Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, μετά την ομιλία του στη διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή στη Γλασκώβη (COP26), συνομίλησε με τη δημοσιογράφο Francine Lacqua στην τηλεόραση του Βloomberg.
Στο πλαίσιο της συνέντευξής του επεσήμανε ότι τίθενται φιλόδοξοι στόχοι προς άμβλυνση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Αναφορικά με τις πυρκαγιές τόνισε ότι ολόκληρη η Μεσόγειος είναι μια περιοχή όπου η κλιματική αλλαγή εκδηλώνεται έντονα και αναφέρθηκε στη σύσταση υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.
Ο πρωθυπουργός μίλησε ακόμη για τις νομοθετικές πρωτοβουλίες που προωθεί η κυβέρνηση καθώς και για την ανάγκη η πράσινη μετάβαση να έχει τη στήριξη των πολιτών αλλά και να διασφαλιστεί ότι θα αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το πρόβλημα της ενεργειακής φτώχειας.
Αναλυτικά η συνέντευξη του πρωθυπουργού έχει ως εξής:
Francine Lacqua: Κύριε Πρωθυπουργέ, σας ευχαριστώ πολύ για αυτή τη συνέντευξη στο Bloomberg. Βρισκόμαστε στη Γλασκώβη, στο COP26. Σε τι βαθμό έχετε την πεποίθηση ότι θα έχουμε κάποιου είδους ψήφισμα που θα κάνει πραγματική διαφορά, και ότι δεν θα μείνουμε στα λόγια;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Είμαι φύσει αισιόδοξος. Οπότε, ελπίζω ότι κάποια στιγμή θα μπορέσουμε να δούμε τη μεγάλη εικόνα και να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων. Και πάλι, μιλώντας ως εκπρόσωπος μιας χώρας που προκαλεί σχετικά χαμηλές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, από την πλευρά μας προσπαθούμε να κάνουμε αυτό που μας αναλογεί. Θέτουμε πολύ φιλόδοξους στόχους, αλλά και πρωτοστατούμε σε ορισμένους τομείς όπου πιστεύουμε ότι έχουμε ένα φυσικό συγκριτικό πλεονέκτημα για την αντιμετώπιση θεμάτων, είτε προσαρμογής είτε άμβλυνσης των επιπτώσεων όσον αφορά την κλιματική αλλαγή.
Francine Lacqua: Κύριε Πρωθυπουργέ, είδαμε τρομερές πυρκαγιές στην Ελλάδα το καλοκαίρι, κατά τα τελευταία δύο τρίμηνα. Πώς θα αντιμετωπίσετε αυτό το ζήτημα;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δυστυχώς αυτό δεν ήταν μόνο ελληνικό πρόβλημα. Η Μεσόγειος είναι, δυστυχώς, μία περιοχή όπου η κλιματική αλλαγή εκδηλώνεται έντονα. Παρατηρήσαμε τα ίδια προβλήματα στις δυτικές Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό που βλέπουμε είναι πυρκαγιές που γίνονται πολύ πιο έντονες και είναι πολύ πιο δύσκολο να περιοριστούν. Γνωρίζουμε ότι αυτό είναι μια ξεκάθαρη συνέπεια της κλιματικής αλλαγής. Γνωρίζουμε ότι πρέπει να κάνουμε περισσότερα για να διαχειριστούμε καλύτερα τα δάση μας, και φυσικά, ως Ευρωπαϊκή Ένωση, νομίζω ότι πρέπει να κάνουμε περισσότερα για να ενισχύσουμε την πολιτική προστασία συνολικά. Αυτό, ωστόσο, έχει να κάνει με τον περιορισμό των διαστάσεων του προβλήματος και δεν αντιμετωπίζει τις γενεσιουργούς αιτίες της κλιματικής αλλαγής. Όμως θα ζούμε με τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής για το ορατό μέλλον. Και η πρώτη μας προτεραιότητά είναι η προστασία της ανθρώπινης ζωής και των περιουσιών.
Για το λόγο αυτό έχουμε συγκροτήσει το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, όπου συγκεντρώνουμε τους πόρους μας και προσπαθούμε να είμαστε πιο αποτελεσματικοί στη διαχείριση αυτών των φυσικών καταστροφών που γνωρίζουμε μετά βεβαιότητας ότι θα αντιμετωπίσουμε τα επόμενα χρόνια.
Francine Lacqua: Πείτε μας ορισμένα πράγματα για τον κλιματικό νόμο. Τι θα περιλαμβάνει;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Μας ικανοποιεί το γεγονός ότι μπορούμε να παρουσιάσουμε το πρώτο κλιματικό νομοσχέδιο στο Υπουργικό Συμβούλιο αυτή την εβδομάδα. Θεωρώ πως θέτει μια πολύ ολοκληρωμένη δομή διακυβέρνησης που θα μας επιτρέπει να παρακολουθήσουμε τις πολιτικές μας για το κλίμα τόσο σε βραχυπρόθεσμο, όσο και σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Θα παραμείνουμε προσηλωμένοι στον ευρωπαϊκό μας στόχο για μείωση των εκπομπών κατά 55% μέχρι το 2030 και να έχουμε ουδέτερο ισοζύγιο μέχρι το 2050.
Βέβαια έχουμε και αρκετές πολύ συγκεκριμένες διατάξεις που αφορούν την Ελλάδα, σε θέματα ενεργειακής απόδοσης και σταδιακής απαλλαγής από τον άνθρακα. Στην περίπτωσή μας τον αποκαλούμε λιγνίτη, είναι ένα είδος καφέ άνθρακα. Και ελπίζουμε να κλείσουμε τις λιγνιτικές μονάδες μας το αργότερο μέχρι το 2028, νωρίτερα δηλαδή σε σχέση με πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Επίσης, θα φέρουμε ένα νέο σχέδιο νόμου και για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και πιο συγκεκριμένα για την υπεράκτια αιολική ενέργεια, όπου θέλουμε να πρωταγωνιστήσουμε στη Μεσόγειο, καθώς έχουμε μεγάλες δυνατότητες.
Francine Lacqua: Νόμιζα ότι θα τις κλείνατε μέχρι το 2025. Τελικά είναι μέχρι το 2028;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Το αργότερο έως το 2028 και ελπίζουμε ότι θα γίνει μέχρι το 2025. Θέλουμε να είμαστε πιο αισιόδοξοι. Θέσαμε ως στόχο το 2028 το αργότερο αλλά ελπίζω να τα καταφέρουμε ως το 2025.
Francine Lacqua: Ποιες είναι οι βασικές προκλήσεις σε αυτή τη μετάβαση; Πώς θα διασφαλίσετε την παροχή ενέργειας όταν καταργήσετε τον λιγνίτη...
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πρέπει να είμαστε πραγματιστές. Όσο κι αν προωθήσουμε τις ανανεώσιμες πηγές και το κάνουμε με όλες μας τις δυνάμεις -είμαστε ευλογημένοι καθώς έχουμε πολλή ηλιοφάνεια και άνεμο- και πάλι χρειάζεται ένα μεταβατικό καύσιμο. Και αναμένουμε πως το φυσικό αέριο θα είναι αυτό το μεταβατικό καύσιμο έως ότου οι ΑΠΕ διεισδύσουν ευρύτερα και λύσουμε και το πρόβλημα αποθήκευσης. Επομένως, καθώς απομακρυνόμαστε από τον άνθρακα, θα χρησιμοποιούμε το φυσικό αέριο ως μεταβατικό καύσιμο.
Francine Lacqua: Ανησυχείτε ότι η ενεργειακή κρίση καθιστά τη μετάβαση πολύ πιο δύσκολη;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν θα έπρεπε να υπάρχει αυτή η ανησυχία. Όντως βλέπουμε βραχυπρόθεσμες στρεβλώσεις στην αγορά φυσικού αερίου. Έχουμε προβλέψει ένα ποσό 500 εκατ. ευρώ για να στηρίξουμε τα ευάλωτα νοικοκυριά. Γιατί το τελευταίο που θέλουμε να συμβεί είναι ο κόσμος να απογοητευτεί με την πολιτική για το κλίμα σε περίπτωση που κληθεί να πληρώσει το κόστος της μετάβασης.
Δεν έχουμε το περιθώριο να συμβεί κάτι τέτοιο. Χρειαζόμαστε τη στήριξη των πολιτών. Και αυτός είναι ο λόγος που ακόμη και στις περιοχές της Ελλάδας που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη λιγνιτοπαραγωγή διαθέτουμε σχεδόν 5 δισεκατομμύρια ευρώ για να δημιουργήσουμε νέες θέσεις εργασίας, να δημιουργήσουμε νέες βιομηχανίες, να βοηθήσουμε τους ανθρώπους να απομακρυνθούν από τον λιγνίτη προς ένα, ευελπιστούμε, πιο παραγωγικό και καλύτερο μέλλον, με καλύτερα αμειβόμενες δουλειές.
Οπότε γνωρίζω πολύ καλά ότι αυτή δεν είναι μια εύκολη άσκηση. Αλλά πρέπει να ξέρουμε ακόμη και όταν σήμερα οι άνθρωποι ανησυχούν για την αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου, ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι πολύ φθηνότερες από το φυσικό αέριο σήμερα, ειδικά για μια χώρα όπως η Ελλάδα με άφθονη ηλιοφάνεια, όπου το κόστος παραγωγής ενέργειας από τον ήλιο και από τον άνεμο είναι μικρότερο από την εισαγωγή φυσικού αερίου. Δεν παράγουμε το δικό μας φυσικό αέριο, επομένως εξαρτόμαστε πολύ από την αγορά και από τη μεταβλητότητα των τιμών.
Francine Lacqua: Κύριε Πρωθυπουργέ, πιστεύετε ότι οι πολίτες ανησυχούν λόγω της ανόδου των τιμών φυσικού αερίου; Μιλήσατε για επένδυση 5 δισεκατομμυρίων, τι γίνεται με τις επιδοτήσεις; Υπάρχει κάτι που μπορεί να κάνει η χώρα σας για να απαλύνει τον πόνο από την αύξηση των τιμών;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ναι, στηρίζουμε τα ευάλωτα νοικοκυριά ουσιαστικά με την επιδότηση των λογαριασμών ρεύματος. Θέλω να διασφαλίσω ότι οι πολίτες δεν θα δουν σημαντική αύξηση στους λογαριασμούς ρεύματος. Και στηρίζουμε επίσης νοικοκυριά που εξαρτώνται από το φυσικό αέριο αλλά και το πετρέλαιο θέρμανσης. Επομένως, υπάρχουν πολλά χρήματα που μπορούν να δαπανηθούν για να διασφαλίσουμε ότι θα αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα της ενεργειακής φτώχειας.
Οι υψηλοί λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος και οι υψηλοί λογαριασμοί φυσικού αερίου, πολύ απλά δεν είναι αποδεκτοί, και γιατί οι πολίτες ενδέχεται να θεωρήσουν ότι αποτελούν συνέπειες της μετάβασης, ενώ αυτό δεν συμβαίνει στην πραγματικότητα. Και, φυσικά, πρέπει επίσης να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Είχαμε μια πολύ διεξοδική συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Υπάρχουν ευρωπαϊκές λύσεις στο πρόβλημα; Ενδεχομένως ναι, χρειαζόμαστε μεγαλύτερη δυνατότητα αποθήκευσης φυσικού αερίου. Θα μπορούσαμε να εξετάσουμε τη δυνατότητα αγοράς φυσικού αερίου ως υπερεθνική οντότητα (ως ΕΕ), να αυξήσουμε την αγοραστική μας δύναμη.
Και φυσικά, εάν υπάρχουν στρεβλώσεις στον τρόπο με τον οποίο είναι δομημένη αυτή τη στιγμή η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, πρέπει να τις δούμε προσεκτικά για να βεβαιωθούμε ότι δεν οφείλονται στην ακραία μεταβλητότητα όσον αφορά τις τιμές του φυσικού αερίου.
Francine Lacqua: Περιμένετε μεγαλύτερη μεταβλητότητα κατά τους χειμερινούς μήνες;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ελπίζω ότι έχουμε δει τα χειρότερα, αλλά πάντα πρέπει να προετοιμαζόμαστε για τα χειρότερα. Το καλό με την Ελλάδα είναι ότι δεν εξαρτόμαστε τόσο από το φυσικό αέριο για τη θέρμανση, καθώς βρισκόμαστε πιο κοντά στο Νότο. Ωστόσο, εξακολουθούμε να εξαρτόμαστε από το φυσικό αέριο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας καθώς καταργούμε σταδιακά τον άνθρακα.
Francine Lacqua: Καθώς μπαίνουμε στους χειμερινούς μήνες, μιλάμε για τον Covid, για την έξαρση, μιλάμε για πιθανές πληθωριστικές πιέσεις και προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα. Τι σας ανησυχεί περισσότερο;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ο πληθωρισμός είναι μια πραγματική ανησυχία για όλους μας αλλά ελπίζω ότι πρόκειται για μια βραχυπρόθεσμη ασυμμετρία μεταξύ της παγκόσμιας προσφοράς και της παγκόσμιας ζήτησης. Συνολικά είμαι πολύ θετικός για τις προοπτικές της οικονομίας. Αναθεωρούμε συνεχώς επί τα βελτίω τις προβλέψεις για την ανάπτυξη το 2021. Αυτή τη στιγμή η πρόβλεψη είναι στο 6,1%. Δεν θα εκπλαγώ αν κινηθεί υψηλότερα από αυτό το επίπεδο. Είχαμε μια εξαιρετική τουριστική σεζόν. Έχουμε εισροή σημαντικών άμεσων ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα. Δημιουργούμε πολλές νέες θέσεις εργασίας. Η ανεργία μειώνεται. Ο τεχνολογικός τομέας ανθεί και έχουμε επίσης 32 δισεκατομμύρια ευρώ σε κεφαλαία από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το νέο ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό εργαλείο που δημιουργήθηκε για την αντιμετώπιση των συνεπειών του COVID. Επομένως, πιστεύω ότι είμαστε σε καλή θέση για να ανταπεξέλθουμε στις εξελίξεις που αφορούν στην παγκόσμια οικονομία.
Francine Lacqua: Αλλά δεν μπορείτε να κάνετε τίποτα για τον πληθωρισμό. Πότε λοιπόν θα ξέρουμε αν ο πληθωρισμός είναι παροδικός…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πιστεύω ότι θα ξέρουμε πιθανότατα μέχρι το πρώτο τρίμηνο του 2022. Το θετικό στοιχείο είναι ότι έχουμε στηρίξει τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας και ότι διατηρήσαμε τις θέσεις εργασίας. Οι αποταμιεύσεις έχουν αυξηθεί, άρα υπάρχει αυτή τη στιγμή η δυνατότητα να αντιμετωπιστεί σε κοινωνικό επίπεδο μια προσωρινή, όπως ευελπιστώ, αύξηση των τιμών.