Ενώ από κυβερνητικής πλευράς προβάλλεται ως γεγονός μείζονος σημασίας η ομιλία του πρωθυπουργού στο Κογκρέσο, το πραγματικό ενδιαφέρον της επίσκεψης Μητσοτάκη στις ΗΠΑ βρίσκεται στη συνάντηση του με τον πρόεδρο Μπάιντεν.
Η συνάντηση πραγματοποιείται σε μια κρίσιμη γεωπολιτική συγκυρία, με αναβαθμισμένη τη θέση της Ελλάδας, ως παράγοντα ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο και ενεργειακού κόμβου στην ευρύτερη περιοχή. Η αναγνώριση εκ μέρους της Ουάσιγκτον του στρατηγικού ρόλου της χώρας μας είναι δεδομένη, επισφραγίστηκε πρόσφατα με την υπογραφή της διμερούς αμυντικής συμφωνίας και αναμένεται να αναγνωριστεί και από τον πρόεδρο Μπάιντεν, στην κατ’ ιδίαν συνομιλία που θα έχει σήμερα με τον Έλληνα πρωθυπουργό.
Η Ελλάδα αποτελεί αναμφίβολα έναν συνεπή εταίρο για τις ΗΠΑ, που δεν παρεκκλίνει από τη βασική γεωπολιτική γραμμή που «δίνει» η Ουάσιγκτον, δεν κινείται ευκαιριακά σε διπλωματικό επίπεδο, ούτε ακολουθεί εκβιαστικές τακτικές όπως η Τουρκία.
Όμως το παραγόμενο γεωπολιτικό αποτέλεσμα για τις δύο χώρες, τουλάχιστον σ’ ό,τι αφορά στη σχέση τους με τις ΗΠΑ, δεν έχει μεγάλες διαφορές. Η επίσκεψη, άλλωστε, του Έλληνα πρωθυπουργού στην Ουάσιγκτον γίνεται στη «σκιά» της επαναπροσέγγισης που επιχειρεί η αμερικανική ηγεσία προς την Τουρκία, μέσω της πώλησης νέου εξοπλιστικού πακέτου. Την ώρα, μάλιστα, που η Άγκυρα, ακολουθώντας ξανά το δικό της γεωπολιτικό μοτίβο, βάζει φραγμό στην προσπάθεια περαιτέρω ισχυροποίησης του ΝΑΤΟ, μέσω της ένταξης Φινλανδίας και Σουηδίας.
Τα μηνύματα προς την Αγκυρα
Ο πρωθυπουργός, όπως υπογραμμίζουν κυβερνητικές πηγές, θα θέσει το ζήτημα της τουρκικής προκλητικότητας, η οποία έχει ενταθεί και πάλι το τελευταίο διάστημα. Δύο είναι τα μείζονα ερωτήματα τα οποία τίθενται:
- Πρώτον, ο τρόπος με τον οποίο προτίθεται να το κάνει, αν δηλαδή θα εκθέσει σ’ όλο το εύρος της την τουρκική προκλητικότητα, ανεβάζοντας τους τόνους της διπλωματικής καταγγελίας ή αν θα επιλέξει μια πιο μετριοπαθή προσέγγιση προκειμένου να μην ξεσηκώσει αντιδράσεις από την τουρκική πλευρά.
- Δεύτερον, ποια θα είναι η τοποθέτηση Μπάιντεν απέναντι στα όσα θα καταγγείλει ο Έλληνας πρωθυπουργός.
Το Μαξίμου εκτιμά και προσδοκά ότι ο Λευκός Οίκος θα προχωρήσει σε ρητή δήλωση με την οποία θα καλεί την Άγκυρα να σταματήσει τις προκλήσεις στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Πόσο ρεαλιστική είναι αυτή η προσδοκία, τη στιγμή που οι ΗΠΑ δεν είθισται να διαχωρίζουν με τρόπο ξεκάθαρο και μη διπλωματικό, τη θέση τους στα ελληνοτουρκικά; Ενδεχομένως η νέα «εμπρηστική» ενέργεια της Τουρκίας εντός του ΝΑΤΟ, με το βέτο για την ένταξη της Φινλανδίας και Σουηδίας, να δίνει το έναυσμα, να δημιουργεί το κατάλληλο «άλλοθι» στον πρόεδρο Μπάιντεν, ούτως ώστε να αποστείλει ένα ηχηρό μήνυμα προς την Άγκυρα.
Στο επίκεντρο και τα ενεργειακά
Κεντρικός πυλώνας στη σημερινή συνάντηση Μπάιντεν-Μητσοτάκη θα είναι ασφαλώς και το ενεργειακό. Η Ευρώπη και εν γένει η Δύση αναζητά τρόπους και εναλλακτικές λύσεις για την ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία και στην πρώτη αυτή φάση, η Ελλάδα μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο.
Με την ενεργειακή στροφή στο LNG να αποτελεί αναγκαιότητα για τη Γηραιά Ήπειρο, η Ελλάδα μπορεί να γίνει κόμβος μεταφοράς αερίου και καθαρής ενέργειας από τη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο προς τα Βαλκάνια και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη και να συμβάλει στη διαφοροποίηση των ενεργειακών διαδρομών και στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης.
Πέραν των παραπάνω που, άλλωστε έχουν τη στήριξη της Ουάσιγκτον, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει αν η αμερικανική ηγεσία θα ρίξει στο τραπέζι ζητήματα που σχετίζονται με έρευνες και εξορύξεις υδρογονανθράκων. Και αν μάλιστα θα το πράξει, θέτοντας -έστω και εμμέσως- θέμα συνεκμετάλλευσης με την Τουρκία στο Αιγαίο, που ολοένα ακούγεται και πιο έντονα από την άλλη πλευρά του Αιγαίου το τελευταίο διάστημα.
