Ο πιο λιτός προϋπολογισμός της διακυβέρνησης Μητσοτάκη είναι αυτός για το 2024, καθώς περιλαμβάνει μεγάλες περικοπές δαπανών, κυρίως από τις ενεργειακές επιδοτήσεις, με στόχο να «κλειδώσει» η επίτευξη του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα άνω του 2%, το οποίο θεωρείται απολύτως απαραίτητο για τη βιωσιμότητα του χρέους και έχει ενταχθεί στο πλαίσιο των συμφωνιών με τους Ευρωπαίους για την ολοκλήρωση του τρίτου μνημονίου, το 2018.
Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης συμμορφώθηκε απόλυτα στις υποδείξεις της Κομισιόν και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τερματισμό των ενεργειακών επιδοτήσεων από το 2024, με αποτέλεσμα να έχει «ψαλιδίσει» σχεδόν κατά 2 δισ. ευρώ τις δαπάνες αυτής της κατηγορίας στον νέο προϋπολογισμό. Σε περίπτωση νέας επιδείνωσης των συνθηκών στις αγορές ενέργειας, η Κομισιόν έχει υποδείξει στα κράτη να επαναφέρουν ορισμένες επιδοτήσεις μόνο για τους ευάλωτους και με τρόπο ώστε να μην επιβαρύνονται τα ελλείμματα.
Στο σκέλος των δαπανών του προϋπολογισμού σχηματίζεται μια... μαγική εικόνα: από τη μια, οι δαπάνες εμφανίζονται συνολικά αυξημένες, όμως, εάν «ξύσει» κανείς την επιφάνεια των αριθμών διαπιστώνει ότι στην πραγματικότητα θα μειωθούν και η αύξηση που καταγράφεται στο συνολικό κονδύλι προέρχεται από τις αυξημένες δαπάνες για τα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης και τις αυξημένες πληρωμές για την παραλαβή οπλικών συστημάτων.
Ειδικότερα, το σύνολο των κρατικών δαπανών εκτιμάται ότι θα αυξηθούν από τα 72,710 δισ. το 2023 στα 74,087 δισ. το 2024, δηλαδή κατά 1,377 δισ. ευρώ. Σε αυτή την αύξηση, όμως, περιλαμβάνεται το διογκωμένο κατά 1,547 δισ. κονδύλι για τα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης, αλλά και η αύξηση κατά 566 εκατ. ευρώ στο κονδύλι για αγορές περιουσιακών στοιχείων, που αφορά κυρίως τις παραλαβές οπλικών συστημάτων. Αν αφαιρεθούν αυτές οι δύο κατηγορίες δαπανών, τα έξοδα του κράτους για το 2024 θα είναι μειωμένα κατά 737 εκατ. ευρώ, παρά το γεγονός, μάλιστα, ότι για πρώτη φορά, ύστερα από πολλά χρόνια, θα αυξηθούν οι μισθοί στο Δημόσιο.
Όπως αναφέρει και η εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού, «οι συνολικές δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για το έτος 2024 προβλέπεται ότι θα διαμορφωθούν σε 74.087 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 1.377 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη εκτίμηση έτους 2023, κυρίως λόγω της επιτάχυνσης των έργων που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, του οποίου οι δαπάνες παρουσιάζουν αύξηση κατά 1.547 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2023 καθώς και των αυξημένων φυσικών παραλαβών των οπλικών συστημάτων του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας».
Το μεγάλο «ψαλίδι» του υπουργείου Οικονομικών έχει πέσει στις δαπάνες των ενεργειακών επιδοτήσεων και πρωτίστως στις επιδοτήσεις για το ρεύμα, που ήδη έχουν μειωθεί δραστικά και από το 2024 θα καταργηθούν. Ειδικότερα, το κονδύλι των μεταβιβάσεων έχει μειωθεί στα 31,944 δισ. ευρώ, καθώς έχουν περικοπεί 1,307 δισ. ευρώ, λόγω μείωσης δαπανών του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης, μέσω του οποίου δίνονται οι επιδοτήσεις για τους λογαριασμούς του ρεύματος.
Το κονδύλι για αγορές αγαθών και υπηρεσιών έχει πέσει στα 1,656 δισ. ευρώ, καθώς έχουν μειωθεί κατά 497 εκατ. ευρώ οι δαπάνες για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης. Το κονδύλι των επιδοτήσεων έχει συμπιεσθεί στα 81 εκατ. ευρώ, μετά το «ψαλίδισμα» 99 εκατ. ευρώ, ως αποτέλεσμα της κατάργησης της επιδότησης στην αντλία για το πετρέλαιο θέρμανσης.