Ψηφιακά εργαλεία επιστρατεύει το υπουργείο Εσωτερικών στη μάχη για την επιτάχυνση των διαδικασιών προσλήψεων στον δημόσιο τομέα μέσω ΑΣΕΠ.
Τον τελευταίο καιρό έχει ενταθεί η δημόσια συζήτηση για τους βραδείς ρυθμούς των διαδικασιών που ακολουθούνται για την επιλογή προσωπικού, γεγονός που οδήγησε σε παρέμβαση του πρωθυπουργού και στη σχετική σύσκεψη στο Μαξίμου με την ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών.
Από τη στιγμή της έκδοσης της προκήρυξης έως την ανάληψη καθηκόντων των προσληφθέντων απαιτούνται ακόμη και δύο χρόνια, με αρνητικές συνέπειες τόσο για τους φορείς που στερούνται τη στελέχωση θέσεων όσο και για τους υποψηφίους. Η περίπτωση της υποστελέχωσης των νοσοκομείων εξαιτίας της εκκρεμότητας με τον διορισμό 3.000 νοσηλευτών, που επικαλέστηκε ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι ενδεικτική του προβλήματος.
Το ζήτημα επιχειρήθηκε να αντιμετωπιστεί σε μεγάλο βαθμό με τον πανελλήνιο γραπτό διαγωνισμό που θεσμοθετήθηκε το 2021 και υλοποιήθηκε τον Μάρτιο του 2023, αλλά εκ του αποτελέσματος οι προσδοκίες διαψεύστηκαν, καθώς μέχρι σήμερα δεν έχει διοριστεί ούτε ένας επιτυχόντας. Μόλις πρόσφατα, εκδόθηκαν τα οριστικά αποτελέσματα 1.843 θέσεων Τεχνολογικής Εκπαίδευσης και αναμένονται τα προσωρινά αποτελέσματα (και στη συνέχεια τα οριστικά) 4.276 θέσεων Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης.
Τον γόρδιο δεσμό του αυξημένου χρόνου διεξαγωγής των διαφόρων διαδικασιών πρόσληψης επιχειρούν να κόψουν ο υπουργός και η υφυπουργός Εσωτερικών Θοδωρής Λιβάνιος και Βιβή Χαραλαμπογιάννη σε συνεργασία με την ανεξάρτητη αρχή και τα συναρμόδια υπουργεία.
Στα μέτρα που προωθούνται, αν και δεν ανακοινώθηκαν μετά τη σύσκεψη της περασμένης Τρίτης, περιλαμβάνεται η δημιουργία μιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας που θα φιλοξενείται στην ιστοσελίδα του ΑΣΕΠ. Σε αυτήν ο κάθε ενδιαφερόμενος θα μπορεί να έχει πλήρη εικόνα για την κάθε προκηρυσσόμενη θέση στο Δημόσιο σε όλη τη χώρα, από τα απαιτούμενα τυπικά προσόντα και τις δεξιότητες μέχρι τον προσφερόμενο μισθό και τη δυνητική εξέλιξη της θέσης. Με αυτό τον τρόπο, ο κάθε υποψήφιος θα έχει στην οθόνη της κινητής συσκευής του ή του υπολογιστή του το προφίλ κάθε θέσης ώστε να επιλέξει αυτές που πραγματικά τον ενδιαφέρουν και του ταιριάζουν και δεν θα δηλώνει στα τυφλά και εν τέλει όταν διοριστεί να διαπιστώνει ότι η θέση δεν του ταιριάζει και να μην αναλαμβάνει καθήκοντα.
Σκοπός αυτού του μέτρου, είναι να μειωθεί σημαντικά ο αριθμός των υποψηφίων που δεν αποδέχονται τον διορισμό τους ή παραιτούνται λίγο μετά από αυτόν, με αποτέλεσμα η θέση να χηρεύει ακόμα και για έξι μήνες μέχρι να βρεθεί αντικαταστάτης. Έτσι, το ΑΣΕΠ θα απαλλαχθεί από ένα τεράστιο βάρος, καθώς δεν θα αναλώνει χρόνο με την επεξεργασία αιτήσεων που τελικά πάνε χαμένες. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΑΣΕΠ, Θανάση Παπαϊωάννου οι αποφάσεις αναπλήρωσης που εκδίδονται ετησίως αφορούν σε 1.500-2.000 θέσεις, καθώς το ποσοστό όσων δεν αποδέχονται τη θέση συχνά ξεπερνά το 50% των διοριστέων.
Για τον περιορισμό αυτού του φαινομένου εξετάζεται επίσης, στον επόμενο πανελλήνιο γραπτό διαγωνισμό να μπει πλαφόν στην επιλογή των θέσεων από τους επιτυχόντες έως 50 ανά κατηγορία και κλάδο, ενώ στον πρώτο διαγωνισμό οι επιλογές ήταν απεριόριστες.
Κεντρικό σημείο των αλλαγών είναι η ψηφιοποίηση των δικαιολογητικών των υποψηφίων και θα αντλούνται αυτόματα μέσω ηλεκτρονικής διασύνδεσης του ΑΣΕΠ με φορείς. Πιστοποιημένα προσόντα και δεδομένα όπως τα πτυχία, τα έτη ασφάλισης, πιστοποιητικό πολυτεκνίας κ.α. θα αντλούνται από υπηρεσίες όπως το Ptyxia.gov.gr και το Taxisnet, που επικαιροποιούνται άμεσα, περιορίζοντας τους ελέγχους που γίνονται από το ΑΣΕΠ και συμβάλλοντας στη μείωση του χρόνου εξέτασης των αιτήσεων.
Αυτό προϋποθέτει την ανάπτυξη της διαλειτουργικότητας του ΑΣΕΠ με κρατικούς φορείς που εμπλέκονται στις διαδικασίες πρόσληψης στον δημόσιο τομέα.
Με αυτό τον τρόπο αναμένεται να μειωθεί σημαντικά ο αριθμός των ενστάσεων, που είναι διαδικασία εξαιρετικά χρονοβόρα, που προκαλεί πολύμηνη καθυστέρηση στις προσλήψεις. Όταν υλοποιηθεί αυτή η μεταρρύθμιση, τα δικαιολογητικά που καταθέτει ο κάθε υποψήφιος δεν θα είναι αμφισβητήσιμα, καθώς θα έχουν την πιστοποίηση του gov.gr. Ενδεικτικό του μεγέθους του προβλήματος, είναι το γεγονός ότι όπως ανέφερε ο πρόεδρος του ΑΣΕΠ, τους τελευταίους μήνες η ανεξάρτητη αρχή εκδικάζει 6.300 ενστάσεις εκπαιδευτικών που αφορούν στην κατάταξη 150.000 εκπαιδευτικών γενικής παιδείας.
Στόχος των μέτρων, είναι ο χρόνος αναμονής των επιτυχόντων μέχρι τον διορισμό τους να είναι κάτω από ένα χρόνο.
Για το θέμα των καθυστερήσεων ο κ. Παπαϊωάννου ανέφερε ότι κατά την τρέχουσα περίοδο, το ΑΣΕΠ ασκεί ένα ευρύτατο εύρος αρμοδιοτήτων, πολύ σημαντικότερων και πολύ απαιτητικότερων από όσες άσκησε ποτέ στην 30ετή ιστορία του. Αναγνώρισε δε ότι υπάρχουν σημαντικά περιθώρια βελτίωσης των σχετικών διαδικασιών και των αντίστοιχων νομοθετικών ρυθμίσεων.
Οι διαδικασίες του ΑΣΕΠ δεν ταυτίζονται χρονικά με τις διαδικασίες που ξεκινούν από τη λήψη απόφασης για την ανάγκη μιας πρόσληψης μέχρι την κάλυψη της θέσης.
«Πριν από την προκήρυξη και μετά από τους διοριστέους υπάρχουν διαδικασίες που δεν εμπλέκεται το ΑΣΕΠ στις οποίες έχουμε μεγάλη χρονοτριβή. Μέχρι να αποφασίσει ένας φορέας όχι απλώς πόσους θέλει αλλά πού τους θέλει, σε ποιες ειδικότητες και με τι προσόντα μπορεί να περάσουν πάνω από 6 μήνες, μπορεί να ένας χρόνος. Μου έχει τύχει υπουργείο να κάνει 2,5 χρόνια να αποφασίσει. Ένα χρόνο από τον τελευταίο χρόνο διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ και ενάμιση χρόνο από τον πρώτο χρόνο της ΝΔ ένα υπουργείο μελετούσε τι ακριβώς θέλει, πού το θέλει, τι ειδικότητες θέλει και κυρίως τι προσόντα θέλει. Μπορεί αν είναι μια ακραία περίπτωση αλλά δεν είναι η μοναδική περίπτωση και κυρίως, αν πάτε σε νομικά πρόσωπα δημοσίου», εξήγησε σε πρόσφατη ραδιοφωνική συνέντευξή του, ο πρόεδρος του ΑΣΕΠ.