Μιλώντας με ποδοσφαιρικούς όρους, οι πολιτικές των κυβερνήσεων μας για την πάταξη των κυκλωμάτων της αγοράς καυσίμων θυμίζουν επιθετικό παίκτη, που ποτέ δεν καταφέρνει να σκοράρει επειδή κινείται σε θέση οφσάιντ.
Οι πιο καχύποπτοι, μάλιστα, επιμένουν ότι δεν είναι τυχαίες οι κινήσεις του παίκτη, αλλά μάλλον οφείλονται στην... ανάρμοστη σχέση του με τα ίδια τα κυκλώματα, εναντίον των οποίων -υποτίθεται ότι- πασχίζει να σκοράρει.
Δυστυχώς, και η σημερινή κυβέρνηση, παρότι δεν υπάρχουν βάσιμοι λόγοι για να αμφισβητηθούν οι καλές προθέσεις της, βρίσκεται σταθερά σε θέση οφσάιντ, σε ό,τι αφορά την καταπολέμηση των κυκλωμάτων που θησαυρίζουν όχι πια κυρίως από το «παραδοσιακό» λαθρεμπόριο, αλλά από τη συστηματική εξαπάτηση των καταναλωτών με πειραγμένες αντλίες.
Το αρμόδιο υπουργείο Οικονομίας διένειμε εκτενές ενημερωτικό σημείωμα στους δημοσιογράφους, επιχειρώντας να πείσει ότι, με τις πράγματι αυστηρές διατάξεις που πέρασαν από τη Βουλή τον Αύγουστο (άρθρο 83 του ν. 4413/2016), έγινε ένα σπουδαίο βήμα για την αντιμετώπιση των επιτήδειων, που καταδολιεύουν τις αντλίες, για να πωλούν στους καταναλωτές λιγότερα καύσιμα από όσα αυτοί πληρώνουν.
Σημειώνει, μεταξύ άλλων, το υπουργείο ότι «διορθώθηκε το σύστημα κυρώσεων, το οποίο, εκτός από πρόστιμα, προβλέπει πλέον απαγόρευση έκδοσης νέας άδειας πρατηρίου για την επόμενη δεκαετία, όχι μόνο για τη συγκεκριμένη εγκατάσταση, αλλά σε οποιοδήποτε σημείο».
Επίσης, «προβλέφθηκε αυστηρότερη ποινή (φυλάκιση τουλάχιστον τριών ετών) στις περιπτώσεις κατ’ επάγγελμα και κατά συνήθεια τέλεσης αδικημάτων σχετικών με την καταδολίευση και αλλοίωση των μετρητών».
Όπως θα αντιλαμβανόταν, όμως, κάθε πρωτοετής φοιτητής της νομικής, όσο αυστηρές ποινές και αν προβλέπονται για ένα αδίκημα, λίγη πρακτική αξία έχουν, εάν δεν λειτουργεί αποτελεσματικά ο μηχανισμός που θα εντοπίζει τους παραβάτες.
Έτσι, το υπουργείο συλλαμβάνεται και πάλι σε θέση οφσάιντ: οι κυρώσεις αφήνουν παντελώς αδιάφορους τους επιτήδειους της αγοράς, πίσω από τους οποίους βρίσκονται σε πολλές περιπτώσεις πολύ ισχυρότερα συμφέροντα της αγοράς πετρελαιοειδών, επειδή τα συστήματα εισροών-εκροών που έχουν εγκατασταθεί πια στα πρατήρια είναι από διαβλητά έως εντελώς άχρηστα.
Οι εξελιγμένες τεχνολογίες για το «πείραγμα» των αντλιών, με ειδικά κυκλώματα που τις θέτουν σε κανονικά λειτουργία όταν εμφανίζονται ελεγκτές (και ο πρατηριούχος έχει ειδοποιηθεί από διεφθαρμένους υπαλλήλους εκ των προτέρων...) και τις μετατρέπουν σε... κλέφτες, όταν ο πρατηριούχος θέλει να «ξαφρίσει» τους πελάτες του, γελοιοποιούν τους ελέγχους για καταδολίευση αντλιών.
Και επειδή τα συστήματα εισροών-εκροών επίσης καταδολιεύονται εύκολα, ο επιτήδειος πρατηριούχος δεν μπορεί να εντοπισθεί ούτε στον έλεγχο του ισοζυγίου αγορών-πωλήσεων, το οποίο μπορεί να διαμορφώνει κατά το δοκούν, για να μην φαίνονται διαφορές μεταξύ αγορών και πωλήσεων πέρα από τα αδιανόητα μεγάλα επιτρεπόμενα όρια.
Με αυτά τα δεδομένα, το «πάρτι» με την καταδολίευση των αντλιών συνεχίζεται χωρίς οι επιτήδειοι να προβληματίζονται από τις αυστηρές κυρώσεις που προβλέπονται. Η μόνη λύση που υπάρχει σε αυτό πρόβλημα, δηλαδή η εγκατάσταση ειδικών μετρητών (υψηλής ακρίβειας και απαραβίαστων...) σε όλες τις αντλίες δεν συζητείται καν από τις αρχές, ενώ οι παράγοντες της αγοράς καυσίμων (νόμιμοι και παράνομοι...) δεν θέλουν ούτε να την ακούσουν.
Οι ίδιοι οι παράγοντες του υπουργείου, που παρουσιάζουν με υπερηφάνεια τα νομοθετικά τους επιτεύγματα, θα μπορούσαν να καταλάβουν ότι βρίσκονται σε θέση οφσάιντ αν αναζητούσαν στοιχεία για να απαντήσουν σε ένα απλό ερώτημα: πόσοι πρατηριούχοι έχουν συλληφθεί και τιμωρηθεί τα τελευταία χρόνια για «πειραγμένες» αντλίες;