Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προειδοποίησε σήμερα από το Στρασβούργο ότι θα ενεργήσει για την υπεράσπιση των «κοινών αξιών» της Ευρωπαϊκής Ενωσης, μετά την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Πολωνίας που θέτει σε αμφισβήτηση την υπεροχή του ευρωπαϊκού έναντι των εθνικών δικαίων.
«Δεν θα επιτρέψουμε να τεθούν σε κίνδυνο οι κοινές μας αξίες...Η Κομισιόν θα αναλάβει δράση», δήλωσε η πρόεδρος της Κομισιόν ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου παρουσία του πρωθυπουργού της Πολωνίας Ματέους Μοραβιέτσκι.
Η Πολωνία απορρίπτει τις προειδοποιήσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την παραβίαση των ευρωπαϊκών αρχών κάνοντας λόγο για «εκβιασμό» δια στόματος του πολωνού πρωθυπουργού Ματέους Μοραβιέτσι ο οποίος δήλωσε ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ότι το Σύνταγμα παραμένει «ο υπέρτατος νόμος» για την Βαρσοβία.
«Απορρίπτω την γλώσσα αυτή των απειλών και του καταναγκασμού (...). Ο εκβιασμός εξελίσσεται σε συνήθη μέθοδο για ορισμένα κράτη μέλη, δεν βρίσκεται εκεί η βάση της δημοκρατίας», δήλωσε ο πολωνός πρωθυπουργός για να δικαιολογήσει την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της χώρας του.
Η υπεροχή του ευρωπαϊκού δικαίου αποτελεί έναν εκ των ακρογωνιαίων λίθων του ευρωπαϊκού οικοδομήματος και αποτελεί sine qua non όρο για την ένταξη ή την συνέχιση της συμμετοχή ενός κράτους στην Ευρωπαϊκή Ενωση.
Προειδοποιήσεις και από τους ευρωπαίους υπουργούς Εξωτερικών που συνέρχονται στο Λουξεμβούργο
Το τέλος του κράτους δικαίου θα σημάνει το τέλος της Ευρώπης, προειδοποίησε ο υπουργός Εξωτερικών του Λουξεμβούργου Ζαν Ασελμπορν, λίγες ημέρες πριν από την ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών κατά την οποία οι ευρωπαίοι ηγέτες θα συζητήσουν το θέμα της απόφασης του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Πολωνίας που αμφισβητεί την υπεροχή του ευρωπαϊκού έναντι των εθνικών δικαίων.
«Η Ευρώπη δεν θα δεχθεί το τέλος του κράτους δικαίου. Η Ευρώπη θα πεθάνει από μία τέτοια εξέλιξη...η Ευρώπη έχει οικοδομηθεί με βάση την δημοκρατία, την ελευθερία, τον σεβασμό και το κράτος δικαίου», δήλωσε ο Ζαν Ασελμπορν στους δημοσιογράφους πριν από την σύνοδο των ευρωπαίων υπουργών Εξωτερικών στο Λουξεμβούργο.
«Θα πρέπει να το αντιληφθούμε, όχι μόνο τα μέλη που σέβονται το κράτους δικαίου, αλλά και σε τόπους όπου η αντίληψη είναι ότι το κράτος δικαίου δεν είναι και τόσο σημαντικό. Αν αμφισβητήσεις το κράτος δικαίου, έχεις κάποιο λόγο για να το κάνεις. Και ο λόγος αυτός είναι η διατήρηση της εξουσίας», τόνισε.
Ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Γερμανίας Μίχαελ Ροτ δήλωσε από την πλευρά του ότι δεν υπάρχει χώρος για συμβιβασμούς ως προς το κράτος δικαίου. «Δεν μπορούν να γίνουν εκπτώσεις», προειδοποίησε.
«Πρέπει να μιλήσουμε, αλλά δεν βλέπω χώρο για συμβιβασμούς...Στο τέλος αυτού του διαλόγου, πρέπει να υπάρξει μία σαφής ομολογία για αυτά επί των οποίων δεσμευθήκαμε όταν ενταχθήκαμε στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Δεν μπορεί να υπάρξουν ειδικές συμφωνίες», προειδοποίησε ο Μίχαελ Ροτ προσερχόμενος στην σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών της Ενωσης.
Το πολωνικό σχέδιο ανάκαμψης στον αέρα
Και, ενώ η έγκριση του πολωνικού σχεδίου οικονομικής ανάκαμψης εκκρεμεί, ο ευρωπαίος επίτροπος Δικαιοσύνης Ντιντιέ Ρεντέρς δήλωσε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή περιμένει ένα «ξεκάθαρο μήνυμα» από την Βαρσοβία σχετικά με τις δικαστικές μεταρρυθμίσεις, που έχουν φέρει αντιμέτωπη την Πολωνία με τις Βρυξέλλες.
«Θα συνεχίσουμε να συζητούμε το πολωνικό σχέδιο ανάκαμψης. Πρέπει να υπάρξουν επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις και οι μεταρρυθμίσεις αυτές να αφορούν την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης. Αρα περιμένουμε ένα ξεκάθαρο μήνυμα γι' αυτό. Η ανάλυση θα συνεχισθεί», είπε προσερχόμενος στην σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης στο Λουξεμβούργο.
Η Πολωνία βρίσκεται σε ανοικτό πόλεμο με τις Βρυξέλλες εδώ και χρόνια, εξαιτίας των δικαστικών μεταρρυθμίσεων που εφάρμοσε το κυβερνών Κόμμα Δικαίου και Δικαιοσύνης (PiS) παραβιάζοντας κατάφωρα την ανεξαρτησία της πολωνικής δικαιοσύνης και την αρχή διάκρισης των εξουσιών.
Αυτή η σύγκρουση κορυφώθηκε στις 7 Οκτωβρίου από το Συνταγματικό Δικαστήριο της Πολωνίας. Το ανώτατο δικαστήριο, στελεχωμένο από το PiS, και άρα προσκείμενο στην πολωνική εξουσία, έκρινε ορισμένα άρθρα των ευρωπαϊκών συνθηκών «ασύμβατα» με το πολωνικό σύνταγμα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ως τοποτηρητής των ευρωπαϊκών συνθηκών, ετοιμάζει την απάντησή της.
Η Ούρσουλα φον ντε Λάιεν παρέθεσε σήμερα τις εναλλακτικές. Η Κομισιόν μπορεί να εκκινήσει ακόμη μία διαδικασία επί παραβάσει κατά της Πολωνίας, που μπορεί να καταλήξει σε προσφυγή ενώπιον του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Από τον Ιανουάριο έχει επίσης στην διάθεσή της έναν μηχανισμό που συνδέει την εκταμίευση των ευρωπαϊκών πόρων με τον σεβασμό των αρχών του κράτους δικαίου από κάθε κράτος μέλος.
Οι επίμαχες δικαστικές μεταρρυθμίσεις στην Πολωνία οδήγησαν επίσης την Κομισιόν να εκκινήσει τον Δεκέμβριο 2017 την διαδικασία του άρθρου 7 της ευρωπαϊκής συνθήκης κατά της Βαρσοβίας. Η διαδικασία αυτή, η οποία μπορεί να οδηγήσει, θεωρητικά, στην αφαίρεση του δικαιώματος ψήφου ενός κράτους μέλους, βρίσκεται ωστόσο στο σημείο μηδέν.
«Είμαι πολύ ανήσυχη, αυτή η άνευ προηγουμένου απόφαση θέτει σε αμφισβήτηση τα θεμέλια της Ευρωπαϊκής Ενωσης», δήλωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ενώπιον των ευρωβουλευτών που ζητούν την υιοθέτηση σκληρής γραμμής κατά της Βαρσοβίας.