Αν λόγω ηλικίας ξεχνάτε συχνά που βάλατε τα κλειδιά σας, θα μπορούσαν μερικά ήπια μη επεμβατικά «ηλεκτροσόκ» στο κεφάλι σας επί τέσσερις μέρες στη σειρά, να βελτιώσουν την μνήμη σας για τουλάχιστον έναν μήνα; Θετική απάντηση δίνει μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα που έκανε σχετικά πειράματα αβλαβούς και εστιασμένης ηλεκτρικής κρανιακής διέγερσης σε ηλικιωμένους εθελοντές.
Παραμένει ερωτηματικό κατά πόσο η εν λόγω μέθοδος (transcranial Alternating Current Stimulation-tACS) θα μπορούσε μελλοντικά να βοηθήσει ανθρώπους με Αλτσχάιμερ και γενικότερα άνοια.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Ρόμπερτ Ράινχαρτ, διευθυντή του Εργαστηρίου Γνωστικής και Κλινικής Νευροεπιστήμης του Πανεπιστημίου της Βοστώνης, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο νευροεπιστημονικό περιοδικό «Nature Neuroscience», μελέτησαν 150 υγιείς ανθρώπους 65 έως 88 ετών, οι περισσότεροι από τους οποίους εμφάνιζαν μικρότερη ή μεγαλύτερη εξασθένηση της μνήμης λόγω ηλικίας, αλλά κανείς δεν είχε διαγνωστεί με Αλτσχάιμερ ή άλλη μορφή άνοιας.
Οι συμμετέχοντες, οι οποίοι χωρίστηκαν σε ομάδες τυχαία (η ομάδα ελέγχου έκανε ψευδοθεραπεία τύπου πλασίμπο για λόγους σύγκρισης), φόρεσαν μια ειδική κάσκα με ενσωματωμένα ηλεκτρόδια που εξέπεμπαν ηλεκτρικό ρεύμα επί 20 λεπτά κάθε φορά.
Στη διάρκεια των συνεδριών οι εθελοντές άκουγαν πέντε καταλόγους των 20 λέξεων και μετά έπρεπε να θυμηθούν όσο γινόταν περισσότερες. Διαπιστώθηκε ότι όσοι έκαναν τα «ηλεκτροσόκ» όντως μπορούσαν κατά μέσο όρο να θυμηθούν τρεις έως τέσσερις περισσότερες λέξεις από τις 20, σε σχέση με όσους δεν είχαν υποβληθεί στην ίδια θεραπεία.
«Οι επιπτώσεις ήταν μέτριες έως μεγάλες και η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων εμφάνισε βελτιώσεις της μνήμης. Η βελτίωση ήταν της τάξης του 50% έως 65% μετά από τέσσερις μέρες θεραπείας, σε σχέση με την ομάδα του πλασίμπο», δήλωσε ο Ράινχαρτ.
Η βελτίωση φάνηκε να διαρκεί για τουλάχιστον τέσσερις εβδομάδες και το μεγαλύτερο όφελος από την ηλεκτρική εγκεφαλική διέγερση είχαν όσοι στην αρχή της μελέτης εμφάνιζαν τις χαμηλότερες γνωστικές-μνημονικές επιδόσεις.
Χρειάζεται πάντως περισσότερη έρευνα και σε μεγαλύτερο δείγμα ανθρώπων για να επιβεβαιωθεί η αποτελεσματικότητα και κλινική χρησιμότητα της τεχνικής και να διαπιστωθεί κατά πόσο η βελτίωση μπορεί να διαρκέσει περισσότερο.
Το καλό είναι ότι η μέθοδος δεν προκαλεί ιδιαίτερες παρενέργειες, πέρα από κάποια φαγούρα στο κεφάλι στην αρχή και στο τέλος της θεραπείας.
Στο μέλλον τέτοιες συσκευές μπορεί να χρησιμοποιούνται ακόμη και κατ' οίκον, σε συνεννόηση με γιατρό. Το εύρος χρήσης τους θα μπορούσε να είναι μεγάλο, από ηλικιωμένους με προβληματική μνήμη μέχρι μαθητές ή φοιτητές που ετοιμάζονται για εξετάσεις, καθώς επίσης για την αντιμετώπιση διαφόρων παθήσεων όπως Αλτσχάιμερ, σχιζοφρένεια, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή κ.α.
Η εστιασμένη ηλεκτρική διέγερση, σύμφωνα με τους ερευνητές, αλλάζει και εναρμονίζει τους ρυθμούς της εγκεφαλικής δραστηριότητας (εγκεφαλικών κυμάτων). Διαφορετικοί τύποι διέγερσης χρειάζονται ανάλογα με τη στόχευση συγκεκριμένων περιοχών στον εγκέφαλο, κάτι που επηρεάζει διαφορετικούς τύπους μνήμης.
Έτσι, για την εργαζόμενη βραχυπρόθεσμη μνήμη χρειάζεται χαμηλής συχνότητας ηλεκτρική διέγερση του προμετωπιαίου φλοιού στο μπροστινό μέρος του εγκεφάλου, ενώ για τη βελτίωση της μακροπρόθεσμης μνήμης είναι αναγκαία η υψηλής συχνότητας διέγερση του βρεγματικού φλοιού στο πίσω μέρος του εγκεφάλου.
Η διεύθυνση για την επιστημονική δημοσίευση:
https://www.nature.com/articles/s41593-022-01132-3
