Την πεποίθηση πως τα υψηλά επιτόκια στα δάνεια και οι χαμηλές απομειώσεις δίνουν ώθηση στα ισχυρά κέρδη των ελληνικών τραπεζών το 2023, εξέφρασε η Moody's Investro Service, αναφερόμενη στα ετήσια αποτελέσματα των τεσσάρων συστημικών τραπεζών της Ελλάδας, Alpha Bank (Ba1/Ba2 Positive, ba3), Eurobank (Baa3/Ba1 Positive, ba2), Εθνική Τράπεζα (Baa3/Ba1 Positive, ba2) και Τράπεζα Πειραιώς (Ba1/Ba2 Positive, ba3).
Ο οίκος τονίζει πως οι τέσσερις συστημικές τράπεζες της Ελλάδας (Ba1 stable) καταάφεραν να μειώσουν περαιτέρω τα προβληματικά δάνεια και να διατηρήσουν άνετη χρηματοδότηση και ρευστότητα, συγκλίνοντας πιο κοντά στον μέσο όρο των μεγάλων τραπεζών της Ε.Ε.
Τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (NPEs) συνέχισαν να υποχωρούν κατά τη διάρκεια του 2023, μειώνοντας τον μέσο σταθμισμένο δείκτη των NPE στο 4,1% περίπου από 6,2% το 2022 και το υψηλό του 49% τον Δεκέμβριο του 2016.
Σε αυτό το επίπεδο οι τέσσερις τράπεζες συγκλίνουν πιο κοντά στον μέσο όρο των μεγάλων τραπεζών της ΕΕ στο 2,3% για την περίοδο μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2023, με οδηγό κυρίως τη θεραπεια των κόκκινων δανείων και μικρές τιτλοποιήσεις στα NPE.
Η Moody's επισημαίνει ότι κατά τη διάρκεια του 2024, οι τράπεζες θα αντιμετωπίσουν μεγαλύτερες προκλήσεις στο να πετύχουν σημαντική μείωση των NPE εν μέσω των υψηλών επιτοκίων, αν και η πτωτική τάση αναμένεται να συνεχιστεί.
Οι τέσσερις τράπεζες, σύμφωνα με τον οίκο, ανακοίνωσαν σχετικά άνετους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας το 2023, πάνω από τις ελάχιστες απαιτήσεις, βρίσκοντας στήριξη στην ισχυρή κερδοφορία και την οργανική παραγωγή κεφαλαίου.
Ο μέσος δείκτης CET1 ήταν 15,7% το 2023 σε σύγκριση με 13,8% το 2022, αν και ο οίκος περιμένει ο προτιμώμενος δείκτης κοινού κεφαλαίου - tangible common equity (TCE) – για το έτος να είναι σημαντικά χαμηλότερος λόγω των ακόμα υψηλών μεταφερόμενων φορολογικών ελαφρύνσεων (Deferred Tax Credits) στα βιβλία τους.
Βελτίωση κερδοφορίας το 2023
Τα συνδυασμένα καθαρά έσοδα από τόκους (NII) των τεσσάρων συστημικών ελληνικών τραπεζών κατέγραψαν εντυπωσιακό ρυθμό ανάπτυξης 51% το 2023, τάση η οποία θα επιβραδυνθεί φέτος, όπως τονίζεται.
Η βελτίωση οφείλεται κυρίως στην αύξηση των επιτοκίων αλλά και στους όγκους δανείων υψηλότερης απόδοσης, που στήριξαν τα βασικά κέρδη τους το 2023. Ενδεικτικά, τα αναφερόμενα βασικά λειτουργικά έσοδα των ενοποιημένων τεσσάρων τραπεζών (NII συν τα καθαρά έσοδα από αμοιβές και προμήθειες) αυξήθηκαν σχεδόν κατά 40% το 2023 και τα λειτουργικά κέρδη προ προβλέψεων (συμπεριλαμβανομένων των κερδών συναλλαγών και λοιπών εσόδων) αυξήθηκαν κατά περίπου 74%, υποστηριζόμενα από ενισχυμένα έσοδα από αμοιβές και περιορισμένα λειτουργικά έξοδα.
Τα αυξανόμενα καθαρά επιτοκιακά περιθώρια, η συγκράτηση του κόστους με τη μορφή κλεισίματος καταστημάτων και των προγραμμάτων εθελουσίας εξόδου για το προσωπικό και οι χαμηλότερες προβλέψεις απωλειών από δάνεια στήριξαν την ισχυρή οικονομική απόδοση των ελληνικών τραπεζών το 2023. Τα εγγεγραμμένα καθαρά περιθώρια επιτοκίου για τις ελληνικές τράπεζες ήταν υψηλότερα από το μέσο όρο των μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών του 1,56% τον Σεπτέμβριο του 2023. Ταυτόχρονα, τα καθαρά κέρδη τα οποία θα ήταν αποδόσιμα στους μετόχους μειώθηκαν οριακά το 2023, κυρίως λόγω μη επαναλαμβανόμενων κερδών του 2022.
Ο οίκος υπογραμμίζει ότι τα καθαρά επιτοκιακά περιθώρια θα συμπιεστούν μετρίως φέτος, μεταξύ άλλων και λόγω των χαμηλότερων επιτοκίων που αναμένονται το β’ εξάμηνο του 2024. Τούτου λεχθέντος, ο οίκος αναμένει επίσης ότι τα βασικά έσοδα των ελληνικών τραπεζών θα συνεχίσουν να επωφελούνται από νέο εταιρικό δανεισμό, κυρίως μέσω της αυξανόμενης χρήσης του Ταμείου Ανάκαμψης της ΕΕ.
Μετά την ολοκλήρωση του εκκαθάρισης των NPE των τεσσάρων συστημικών τραπεζών τα τελευταία χρόνια, οι τελευταίες μπόρεσαν να αναφέρουν μικρές απομειώσεις λόγω ανοιγμάτων κατά τη διάρκεια του 2023 σε σύγκριση με μείωση περίπου 74% το 2022, γεγονός που υποστήριξε την κερδοφορία τους. Όλες οι τράπεζες στοχεύουν να διατηρήσουν υψηλά επίπεδα κερδοφορίας έως το 2026, οι οποίες συγκρίνονται σε μεγάλο βαθμό με τη μέση απόδοση ιδίων κεφαλαίων (RoE) περίπου 10% στην οποία κινούνταν κατά μέσο όρο οι μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες τον Σεπτέμβριο του 2023.
