«Τα αρχιτεκτονικά γλυπτά του Παρθενώνα βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο ως προϊόν κλοπής. Επομένως, η Ελλάδα δεν μπορεί να αναγνωρίσει οποιοδήποτε δικαίωμα κυριότητας, κατοχής και νομής επ' αυτών», ανέφερε ο υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, μιλώντας νωρίτερα στη Βουλή.
«Η Ελλάδα υποχρεούται συνταγματικά και νομιμοποιείται ηθικά, με κάθε πρόσφορο τρόπο, να αξιώνει την επανένωσή τους, εν ονόματι του δικαίου και της ηθικής τάξης, προκειμένου να αποκατασταθεί η ακεραιότητα του μνημείου», είπε η Λίνα Μενδώνη και χαρακτήρισε «ιστορική την απόφαση της 29ης Σεπτεμβρίου του 2021, όταν η UNESCO πήρε σαφή θέση και χαρακτήρισε το αίτημα της Ελλάδας δίκαιο και νόμιμο».
Η υπουργός αναφέρθηκε στα γλυπτά του Παρθενώνα, κατά τη συζήτηση επίκαιρης ερώτησης του βουλευτή του ΜέΡΑ25 Κρίτωνα Αρσένη, με την οποία ο βουλευτής ζήτησε την άμεση επανένωση των γλυπτών της Λυκόσουρας Αρκαδίας.
«Η Λυκόσουρα είναι μια πάρα πολύ σημαντική αρχαία πόλη της Αρκαδίας. Εκεί ήρθαν στο φως σημαντικές αρχαιότητες, μεταξύ των οποίων ιερό αφιερωμένο στη Δέσποινα, κόρη της Δήμητρας και του Ποσειδώνα, μιας από τις σημαντικότερες θεές της αρκαδικής λατρείας. Εκεί δέσποζε το κολοσσιαίων διαστάσεων σύμπλεγμα του Δαμοφώντα», είπε ο βουλευτής του ΜέΡΑ25 που επισήμανε ότι «τα σώματα των τεράστιων λατρευτικών αγαλμάτων του ιερού της Δέσποινας στο Μουσείο της Λυκόσουρας, βρίσκονται στο Μουσείο της Λυκόσουρας, ενώ κεφάλια, χέρια και άλλα πολλά βρίσκονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας».
«Σας θυμίζει κάτι; Εμένα μου θυμίζει. Μου θυμίζει το πώς είναι μοιρασμένα τα γλυπτά του Παρθενώνα μεταξύ των κλοπιμαίων του Έλγιν στο Βρετανικό Μουσείο και του σύγχρονου Μουσείου Ακρόπολης και πως υπάρχει αυτός ο αγώνας από τη Μελίνα Μερκούρη και τόσο πολύ κόσμο για την επανένωσή τους. Και είχε πετύχει πολλά αυτός ο αγώνας», ανέφερε ο Κρίτων Αρσένης.
Όπως είπε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, το σύμπλεγμα του Δαμοφώντα προέρχεται από το ιερό των μεγάλων θεών ή θεαινών, της Δήμητρας και της Δέσποινας. Αποκαλύφθηκε το 1889-1890. Είναι ένα αγαλματικό σύμπλεγμα λατρευτικών αγαλμάτων.
«Ήδη, από την εποχή της πρώτης ανασκαφής του 1889, οι κεφαλές της Δήμητρας, της Αρτέμιδος και του 'Ανυτου, του Τιτάνα, που είναι μαζί, μαζί με τμήμα του ιματίου της Δέσποινας και τα αγάλματα τεσσάρων Τριτωνίδων, που κοσμούσαν τον θρόνο, μεταφέρθηκαν στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Πράγματι, τα υπόλοιπα τμήματα, τα οποία ανακαλύφθηκαν το 1890, βρίσκονται στο μονόχωρο Μουσείο της Λυκόσουρας. Εάν το έχετε επισκεφθεί, θα έχετε διαπιστώσει για τι μέγεθος μιλάμε. Σήμερα, λοιπόν, γίνεται η ψηφιακή μελέτη και η ψηφιακή αναπαράσταση του συμπλέγματος, διότι πρέπει να λυθούν μια σειρά επιστημονικών προβλημάτων, προκειμένου να μπορέσουν τα θραύσματα αυτού του μοναδικού αγαλματικού συμπλέγματος να έρθουν μαζί, να συνενωθούν, να συμπληρωθούν», απάντησε η υπουργός Πολιτισμού και υπογράμμισε ότι «η έρευνα αυτή ξεκίνησε το 2021 από αυτή την Κυβέρνηση και από το Υπουργείο Πολιτισμού σήμερα. Όταν λοιπόν μελετηθεί αυτό, τότε οι υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού θα πουν πώς και πού θα εκτεθούν τα συγκεκριμένα γλυπτά».
«Πείτε μας λίγο για αυτό το πώς και το πού. Εννοείτε ότι μπορεί να φύγουν και αυτά που υπάρχουν στη Λυκόσουρα και να πάνε στο Εθνικό Αρχαιολογικό; Τι ακριβώς εννοείτε; Τα έχετε όλα ανοιχτά, τα έχετε όλα στο τραπέζι; Πείτε μας λίγο για αυτό το πώς και το που. Εμείς ζητάμε ξεκάθαρα την επανένωση των μελών αυτού του ταφικού συμπλέγματος», είπε ο κ. Αρσένης.
Ο βουλευτής του ΜέΡΑ25 σχολίασε όμως και την αναφορά της υπουργού Πολιτισμού στα γλυπτά του Παρθενώνα. «Φέρατε ή δεν φέρατε εσείς τον νόμο για το δανεισμό αρχαιοτήτων στο εξωτερικό; Δικός σας νόμος δεν είναι; Σε αυτή την Αίθουσα δεν ήμασταν; Ξεκίνησε όλη αυτή η συζήτηση το 2019 ή όχι, όταν είπε ο κ. Μητσοτάκης να δανειστούμε τα γλυπτά του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο, αναγνωρίζοντας την κυριότητα των κλοπιμαίων στον κλέφτη; Γιατί αυτή είναι η κατάσταση. Τώρα, εσείς κάνετε μια επικοινωνιακή καμπάνια εδώ ότι λύνεται το θέμα των γλυπτών του Παρθενώνα», είπε ο βουλευτής του ΜέΡΑ25.
«Από τον Ιούλιο του 2019 μέχρι σήμερα αυτή η Κυβέρνηση έχει δουλέψει εξαιρετικά συστηματικά για το θέμα της επιστροφής και της επανένωσης των γλυπτών του Παρθενώνα με τέτοιο τρόπο, ώστε να έχει συντελέσει στη μεταστροφή της διεθνούς κοινής γνώμης, της βρετανικής κοινής γνώμης, των πλέον συντηρητικών μέσων ενημέρωσης της Βρετανίας. Αυτά προφανώς όλα τα αγνοείτε», απάντησε η υπουργός Πολιτισμού και πρόσθεσε ότι κανείς Πρωθυπουργός δεν έθεσε το θέμα τόσο ξεκάθαρα, όσο ο Κυριάκος Μητσοτάκης, τον Νοέμβριο του 2021, στον Μπόρις Τζόνσον, δηλαδή με τον πιο επίσημο τρόπο και στο ανώτατο κυβερνητικό επίπεδο.
Σε σχέση με τη Λυκόσουρα, η Λίνα Μενδώνη είπε ότι «μετά από ενάμιση αιώνα, έρχεται σήμερα το Υπουργείο Πολιτισμού και κάνει το ερευνητικό ψηφιακό πρόγραμμα της αναπαράστασης για να δει πώς τα θραύσματα, τα οποία βρίσκονται στη Λυκόσουρα και στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, μπορούν να ενωθούν και να συμπληρωθούν, όπου χρειάζεται, για να παρασταθεί το συγκεκριμένο αγαλματικό σύμπλεγμα ελεύθερο και συνολικά στον χώρο».
Αυτό το σύμπλεγμα, επειδή είναι υπερφυσικών διαστάσεων, χρειάζεται πολύ συγκεκριμένο χώρο. Το Μουσείο της Λυκόσουρας είναι ένα μικρό, μονόχωρο, κάποιων λίγων τετραγωνικών κτήριο και δεν μπορεί να το φιλοξενήσει αυτό. Ήδη, λοιπόν, το Υπουργείο Πολιτισμού μαζί με τον Δήμο Μεγαλόπολης συζητά την ίδρυση του νέου Μουσείου της Μεγαλόπολης. Όταν λοιπόν θα ολοκληρωθεί η μελέτη -επαναλαμβάνω μετά από ένα αιώνα σήμερα ανετέθη αυτή η μελέτη-, τότε το σύμπλεγμα στον κατάλληλο χώρο και με τις κατάλληλες προϋποθέσεις θα εκτεθεί συνολικά και όχι αποσπασματικά», είπε η υπουργός Πολιτισμού.