«Η Επιτροπή Ανταγωνισμού δεν είναι αγορανομία. Μπορούμε να επιβάλλουμε πρόστιμα μόνο εάν έχει στοιχειοθετηθεί αντιανταγωνιστική σύμπραξη ή κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης. Για όλες τις άλλες περιπτώσεις ακρίβειας αρμόδιο είναι το υπουργείο Ανάπτυξης και η ΔΙΜΕΑ».
Αυτό υπογραμμίζει ο πρόεδρος της Επιτροπής Ανταγωνισμού, Γιάννης Λιανός, σε ανάρτηση του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σχετικά με το ρόλο της επιτροπής στην παρακολούθηση της αγοράς, μετά και τις δηλώσεις του υπουργού Ανάπτυξης Κώστα Σκρέκα ότι περιμένει αποτελέσματα για τους ελέγχους στην αγορά και όχι διαπιστώσεις, απο όλους τους ελεγκτικούς μηχανισμούς.
Ο κ. Λιανός τονίζει ότι οι έλεγχοι που κάνει η Επιτροπή Ανταγωνισμού στην αγορά και ειδικά σε αγορές τροφίμων είναι συνεχείς, σημειώνει πως «είμαστε μεταξύ των πιο ενεργών αρχών ανταγωνισμού στην Ευρώπη (και παγκοσμίως) για το θέματα της ακρίβειας» και προσθέτει: «Μέσω συνεργασίας, στο πλαίσιο της ανεξαρτησίας της Επιτροπής Ανταγωνισμού και των αρμοδιοτήτων του καθενός, μπορούμε να φέρουμε τα καλύτερα αποτελέσματα για τους καταναλωτές σε αυτή τη δύσκολη περίοδο. Η μετάθεση ευθυνών δεν είναι σοβαρή λύση για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε».
Αναλυτικά στην ανάρτησή του ο κ. Λιανός αναφέρει τα εξής:
«Για να μπουν κάποια πράγματα στη σωστή τους διάσταση. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού δεν είναι αγορανομία. Μπορούμε να επιβάλλουμε πρόστιμα μόνο εάν έχει στοιχειοθετηθεί αντιανταγωνιστική σύμπραξη (π.χ. καρτέλ) ή κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης (επιχείρηση με πλέον του 40% της αγοράς).
Λόγω των διατάξεων του ενωσιακού δικαίου που εφαρμόζουμε και των διαδικαστικών δικαιωμάτων των μερών, χρειάζονται αρκετοί μήνες ή έτη (ανάλογα της υπόθεσης) ερευνών, ανάλυσης και κοπιώδους διαδικασίας ενώπιον της ΕπΑντ ώστε να ολοκληρωθούν οι υποθέσεις & να επιβληθούν πρόστιμα.
Σύμφωνα με συγκριτικές μελέτες, ο μέσος όρος ολοκλήρωσης στην Ευρ. Ένωση μίας υπόθεσης καρτέλ είναι περίπου 50 μήνες. Στην ΕπΑντ τα τελευταία τρία έτη έχει γίνει σημαντική πρόοδος και μας παίρνει πλέον πολύ λιγότερο από τον μέσο όρο αυτό.
Για όλες τις άλλες περιπτώσεις ακρίβειας αρμόδιο είναι το Υπουργείο Ανάπτυξης και η ΔΙΜΕΑ η οποία έχει την αρμοδιότητα να εφαρμόζει τις διατάξεις για τα περιθώρια κέρδους.
Οι έλεγχοι που κάνει η ΕπΑντ στην αγορά και ειδικά σε αγορές τροφίμων είναι συνεχείς. Eίμαστε η πρώτη αρχή ανταγωνισμού στην Ευρώπη σε αριθμό επιτοπίων ελέγχων/ελεγχόμενων εταιρειών τόσο το 2023 όσο και τα τελευταία 4 έτη (και στα τρόφιμα) ενώ έχουμε αναπτύξει από το 2020 μία τεχνολογική υποδομή συνεχούς παρακολούθησης της αγοράς.
Αναλύουμε καθημερινά μέσω των πιο προηγμένων τεχνολογικών εργαλείων τις τιμές σε χιλιάδες κωδικούς προϊόντων (πλέον των 60000) σε όλα τα μεγάλα σουπερμάρκετ της χώρας στους οργανισμούς κεντρικών αγορών (για νωπά), στα πρατήρια βενζίνης κ.α., για πιθανές εναρμονισμένες πρακτικές και συμπράξεις ενώ με τις έρευνες μας στο επίπεδο τιμών και τις αυξήσεις σε συγκεκριμένες ολιγοπωλιακές/μονοπωλιακές αγορές, η ΓΔΑ επεμβαίνει με ενδείξεις παράβασης.
Παράλληλα, χρησιμοποιούμε το εργαλείο της χαρτογράφησης (από 2022) & των κλαδικών με έρευνες σε διάφορες κατηγορίες προϊόντων. Γιατί το δίκαιο ανταγωνισμού δεν είναι μόνο οι διατάξεις για τα πρόστιμα αλλά και αυτές οι μορφές δράσεις, οι οποίες είναι πιο ευέλικτες και γρήγορες.
Στέλνουμε επίσης ερωτηματολόγια σε εκατοντάδες κομβικές επιχειρήσεις σε όλη τη χώρα σε συγκεκριμένες αγορές. Για τους λόγους αυτούς είμαστε μεταξύ των πιο ενεργών αρχών ανταγωνισμού στην Ευρώπη (και παγκοσμίως) για το θέματα της ακρίβειας.
Προχωράμε και σε συγκριτικές έρευνες τιμών με σκοπό να πληροφορήσουμε (α) τους καταναλωτές (έναντι της αναμονής αυξήσεων που τροφοδοτεί τον πληθωρισμό ακρίβειας), (β) τους φορείς της πολιτείας (ΥπΑν) ώστε να παρέμβουν αποτελεσματικά (διατάξεις για το περιθώριο κέρδους) και (γ) να αποτρέψουμε συμπεριφορές αισχροκέρδειας οι οποίες δεν δικαιολογούνται από τις συνθήκες της αγοράς και ίσως οφείλονται σε δομικές στρεβλώσεις του ανταγωνισμού (και όχι αναγκαστικά παραβάσεις), με δράση που να φέρει πιο άμεσα αποτελέσματα.
Θεωρώ ότι λόγω και της δράσης της ΕπΑντ με το συγκεκριμένο εργαλείο, πολλές επιχειρήσεις στους τομείς που εξετάσαμε, εντάχθηκαν στις πρωτοβουλίες του ΥπΑν για «μόνιμη μείωση τιμής». Συνεπώς, μέσω συνεργασίας, στο πλαίσιο της ανεξαρτησίας της ΕπΑντ και των αρμοδιοτήτων του καθενός, μπορούμε να φέρουμε τα καλύτερα αποτελέσματα για τους καταναλωτές σε αυτή τη δύσκολη περίοδο. Η μετάθεση ευθυνών δεν είναι σοβαρή λύση για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε.
Να θυμίσω ότι είμαστε ο πρώτος κρατικός φορέας που μίλησε για πληθωρισμό ακρίβειας και προχώρησε σε άμεσες ενέργειες με σειρά ελέγχων σε κομβικές αγορές (τα δημοσιευμένα): γάλα, κοτόπουλα, ζυμαρικά, καφές, τυρί, γιαούρτι, μαρμελάδα, δημητριακά/προϊόντα πρωινού, απορρυπαντικά …).
Θα μπορούσαμε να κάνουμε περισσότερα; Με περισσότερο προσωπικό ναι. Έχουμε 24 (Full Time Equivalent) ειδικούς επιστήμονες νομικούς και 31 οικονομολόγους (μετρώντας και τους προϊσταμένους) που χειρίζονται όλες τις υποθέσεις μας σε όλους τους τομείς της οικονομίας όταν προβλέπονται τουλάχιστον 67 νομικοί και 60 οικονομολόγοι στον οργανισμό μας (+ 24 προϊστάμενοι), και εν συνόλω 230 οργανικές θέσεις.
Συνολικά, κάτω του 35% των οργανικών μας θέσεων (FTE).
Εδώ και 3 έτη έχουμε επανειλημμένα ζητήσει από την Πολιτεία να επισπευσθούν και να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες προσλήψεων οι οποίες έχουν εγκριθεί το 2021 και 2022 για επιπλέον 20 άτομα, και δυστυχώς δεν έχουν προχωρήσει.
Με χαρά να υποδεχτούμε τον υπουργό Κώστα Σκρέκα για να τον ενημερώσουμε εγώ και οι συνάδελφοι στην Επαντ για τις αρμοδιότητές της ΕΑ, για τους ελέγχους, τα πρόστιμα σε παραβάσεις ανταγωνισμού, και τα μεγάλα προβλήματα υπο-στελέχωσης που αντιμετωπίζουμε.
Πάντα είμαστε ανοιχτοί στην κριτική και εξετάζουμε την αποτελεσματικότητα μας και αυτή της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού, αλλά αυτή θα πρέπει να είναι εμπεριστατωμένη και να βασίζεται σε κατανόηση των αρμοδιοτήτων και των δυνατοτήτων που μας παρέχει η πολιτεία».