Τη δυνατότητα να «πακετάρουν» δάνεια καλυπτόμενα από ακίνητα μικρής αξίας και να τα πωλούν σε distress fund θα έχουν από την 1η Ιανουαρίου οι τράπεζες, αν δεν παραταθεί το ειδικό καθεστώς προστασίας αυτής της κατηγορίας δανειοληπτών, που λήγει στις 31 Δεκεμβρίου. Η κυβέρνηση ζητά από τους δανειστές να συναινέσουν σε νέα παράταση. Ομως από πλευράς των δανειστών υπάρχει απροθυμία, καθώς ΕΚΤ και ΔΝΤ πιέζουν να αρθούν όλα τα εμπόδια που κατά την άποψη τους δυσχεραίνουν την προσπάθεια διευθέτησης του προβλήματος των κόκκινων δανείων.
Το θέμα θα συζητηθεί περαιτέρω στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης για την τρίτη αξιολόγηση και μπορεί να αποδειχθεί ένα από τα "αγκάθια" στη συνέχεια.
Από ελληνικής πλευράς διατυπώνεται η άποψη ότι αν δεν παραταθεθεί η προστασία των μικροϊδιοκτητών-οφειλετών, το κοινωνικό "κόστος" θα είναι δυσανάλογο σε σχέση το θετικό αποτέλεσμα που θα προκύψει στην προσπάθεια διευθέτησης των κόκκινων δανείων.
Η προστατευτική ρύθμιση
Η κυβέρνηση είχε πετύχει το 2016, μετά τις διαπραγματεύσεις με τους Θεσμούς για τη δεύτερη αξιολόγηση, να περάσει μια μεταβατική διάταξη για την εξαίρεση των ακινήτων -κυρίως κατοικιών- μικρής αξίας από τη δευτερογενή αγορά προβληματικών δανείων, που δημιουργήθηκε με το νόμο 4389/2016.
Αυτή ήταν η «απάντηση» της κυβέρνησης στις έντονες ανησυχίες, που εκφράζονταν και από στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, ότι με το θεσμικό πλαίσιο για την πώληση δανείων σε fund θα άνοιγε ο δρόμος για να «βάλουν στο χέρι» τα διεθνή επενδυτικά κεφάλαια τις κατοικίες των φτωχότερων Ελλήνων.
Σύμφωνα με τη σχετική διάταξη του ν. 4389/16, «η εφαρμογή των άρθρων 1 έως 3 του παρόντος νόμου (σ.σ.: τα άρθρα αυτά αναφέρονται στις μεταβιβάσεις δανείων) αναστέλλεται ως προς τις δανειακές συμβάσεις και πιστώσεις με υποθήκη ή με προσημείωση υποθήκης πρώτης κατοικίας σε ακίνητα αντικειμενικής αξίας έως εκατό σαράντα χιλιάδων (140.000) ευρώ μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 2017.
Σημειωτέον ότι, με την ίδια διάταξη, προβλέφθηκε και μόνιμη εξαίρεση για τα «πάσης φύσεως δάνεια που εγγυάται ή έχει εγγυηθεί το Ελληνικό Δημόσιο».
Η λήξη της ιδιότυπης «περιόδου χάριτος» σε λιγότερο από δύο μήνες έχει προκαλέσει έντονες ανησυχίες, οι οποίες μεταφέρθηκαν και στον υπουργό Οικονομίας και Ανάπτυξης, Δημήτρη Παπαδημητρίου, στην τελευταία συνάντηση με βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ.
Πιέσεις από τράπεζες και Ευρωπαίους
Οι τράπεζες δίνουν προτεραιότητα, αυτή την περίοδο, στην εκκίνηση των ηλεκτρονικών πλειστηριασμών για ακριβά ακίνητα στρατηγικών κακοπληρωτών, αξίας άνω των 300.000 ευρώ, και όχι στο «πακετάρισμα» δανείων με ενέχυρο φθηνά ακίνητα για να πωληθούν σε fund.
Όμως, η πίεση που δέχονται από τις εποπτικές αρχές να «ξεφορτωθούν» δάνεια με πωλήσεις σε fund είναι πολύ ισχυρή. Θα γίνει ακόμη πιο έντονη στο προσεχές μέλλον, καθώς θα αυξηθούν οι στόχοι για τη μείωση των «κόκκινων» δανείων και θα γίνει αυστηρότερο, από 1ης Ιανουαρίου, το καθεστώς για το σχηματισμό προβλέψεων για τα νέα «κόκκινα» δάνεια.
Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο να δούμε εντός του 2017 «πακετάρισμα» και δανείων με ενέχυρο ακίνητα αξίας κάτω από 140.000 ευρώ για πώληση στα fund. Η αξία αυτών των δανείων θα αυξηθεί, μάλιστα, αν αρχίσει να λειτουργεί απρόσκοπτα και αποτελεσματικά η πλατφόρμα για τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς.
Ο ΣΥΡΙΖΑ ζητά παράταση
Το πρόβλημα είναι ότι η «περίοδος χάριτος» που δόθηκε από την κυβέρνηση, ως το τέλος του τρέχοντος του έτους, δεν εξυπηρέτησε αρκετά το σκοπό για τον οποίο δόθηκε, δηλαδή να υπάρξει επαρκής χρόνος, ώστε οι τράπεζες να προχωρήσουν σε ρυθμίσεις για τα δάνεια των φτωχών και να μείνουν διαθέσιμα προς πώληση σε fund μόνο τα δάνεια των στρατηγικών κακοπληρωτών.
Το αίτημα που τίθεται και από βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση είναι να δοθεί παράταση της «περιόδου χάριτος». Ο Δ. Παπαδημητρίου δεν έχει ξεκαθαρίσει αν σκοπεύει να θέσει το θέμα στη διαπραγμάτευση με τους Θεσμούς. Εκτιμάται πάντως ότι δεν θα βρει ευήκοα ώτα, ιδιαίτερα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, που πιέζει ασφυκτικά για την ανάπτυξη της δευτερογενούς αγοράς δανείων.
