Μια μεγάλη αντίθεση ανάμεσα στη θετική πορεία που καταγράφουν οι μακροοικονομικές δείκτες της εγχώριας οικονομίας και την κατάσταση που βιώνουν πολίτες και νοικοκυριά στους προσωπικούς-οικογενειακούς «ισολογισμούς», καταγράφει μελέτη του Ινστιτούτου ΕΝΑ.
Η φράση του Γεωργίου Παπανδρέου «όταν ευημερούν οι αριθμοί, οι άνθρωποι δυστυχούν», βρίσκει… άριστη εφαρμογή στην Ελλάδα, η οποία καταγράφει μεγάλη ανάπτυξη το 2022, χωρίς, όμως, αυτό να έχει αντίκτυπο στην πραγματική οικονομία. Αντιθέτως, εξαιτίας της ακρίβειας, της ενεργειακής κρίσης και των λοιπών δυσμενών συνθηκών, τα εισοδήματα μειώνονται συνεχώς και η αγοραστική δύναμη των πολιτών συρρικνώνεται με γρήγορους ρυθμούς.
Με βάση όλες τις διαθέσιμες εκτιμήσεις, τα ελληνικά νοικοκυριά την τριετία 2022-24 αναμένεται να απολέσουν περίπου το 20% του πραγματικού εισοδήματος και της αγοραστικής τους δύναμης εξαιτίας της δραματικής αύξησης των τιμών (ο μέσος ετήσιος πληθωρισμός εκτιμάται σε περίπου 10,0%, 6,5% και 3,5% το 2022, το 2023 και το 2024 αντίστοιχα). Η απώλεια αυτή θα είναι δυσανάλογα μεγαλύτερη για τα φτωχότερα νοικοκυριά που καταναλώνουν μεγαλύτερο ποσοστό του εισοδήματός τους σε ενέργεια και σε είδη πρώτης ανάγκης.
Αυτό επιβεβαιώνεται και από τα στοιχεία του Δελτίου του ΙΝΕ- ΓΣΕΕ σύμφωνα με τα οποία η απώλεια αγοραστικής δύναμης φτάνει έως και το 40% για την πλειοψηφία των νοικοκυριών εισόδημα έως 750 ευρώ, 9-14% για εισοδήματα έως 1.100 ευρώ και 19% για αυτούς που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ για τον Σεπτέμβριο (ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων, 3 Νοεμβρίου 2022).
Επισημαίνεται, ακόμα, ότι με βάση τα πιο στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το β΄ τρίμηνο του 2022 το διαθέσιμο εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών, ενώ αυξήθηκε σε ονομαστικούς όρους κατά 1,7% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους, μειώθηκε σε πραγματικούς όρους κατά 9,5%, καθώς το ίδιο τρίμηνο ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή αυξήθηκε κατά 11,2%.
Χαμηλοί μισθοί – Οι αποταμιεύσεις δαπανούνται για την κάλυψη βασικών αναγκών
Η αύξηση του κατώτατου μισθού στη χώρα μας κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών είναι δυσανάλογη με τα προβλήματα και τις ανάγκες που αντιμετωπίζουν οι χαμηλά αμειβόμενοι εργαζόμενοι. Παράλληλα, οι μέσοι μηνιαίοι μισθοί φαίνεται να μην ανταποκρίνονται στο επίπεδο της αναγκαίας καταναλωτικής δαπάνης και οι ελάχιστες αποταμιεύσεις της πλειονότητας των νοικοκυριών δαπανούνται για την κάλυψη πάγιων και βασικών αναγκών. Συνεπώς, στόχος είναι η ανάπτυξη να ακολουθείται από την ενίσχυση των πραγματικών εισοδημάτων και της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών, την άμβλυνση των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων, τη μείωση του κινδύνου φτώχειας, την ενίσχυση της ευημερίας των πολιτών, τη μείωση του ιδιωτικού και δημόσιου χρέους, τη μείωση της εργασιακής ανασφάλειας και της αβεβαιότητας.
Πρόκειται για μία συμπεριληπτική ανάπτυξη που θα αφορά το σύνολο των παραγωγικών συντελεστών της χώρας χωρίς να τίθενται στο περιθώριο σημαντικά τμήματα του πληθυσμού.
Από την πλευρά των δεικτών καταγράφουν τις ανισότητες, όπως κατέδειξε η μελέτη, τα τελευταία δύο χρόνια καταγράφεται αντιστροφή της τάσης αποκλιμάκωσής τους που σημειώθηκε τη διετία 2017-19. Η έξαρση της επιδημίας και του πληθωρισμού παρέτειναν την περίοδο αβεβαιότητας, τη δυσκολία εύρεσης ικανοποιητικής εργασίας, τον κίνδυνο απώλειας και την επισφάλεια των θέσεων εργασίας, τη στεγαστική ανασφάλεια και τη δυσκολία ανταπόκρισης σε έκτακτες αλλά και πάγιες δαπάνες, ενώ αύξησε περαιτέρω την οικονομική και κοινωνική ανησυχία σε όλη την ΕΕ.
