Σε δραστική αλλαγή της φορολογίας των ελευθέρων επαγγελματιών θα προχωρήσει η νέα κυβέρνηση, με στόχο την αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσής τους, καθώς μέχρι σήμερα ο φόρος που πληρώνουν είναι ελάχιστος.
Τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, που επικαλείται η Κομισιόν και άλλοι διεθνείς οργανισμοί, αλλά και το ΙΟΒΕ, δείχνουν ότι πάνω από 7 στους 10 δηλώνουν καθαρά κέρδη έως 10.000 ευρώ ενώ το 55% δηλώνει εισοδήματα έως 5.000 ευρώ, κάτω, δηλαδή και από τα όρια της φτώχειας.
Στόχος των αλλαγών, που θα προωθήσει η νέα ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, είναι η αύξηση των δηλωθέντων καθαρών κερδών και ο περιορισμός της έκπτωσης δαπανών.
Άλλωστε, το 2021 το σύνολο των ακαθάριστων εσόδων που δηλώθηκαν από ελεύθερους επαγγελματίες ανήλθε σε 48,6 δισ. ευρώ, αλλά τα δηλωθέντα καθαρά κέρδη ήταν μόλις 4,2 δισ. ευρώ ή το 8,6% επί του τζίρου.
Η προηγούμενη πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών υπό τον Χρήστο Σταϊκούρα ανέθεσε τον περασμένο Νοέμβριο στο ΙΟΒΕ την εκπόνηση μελέτης για τις αλλαγές στη φορολογία των ελευθέρων επαγγελματιών και των αυτοαπασχολούμενων, η οποία κρατήθηκε μυστική, για ευνόητους λόγους, κατά την προεκλογική περίοδο.
Τα σενάρια των αλλαγών
Σύμφωνα και με τις διαπιστώσεις της Κομισιόν και του ΙΟΒΕ το πρόβλημα έγκειται στο ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες εκδίδουν κατά το δοκούν αποδείξεις για τις πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών και μόνο αν πιεστούν από τον πελάτη.
Αλλά ακόμη και αν εκδώσουν αποδείξεις, δηλώνουν παράλληλα υψηλές δαπάνες, με αποτέλεσμα να συρρικνώνονται τα φορολογητέα καθαρά κέρδη. Στο πλαίσιο αυτό, οι λύσεις που εξετάζονται είναι:
- Ο περιορισμός της δυνατότητας έκπτωσης των δαπανών από τα ακαθάριστα έσοδα.
- Θα αναγνωρίζονται προς έκπτωση από το εισόδημα μόνο οι δαπάνες – έξοδα που εγγράφονται στα myDATA.
- Η αλλαγή των Μοναδικών Συντελεστών Καθαρού Κέρδους, ώστε να περιοριστεί η δυνατότητα μείωσης των καθαρών κερδών.
- Η διατήρηση των τεκμηρίων κατ΄ εξαίρεση για τους ελεύθερους επαγγελματίες, στην περίπτωση που μειωθούν ή καταργηθούν για τους μισθωτούς.
- Η αύξηση των φορολογικών ελέγχων ειδικά των τραπεζικών λογαριασμών των ελευθέρων επαγγελματιών και αυτοαπασχολουμένων.
- Η επέκταση και η υποχρεωτική χρήση της ηλεκτρονικής τιμολόγησης.
- Η υποχρέωση γιατρών, δικηγόρων και άλλων ελευθέρων επαγγελματιών να τηρούν ψηφιακό πελατολόγιο, το οποίο θα μπορεί άμεσα να διασταυρώνεται με τα δηλωθέντα εισοδήματα και τις τραπεζικές καταθέσεις του επαγγελματία.
- Η καθιέρωση του ψηφιακού δελτίου αποστολής, που θα εφαρμοστεί πιλοτικά έως τον προσεχή Δεκέμβριο και υποχρεωτικά εντός του 2024.
- Η υποχρεωτική χρήση των POS σε όλη την αγορά και σε όλη τη χώρα (ακόμη και σε χωριά».
Και τεκμαρτή φορολόγηση
Ακόμη στο τραπέζι των συζητήσεων είχε πέσει και η ιδέα της επαναφοράς των τεκμηρίων που ίσχυσαν τη δεκαετία του 1990, ώστε οι ελεύθεροι επαγγελματίες να φορολογούνται για ένα ελάχιστο ποσό καθαρών κερδών.
Αυτό μπορεί να γίνει με τη διατήρηση του τέλους επιτηδεύματος για όσους δηλώνουν καθαρά κέρδη από ένα ορισμένο ποσό και κάτω ή εναλλακτικά να καθιερωθεί άλλο «πέναλτι» για τους εμφανιζόμενους ελεύθερους επαγγελματίες με εισοδήματα φτώχειας.