Στην εκδήλωση που οργάνωσαν μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας, στο πλαίσιο της 60ής Διάσκεψης Ασφαλείας του Μονάχου, για την υπογραφή Τεχνολογικού Συμφώνου για την καταπολέμηση της παραπλανητικής χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης στις εκλογές του 2024 τοποθετήθηκε το απόγευμα ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.
Κυβερνητικές πηγές τονίζουν ότι το Τεχνολογικό Σύμφωνο έχει ως κύριους στόχους, μεταξύ άλλων, την αποτροπή της δημιουργίας και διανομής παραπλανητικού υλικού, την επισήμανση της προέλευσης περιεχομένου, που θα επιτρέπει τον εντοπισμό ύποπτου υλικού σε διάφορες πλατφόρμες, την ταχεία και ανάλογη ανταπόκριση σε περίπτωση, που διαπιστωθεί η δημιουργία ή διασπορά παραποιημένου υλικού και την παροχή ενημέρωσης σε πολίτες και μέσα ενημέρωσης για την καλύτερη αντιμετώπιση του φαινομένου των deep fakes.
Ακολουθεί ολόκληρη η τοποθετηση του πρωθυπουργού, Κυριακου Μητσοτακη:
«Είναι τιμή για μένα να συμμετέχω σε αυτή τη συνάντηση και επιτρέψτε μου να ξεκινήσω αναφέροντας πόσο σημαντικό είναι να καθόμαστε στο ίδιο τραπέζι με τις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας. Κάνατε μια αναφορά στην Αθήνα ως το λίκνο της δημοκρατίας. Βέβαια, η Αθηναϊκή δημοκρατία ήταν άμεση δημοκρατία, όχι αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι ήταν απρόσβλητη από φήμες ή λαϊκισμό. Και μεγάλο μέρος της βαθιάς σκέψης των στοχαστών της αρχαιότητας που έγραψαν για την αρχαία δημοκρατία επικεντρώθηκε στο πώς μπορεί κανείς να προστατεύσει μια δημοκρατία από αυτού του είδους τις απειλές.
Σήμερα, είμαστε αντιμέτωποι με εντελώς διαφορετικές προκλήσεις. Και το ενδιαφέρον μου για το ζήτημα αυτό ξεκίνησε όταν κατάλαβα τις πραγματικές δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης στη δημιουργία των deep fakes, που μπορεί να είναι εξαιρετικά πειστικά και ιδιαίτερα επικίνδυνα σε ένα εκλογικό περιβάλλον. Φανταστείτε την Παρασκευή πριν από την παύση των προεκλογικών δραστηριοτήτων. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα μετά τα μεσάνυχτα της Παρασκευής πριν τις εκλογές. Το Σάββατο, λοιπόν, κυκλοφορεί ξαφνικά ένα ηχητικό ή ένα βίντεο που είναι deep fake, διαδίδεται παντού και δεν έχετε κανένα τρόπο να αντιδράσετε. Αυτό ακριβώς συνέβη στη Σλοβακία, και αυτό είναι κάτι που γνωρίζουμε ότι θα συμβεί σε πολλές επερχόμενες εκλογές.
Η πρόκληση λοιπόν είναι πώς θα προστατευτούμε από αυτό που ξέρουμε ότι θα συμβεί. Και θεωρώ ιδιαίτερα ενθαρρυντικό το γεγονός ότι οι εταιρείες τεχνολογίας αναγνωρίζουν ότι έχουν σημαντικό ρόλο να διαδραματίσουν. Στο τέλος της ημέρας, διαθέτουν επίσης τις τεχνολογίες και μπορούν να μας συμβουλεύσουν σχετικά με το πώς μπορούμε να προστατευτούμε από αυτή την επικείμενη πραγματικότητα. Και το γεγονός ότι καθόμαστε σήμερα γύρω από το τραπέζι αναγνωρίζοντας ότι πρόκειται για μια πραγματική απειλή και ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα, πιστεύω ότι είναι ένα σαφές βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.
Η δεύτερη πολύ σύντομη παρατήρησή μου είναι πως ό,τι και αν κάνουμε εμείς και ό,τι και αν κάνετε εσείς, προφανώς δεν μπορεί και δεν θα αντικαταστήσει την υποχρέωσή μας ως Ευρωπαϊκή Ένωση να ρυθμίσουμε αυτόν τον χώρο. Και η Αντιπρόεδρος θα μιλήσει πολύ περισσότερο γι' αυτό. Επομένως, δεν θα δαπανήσω πολύ από τον χρόνο της μιλώντας για το τι έχουμε κάνει, ξεκινώντας από τον Γενικό Κανονισμό για την Προστασία των Δεδομένων (GDPR), τον Νόμο για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DSA) και βέβαια τώρα τον Νόμο για την Τεχνητή Νοημοσύνη. Αλλά η εθελοντική συμβολή των εταιρειών τεχνολογίας συμβαδίζει με ένα ρυθμιστικό πλαίσιο.
Και βέβαια, η εξεύρεση της σωστής ισορροπίας μεταξύ του κατάλληλου κανονιστικού πλαισίου και του μη περιορισμού της καινοτομίας αποτελεί μια διαρκή πρόκληση. Πρέπει να πω ότι μερικές φορές καθόμαστε σε αυτό το τραπέζι κατά τρόπο ασύμμετρο όσον αφορά την πληροφόρηση ή την κατανόηση σε βάθος σχετικά με το πώς ακριβώς λειτουργεί η ίδια η τεχνολογία. Αυτό μερικές φορές μπορεί να αποτελέσει πρόβλημα, διότι όταν εμείς ως πολιτικοί αισθανόμαστε ότι δεν κατανοούμε πλήρως τι συμβαίνει όσον αφορά την τεχνολογία, μπορεί να έχουμε την τάση να παρεμβαίνουμε ρυθμιστικά σε υπερβολικό βαθμό. Και αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει πρόβλημα για την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης.
Η τελευταία πολύ σύντομη παρατήρησή μου είναι ότι πρέπει να εκπαιδεύσουμε το κοινό. Και αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, διότι σε μια εποχή που ένα μεγάλο μέρος της προεκλογικής καμπάνιας και της πολιτικής δραστηριότητας γίνεται διαμέσου των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, το να εξηγήσουμε στο ευρύ κοινό τι ακριβώς μπορεί να συμβεί μέσω πολύ πειστικών deep fakes είναι μια κοινή υποχρέωση και των δύο. Θα είναι το ευρύ κοινό πιο υποψιασμένο; Ναι. Έχουν όμως και την υποχρέωση να σκέφτονται δύο φορές όταν βλέπουν κάτι που είναι ύποπτο ή κάπως ασυνήθιστο; Ναι, επειδή μπορεί να μην έχουμε τον χρόνο είτε να το επισημάνουμε όπως πρέπει είτε να το αναγνωρίσουμε ως ψεύτικο είτε ακόμη και να το αφαιρέσουμε από την πλατφόρμα.
Επομένως, η εκπαίδευση του κοινού σχετικά με τις κακόβουλες δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης θεωρώ ότι αποτελεί κοινή υποχρέωση. Και όσο περισσότερο μιλάμε για τους κινδύνους, τόσο πιο εκπαιδευμένη θα καθίσταται η κοινή γνώμη και φυσικά τόσο λιγότερο επιρρεπής σε κάθε είδους παραπληροφόρηση.
Και η τελευταία μου παρατήρηση: πιστεύουμε πολύ ως πολιτικοί στις νέες τεχνικές εκλογικής εκστρατείας. Ναι, πραγματικά μπορούν να κάνουν θαύματα στο πλαίσιο της κατάλληλης ρύθμισης και των κανόνων που πρέπει να εφαρμόζουμε όσον αφορά την επικοινωνία των μηνυμάτων μας στο κοινό μας. Ωστόσο, στο τέλος της ημέρας, τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει αυτό που ονομάζουμε "retail politics", δηλαδή την παραδοσιακή πολιτική επικοινωνίας με τους πολίτες, όπως το να περιοδεύουμε και να τους σφίγγουμε το χέρι. Και, απ' όσο γνωρίζω, η τεχνολογία δεν έχει φθάσει ακόμη στο σημείο να δημιουργήσει ένα πειστικό ολόγραμμά μου να περπατάω σε ένα ελληνικό χωριό κάνοντας παραδοσιακή προεκλογική εκστρατεία.
Αυτό μπορεί να συμβεί κάποια στιγμή, αλλά μας δίνει σήμερα το ερέθισμα να ξανασκεφτούμε ότι δεν πρέπει να βασίζουμε την επικοινωνία μας με το ευρύ κοινό σε μια προεκλογική εκστρατεία που χρησιμοποιεί μόνο τα πιο προηγμένα τεχνολογικά εργαλεία.
Και πάλι, λοιπόν, ως επικεφαλής μιας κυβέρνησης που σκέφτεται πολύ για το μέλλον της δημοκρατίας και για την προστασία της ακεραιότητας της δημοκρατικής διαδικασίας, συγχαρητήρια για την πρωτοβουλία αυτή. Πιστεύω ότι είναι ένα σαφές βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Και ας σκεφτούμε επίσης πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε εργαλεία της τεχνητής νοημοσύνης για να βελτιώσουμε τη δημοκρατική διαδικασία, ώστε να κάνουμε τις δημόσιες διαβουλεύσεις πιο αποτελεσματικές και πιο αντικειμενικές. Ας κοιτάξουμε την άλλη πλευρά του νομίσματος. Θα αναμένουμε τη συμβολή σας σχετικά με το τι μπορεί να κάνει η τεχνητή νοημοσύνη για να βελτιώσει τη συμμετοχή των πολιτών στα κοινά, ώστε να ενδυναμώσουμε τις σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ των αιρετών και της κοινωνίας. Σας ευχαριστώ πολύ».
Κυβερνητικές πηγές επισημαίνουν ότι κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης τονίστηκε η σημασία του Συμφώνου και η ανάγκη υιοθέτησης ανάλογων συλλογικών πρωτοβουλιών, με δεδομένο ότι το 2024 θα στηθούν κάλπες σε δεκάδες χώρες που αντιπροσωπεύουν περίπου το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού, ενώ παράλληλα η πρόοδος στο πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης επιτρέπει την ανάπτυξη πειστικού παραπλανητικού υλικού με στόχο την παραπληροφόρηση.
Μάλιστα στις συνομιλίες του πρωθυπουργου στο περιθώριο της εκδήλωσης επισημάνθηκε ότι η Ελλάδα έχει ήδη αναλάβει ιδιαίτερα ενεργό ρόλο στο πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης, με σειρά κυβερνητικών πρωτοβουλιών, ώστε να συμβάλλει στην ανάπτυξη πλέγματος βέλτιστων κανόνων και πρακτικών, ειδικά για την ηθική χρήση της ΤΝ.
Επιπλέον τονιστηκε πως η χώρα μας έχει ήδη συγκροτήσει Συμβουλευτική Επιτροπή για την Τεχνητή Νοημοσύνη, έχει εκπονήσει μελέτη για την παραγωγική ΤΝ (Generative AI Greece 2030) και είναι στη φάση κατάρτισης Εθνικής Στρατηγικής, όπως αναφέρουν κυβερνητικές πηγές.
Στην εκδήλωση έλαβαν επίσης μέρος η Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αρμόδια για τις Αξίες και τη Διαφάνεια, Věra Jourová, ο Πρόεδρος της Επιτροπής Πληροφοριών της Γερουσίας των ΗΠΑ Mark Warner, η ευρωβουλευτής Eva Maydell και ανώτατα στελέχη των τεχνολογικών εταιρειών Adobe, Amazon, Google, IBM, Meta, Microsoft, OpenAI και TikTok.