτίου και Μαΐου 2020 σε σύγκριση με τους ίδιους μήνες του 2016-19- μειώθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Το αποτέλεσμα μπορεί να σχετίζεται με το λoκντάουν και τα μέτρα δημόσιας υγείας, τα οποία μειώνουν τη μετάδοση παθογόνων που προκαλούν GBS, όπως το καμπυλοβακτηρίδιο Campylobacter jejuni και οι αναπνευστικοί ιοί.
Επιπλέον, σε μια ανεξάρτητη μελέτη αναφέρθηκαν 47 περιπτώσεις GBS. Μεταξύ αυτών ήταν 13 επιβεβαιωμένες περιπτώσεις Covid-19, 12 πιθανές και 22 άσχετες με τη νόσο Covid-19. Η μελέτη καταλήγει πως δεν αποκλείει πλήρως την πιθανότητα σύνδεσης, αλλά με τα υπάρχοντα δεδομένα δεν βρέθηκαν επιδημιολογικές ή φαινοτυπικές ενδείξεις πως η λοίμωξη από τον κορονοϊό SARS-CoV-2 είναι αιτιολογική του GBS.
Περίπου 1.500 περιπτώσεις GBS καταγράφονται στο Ηνωμένο Βασίλειο κάθε χρόνο και περίπου 100.000 παγκοσμίως, είναι επομένως μια ανησυχητική ασθένεια. Περίπου οι μισοί από αυτούς που επηρεάζονται από το GBS έχουν προηγούμενο ιστορικό μιας αναγνωρισμένης λοίμωξης και συχνά δεν υπάρχει εμφανής αιτία για την εκδήλωση της ασθένειας.
Η πιο κοινή αιτία μόλυνσης που προκαλεί GBS παγκοσμίως είναι η γαστρεντερίτιδα που προκαλείται από το Campylobacter jejuni. Πολλές άλλες λοιμώξεις μπορούν επίσης να προκαλέσουν GBS, όπως ο κυτταρομεγαλοϊός, η γρίπη, το Mycoplasma pneumoniae, ο ιός Zika και άλλες.
Συγκεκριμένα, κατά την πρόσφατη επιδημία του ιού Ζίκα στη Λατινική Αμερική, πολλές χώρες είχαν αναφέρει απότομη αύξηση των περιπτώσεων GBS και η αιτιώδης συνάφεια επιβεβαιώθηκε από την επιδημιολογική ανάλυση. Αυτός είναι ένας μεταξύ των λόγων που η συσχέτιση SARS-CoV-2 και GBS παρακολουθείται. Ωστόσο, δεν παρατηρήθηκε αύξηση των περιπτώσεων GBS μετά την πανδημία Covid-19, όπως συνέβη στην πανδημία του ιού Zika.
Δεν είναι όμως πάντα τόσο εύκολο να αποδειχθεί η ο συσχετισμός, σύμφωνα με τον κ. Μόσιαλο. Σε μια άλλη ιταλική μελέτη (dx.doi.org/10.1136/jnnp-2020-324837), για παράδειγμα, παρατηρήθηκε μια αύξηση των περιπτώσεων GBS στη Βόρεια Ιταλία σε σχέση με το προηγούμενο έτος -όχι μόνο σε ασθενείς Covid-19 αλλά συνολικά. Αλλά, όπως και με τη βρετανική μελέτη, δεν υπάρχουν οριστικές ενδείξεις ότι η αύξηση των περιπτώσεων σχετίζεται με τον κορoνοϊό.